یار همیشه مهربان

ما هم می‌دانیم که هیچ‌وقت نمی‌توان منکر نیازها، کمبودها و محدودیت‌هایی شد که در زندگی کودکان معلول وجود دارد، اما این محدودیت‌ها باید پدران و مادران را بیش از هر چیز به استفاده از امکانات ویژه آموزشی و خواندن کتاب‌های مناسب‌سازی‌شده برای این کودکان برانگیزد. دانش ما درباره ویژگی‌های این کودکان، شناسایی توانایی‌ها و محدودیت‌های هر کودک و تدارک برنامه‌های آموزشی خاص برای تامین نیازهای آنان، می‌تواند در رشد همه‌جانبه ذهنی آنها تأثیر بسزایی داشته باشد. یکی از مؤثرترین این روش‌ها، قصه‌گویی و خواندن کتاب برای این کودکان و تشویق غیرمستقیم آنها به نزدیکی با کتاب است که می‌تواند تا حد زیادی عقب‌ماندگی‌های آموزشی آنها را از لحاظ فردی و اجتماعی جبران کند و آنها را به سطح رشد اجتماعی، شناختی و عاطفی سایر همسالان خود نزدیک سازد. شناخت ویژگی‌های این کودکان و انتخاب کتاب متناسب با ویژگی‌های آنها کمک می‌کند که این کودکان هم مانند همنوعان خود از کتاب، قصه، شعر و بازی لذت ببرند و از هرکدام دریافت‌های حسی، عاطفی و آموزشی ویژه خود را داشته باشند. خواندن کتاب‌های داستان، لالایی و شعر برای کودکان با نیازهای ویژه در هر سنی، کمک می‌کند تا پا ‌به‌پای همسالان خود بیاموزند و متحول شوند. موفقیت‌های چشمگیری که تا امروز در نابینایان، ناشنوایان و معلولان جسمی- حرکتی سراسر جهان دیده شده، گواه این است که کودکان با نیازهای ویژه می‌توانند در حوزه‌های مختلف علمی، هنری و فرهنگی به جایگاه والایی دست پیدا کنند.

عشق به خواندن را در کودکان ویژه پرورش دهیم
کودکان از نظر توانمندی با یکدیگر متفاوتند و هر یک از آنها در آموختن مهارتی توانمندترند اما هیچ‌یک از آنها بدون توانایی نیستند. کودکان با نیازهای ویژه هم از این قانون مستثنا نیستند. بسیاری از این کودکان توانایی‌های شگفت‌آوری در آموختن دارند. خواندن، یکی از مهارت‌های پایه‌ای آموزش برای کودکان است. در اینجا چند رهنمود برای والدین به منظور تمرین خواندن با کودکان با نیازهای ویژه، می‌آید.
   به یاد داشته باشید که کودک با نیاز ویژه، در مرحله نخست یک کودک است.
  بهتر است پیش از رسیدن آنها به سن دبستان بکوشید مشکل آنها در توانایی‌هایشان را تشخیص دهید.
   هنگامی که مانع را در رشد توانایی کودک شناختید برای برطرف کردن آن سریعا دست به‌کار شوید.
   با کمک گرفتن از متخصصان آموزشی از روش‌های آموزشی آزمون‌شده و مطمئن برای کار با کودکان با نیازهای ویژه استفاده کنید.
   با کودک با نیازهای ویژه همانند سایر فرزندان‌تان رفتار کنید تا احساس نکند که با آنها متفاوت است.
   این باور را در خود ایجاد کنید که حتی کودکان با ناتوانی‌های جدی جسمی و ذهنی می‌توانند خواندن و نوشتن را بیاموزند.
 به کودکان با نیازهای ویژه کمک کنید تا تجربه‌های مثبت و لذت‌بخشی از خواندن به‌دست آورند.
  عشق به خواندن را دراین گروه از کودکان به‌وجود آورید.
   به‌گونه‌ای رفتار کنید که کودکتان بداند درصورت نیاز، از حمایت و پشتیبانی شما برخوردار خواهد بود.
  کودکان با نیازهای ویژه برای آموختن خواندن و نوشتن به پایه‌های آموزشی استواری نیاز دارند. آنها برای اینکه بتوانند بخوانند باید به‌خوبی با صدادهی حرف‌ها (مصوت‌ها) آشنا باشند.
  هنگامی که واژه‌ای را می‌نویسند، آنها را تشویق و ستایش کنید.
  هر روز برای فرزندتان با صدای بلند کتاب بخوانید.

عادت به مطالعه را ایجاد کنیم
از آنجا که کودک از والدین و افراد خانواده بیشترین الگوبرداری و تأثیرپذیری را دارد و پایه‌های ایجاد انگیزه، علایق و عادت‌های کودک در خانواده شکل می‌گیرد، در اینجا راهکارهایی ارائه می‌دهیم تا اگر خودتان هم علاقه و عادت چندانی به کتابخوانی ندارید وقت و انرژی بیشتری را صرف این فعالیت مفید کنید.
  برای شروع سعی کنید کتاب‌هایی را انتخاب کنید که اطرافیان‌تان که بیشتر اهل مطالعه کتاب هستند به شما پیشنهاد می‌کنند. همچنین می‌توانید از اعضای خانواده، دوستان، معلمان و مسئولان کتابخانه بپرسید که چه کتابی برای شما مناسب‌تر است و آن را بخوانید.
  کتاب‌هایی را برای خواندن انتخاب کنید که با مسائل و دغدغه‌های زندگی روزمره شما مرتبط است. این کار انگیزه کتابخوانی را در شما افزایش می‌دهد و چون سوژه و موضوع کتاب برایتان جذاب است مطالعه آن را نصفه و نیمه رها نمی‌کنید و حتما تا آخر آن را خواهید خواند.
  اگر وقت‌تان پر است و فکر می‌کنید زمان کافی برای مطالعه کتاب ندارید حداقل زمانی را که می‌توانید، به کتاب خواندن اختصاص دهید؛ حتی اگر این زمان 5 یا 10 دقیقه باشد. اما سعی کنید برنامه کتابخوانی را به‌طور مستمر و ثابت ادامه دهید. با گذشت چند هفته خواهید دید که همین مطالعه 10دقیقه‌ای در شما تبدیل به یک عادت شده است.
  سنگ بزرگ نشانه نزدن است. برای شروع بهتر است سنگ بزرگ برندارید، پس کتاب‌هایی انتخاب کنید که تعداد صفحات آن خیلی زیاد نباشد.
  حتما برای ایجاد عادت مطالعه نباید خودتان را محدود به مطالعه کتاب‌ها کنید. می‌توانید برای شروع، از مجله‌ها و روزنامه‌ها که مطالب کوتاه‌تر و جذاب‌تری دارند شروع کنید.
  درست است که مطالعه بعضی از کتاب‌ها، به‌ویژه کتاب‌های خودآموز اطلاعات کاربردی‌تر و مفیدتری در اختیارمان می‌گذارد اما این مسئله نباید باعث شود که شما علاقه‌تان را در این زمینه درنظر نگیرید. برای ایجاد عادت مطالعه در خودتان بهتر است ابتدا سراغ کتاب‌هایی با موضوعات مورد علاقه‌تان بروید؛ مثل داستان‌های علمی تخیلی، کمدی و...
   اگر باز هم فکر می‌کنید وقت و حوصله کتاب دست گرفتن را ندارید گوش دادن به کتاب‌های صوتی را فراموش نکنید.