کشاورزی
900 تن ضایعات روی دست کشاورزان لرستانی
مسئولان استان تولید مازاد و کیفیت پایین محصولات را دلیل حجم بالای ضایعات کشاورزی عنوان می‌کنند
فاطمه حافظی | خرم آباد - خبرنگار:
کشاورزی یکی از بخش‌های دارای ظرفیت بالا در لرستان است که بخش عمده‌ای از اقتصاد این استان را دربر می‌گیرد. تولید محصولات کشاورزی و فروش و صادرات آن نقش بسیار مهمی در توسعه لرستان دارد، اما در این میان ضایعات و مازاد این محصولات نیز یکی از موارد منفی است که کشاورزی این استان را به مشکلات فراوان دچار کرده است.
ضایعات بخش کشاورزی از مرحله کاشت تا مصرف وجود دارد و کاهش آن نیازمند آموزش دادن به کشاورزان و بازنگری در شیوه‌های کشاورزی است. میزان ضایعات برخی محصولات کشاورزی در استان بسیار زیاد است و برای حل این مشکل ضرورت دارد که برنامه‌ریزی درستی انجام و آموزش‌های لازم ارائه شود.
محصولاتی که بیشتر کشت می‌شوند
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی لرستان به همشهری می‌گوید: 25 نوع محصول زراعی در استان در 5 میلیون و 265 هزار و 706 هکتار زمین کشت می‌شود. «جواد صالحیان» می‌افزاید: خیار، سبزی، گوجه‌فرنگی، پیاز، سیب‌زمینی، ذرت دانه‌ای، ذرت علوفه‌ای، کلزا، یونجه، شبدر ایرانی، شبدر قرمز، اسپرس آبی، اسپرس دیم و خلر آبی تعدادی از این محصولات هستند. وی بیان می‌کند: سورگوم علوفه‌ای، گندم، نخود، عدس، باقلا، ماشک علوفه‌ای، سویا، جو آبی، جو دیم و گلرنگ دانه‌ای از دیگر محصولات کشت‌شونده در لرستان به شمار می‌روند.
صالحیان می‌گوید: بیشترین سطح زیر کشت این محصولات گندم با 245 هزار هکتار، نخود با 101 هزار و 625 هکتار، جو دیم با 110 هزار و 753 هکتار، سیب‌زمینی با 65 هزار و 551 هکتار و پیاز با 21 هزار و 231 هکتار است.
وی ادامه می‌دهد: همچنین خیار با 18 هزار و 825 هکتار، یونجه با 11 هزار و 666 هکتار، گوجه‌فرنگی با 12 هزار و 108 هکتار، عدس با 14 هزار و 100 هکتار و سبزی با 56 هزار و 128 هکتار بیشترین کشت را در استان به خود اختصاص داده‌اند.
خسارت‌های یک تا 10 درصدی
این مسئول اظهار می‌کند: میزان تولید این 25 نوع محصول زراعی یک میلیون و 445 هزار و 730 تن است، اما متاسفانه برخی از این محصولات دارای ضایعاتی هستند و میزان خسارت آنها از یک تا 10 درصد است. صالحیان می‌گوید: خسارت‌های یک درصدی شامل محصولاتی همچون باقلا و گلرنگ دانه‌ای است و بیشترین خسارت‌ها با 10 درصد هم به محصولاتی همچون گوجه‌فرنگی و سبزی مربوط است. وی ادامه می‌دهد: این 25 نوع محصول 815 هزار و 895 تن ضایعات دارند که مبلغ خسارت آنها 154 میلیارد و 128 میلیون و 400 هزار تومان است.
محصولات مازاد
صالحیان تولید مازاد محصولات را یکی از دلایل ایجاد ضایعات آنها عنوان می‌کند و می‌گوید: بسیاری از محصولات هستند که با این‌که دارای ضایعات هستند، بیش از نیاز استان تولید می‌شوند. وی می‌افزاید: این محصولات شامل جالیزها به غیر از خیار، سبزی‌ها، گوجه فرنگی، پیاز، سیب‌زمینی، گندم، نخود، عدس و باقلاست که درمجموع 415 هزار و 439 تن مازاد تولید دارند.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی لرستان بیان می‌کند: از این میزان مازاد 132 هزار و 693 تن مربوط به سیب‌زمینی، 101 هزار و 500 تن گندم، 56 هزار و 784 تن پیاز، 71 هزار و 961 تن سبزی، 30 هزار و 385 تن نخود، 5795 تن گوجه‌فرنگی، 3574 تن محصولات جالیزی و 1372 تن عدس است.
