رفتار‌های تغذیه‌ای برای افراد چاق

دکتر راضیه صالحیان _‌ روانپزشک

افراد مبتلا به چاقی ممکن است دچار برخی اختلالات مانند خوردن خارج از کنترل، شب خوری، خوردن هیجانی، شیرینی‌خوری یا پراکنده خوری باشند.
 اختلال خوردن خارج از کنترل که شایع‌ترین اختلال خوردن است، شامل دوره‌های مکرر می‌شود که طی آن فرد شروع به مصرف سریع غذا می‌کند و خوردن را تا زمانی که احساس پری ناراحت‌کننده داشته باشد ادامه می‌دهد و به‌دنبال پرخوری، دچار احساس ناخوشایند می‌شود؛ البته باید حداقل برای مدت 3‌ماه رفتار خوردن را تکرار کرده باشد تا مبتلا به این اختلال شناخته شود. از دست‌دادن کنترل وجه تمایز بین افراد مبتلا به اختلال خوردنِ خارج از کنترل با بیمارانی است که به‌دلیل فاصله زمانی زیاد بین وعده‌های غذایی، در یک وعده مقدار زیادی غذا می‌خورند. در‌ اختلال پرخوری عصبی یا «بولیمیا نوروزا» که اختلال شدیدتری نسبت به اختلال خوردن خارج از کنترل است، فرد پس از دوره‌های پرخوری برای جبران و کنترل وزن، رفتارهای نامناسب (مثل وادار کردن خود به استفراغ، استفاده بیش‌ازحد از مُلین‌ها یا ورزش بیش‌ازحد) انجام می‌دهد. همچنین در شب‌خوری، فرد طی روز بی‌اشتهایی دارد، اما در بیدارشدن مکرر شبانه از خواب پرخوری می‌کند. شیرینی خوری هم به‌صورت «خوردن بیش‌از‌حد غذاهای شیرین و پرکالری» تعریف می‌شود. بعضی از افراد در هنگام مواجهه با استرس و مشکلات عاطفی، غذا مصرف می‌کنند که به آن پرخوری هیجانی می‌گویند. ریزه خواری و پراکنده خوری به خوردن دائمی و مداوم مقادیر کم غذا یا میان وعده در سراسر روز گفته می‌شود که با احساس از‌دست‌دادن کنترل همراه است. این افراد که به‌طور مکرر از مواد غذایی مختلفی مانند ته‌مانده‌های غذایی، میوه، انواع شیرینی و بیسکوئیت، شکلات، چیپس و پفک، تنقلات و سایر مواد غذایی استفاده می‌کنند که متأسفانه گاهی آنها را مواد غذایی درنظر نمی‌گیرند. برخی افراد نیز در وعده‌های اصلی غذایی (صبحانه، ناهار، شام)، پرخوری کرده و حجم زیادی از غذا مصرف می‌کنند. توصیه می‌شود افراد وعده‌های غذایی را به مقدار مناسب مصرف کنند؛ ناشتا‌بودن (نخوردن صبحانه یا مختصر خوردن آن) ممکن است احتمال خوردن خارج از کنترل‌ و اختلال پرخوری یا رفتارخوردن شبانه را افزایش دهد.