بیشترین ضایعات مربوط به کدام بخش است؟
همچنین، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی خرم‌آباد در این رابطه به خبرنگار ما می‌گوید: ضایعات بخش کشاورزی از مرحله کاشت آغاز می‌شود و تا مرحله برداشت و مصرف ادامه دارد. باید در بخش سیستم‌های صنعتی، تولیدی، عمل‌آوری و... به‌درستی عمل کنیم تا بتوانیم میزان ضایعات را کاهش دهیم.
«حسین خدیش» ادامه می‌دهد: رقم صادرات محصولات کشاورزی در استان بالا نیست در حالی که با سالم‌سازی و تولید غذای سالم، رعایت استانداردها، کاهش قیمت تمام‌شده، بسته‌بندی مناسب، حمل و نقل، برندسازی، ایجاد بازار و بازاریابی برای محصول تولیدی می‌توانیم آن را افزایش دهیم.
وی می‌افزاید: بیشترین میزان ضایعات محصولات کشاورزی لرستان در حوزه محصولات باغی، صیفی و سبزی است. خدیش تاکید می‌کند: باید با برنامه‌ریزی درست، تولید محصولات صادراتی، کاهش ضایعات، مدت زمان نگهداری بالا و حفظ کیفیت بتوان حجم صادرات محصولات کشاورزی استان را بالا برد.
راه کاهش ضایعات
خدیش به راهکارهای کاهش ضایعات محصولات کشاورزی اشاره و بیان می‌کند: ضایعات در محصولات کشاورزی از مرحله کاشت تا مصرف است و برای کاهش آن باید بهره‌بردار، تولیدکننده، نگهدارنده و مصرف‌کننده محصول آموزش‌های لازم را ببینند.
وی می‌افزاید: کیفیت محصولات باید به حد استاندارد برسد تا به حداقل ضایعات دست پیدا کنیم. یعنی بعد از آموزش تولیدکننده و مصرف‌کننده، باید با سیستم بسته‌بندی استاندارد و ارائه آموزش‌های کاربردی بتوان میزان ضایعات را کمتر کرد. رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی خرم‌آباد می‌گوید: چون در بخش کشاورزی با طیف وسیعی از محصولات سر و کار داریم، باید در هر مرحله آموزش، نگرش، استفاده از ارقام مناسب، نگهداری درست در انبار و... هم مورد توجه قرار بگیرد.
وی ادامه می‌دهد: در مزارع استان باید بیشتر سیستم گلخانه‌ای به کار گرفته شود تا با مدیریت و تکنولوژی بتوان بالا میزان ضایعات محصولات را کاهش داد. خدیش اظهار می‌کند: متاسفانه به دلیل کشت سنتی و بسته‌بندی و حمل نامناسب محصول، حجم زیادی از آن به ضایعات تبدیل می‌شود.
اجرای طرح توسعه راهبردی صادرات
این مسئول می‌گوید: تولیدکننده باید فاکتورهای لازم از جمله دانش و مهارت کار را داشته باشد، در غیر این صورت تمام منابع از بین می‌رود و موجب ایجاد و افزایش میزان ضایعات می‌شود. وی ادامه می‌دهد: واقعیت این است که خیلی از محصولات کشاورزی به دلیل این‌که به استانداردهای روز نمی‌رسند، به ضایعات تبدیل می‌شوند و از بین می‌روند. برای این‌که در بخش صنایع تبدیلی به‌روزرسانی انجام دهیم و به استانداردهای سایر استان‌ها و بازارهای بین‌المللی برسیم، نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم. خدیش تاکید می‌کند: با طرح توسعه راهبردی صادرات می‌توانیم ضایعات را به حداقل برسانیم و با ارائه آموزش‌های راهبردی لازم به تولیدکنندگان هم می‌توان حجم ضایعات را کاهش داد.
لزوم سالم‌سازی محصولات
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی خرم‌آباد به موضوع سالم‌سازی و تولید ارگانیک محصولات برای کاهش ضایعات اشاره و اظهار می‌کند: سالم‌سازی محصولات کشاورزی و ارگانیک بودن محصولات زراعی، باغی، آبزی و دامی حجم ضایعات را به صفر می‌رساند. خدیش می‌گوید: این پروسه، هرچند هزینه‌بر است، میزان ضایعات را کاهش می‌دهد و محصولات به دلیل سالم بودن بیشتر مورد استفاده و مصرف قرار می‌گیرند. مابقی محصولات نیز صادر می‌شوند و برای استان ارزآوری خواهند داشت.
