حشمت و زنان با هم رفتند

سیاوش ابدی_روزنامه نگار

ذوق زده‌ایم و حواسمان به تقویم نیست. مسابقه ایران- کامبوج در دور مقدماتی جام جهانی 2022 در حالت عادی نباید اتفاق هیجان‌انگیزی باشد. اصلا کامبوج هم مگر فوتبال دارد؟ بااین حال 18مهر 1398 روزی تاریخی برای فوتبال ایران است؛ روزی که زنان به شکل رسمی به ورزشگاه آزادی بازمی‌گردند. حالا پرسش روز این است: آخرین‌بار چه زمانی بود؟
حضور زنان در ورزشگاه برای تماشای مسابقه‌های فوتبال، پس از انقلاب ممنوع شد. البته در سال‌های گذشته،  به‌ویژه در 10سال اخیر، تلاش‌هایی برای دریافت مجوز حضور زنان در ورزشگاه صورت گرفت. حتی در بعضی بازی‌ها تعداد محدودی از زنان موفق به تماشای بازی‌های فوتبال شدند، ولی آنها یا خبرنگارهایی بودند که با استفاده از امکانات شغلی راهی به سکوها باز می‌کردند و یا اصلا برگزیده و گزینشی و از این حرف‌ها بودند. آخرین ‌ حضور گسترده زنان در استادیوم فوتبال به حدود 41سال پیش (15شهریور 1357) برمی‌گردد که تیم ملی ایران در مسابقه‌ای دوستانه با تیم ملی شوروی سابق در ورزشگاه آزادی بازی کرد. براساس گزارش روزنامه‌ها و مجله‌های ورزشی آن ‌زمان، این مسابقه دوستانه حدود 25هزار تماشاگر داشت. اهل فوتبال قدیمی اینطور روایت می‌کنند که آن زمان معمولا زنان طرفدار فوتبال در ورزشگاه آزادی زیر جایگاه خبرنگاران می‌نشستند و حدود یک چهارم از این قسمت ورزشگاه را پر می‌کردند. به این ترتیب (باتوجه به ظرفیت 5هزار نفری این بخش از ورزشگاه) به‌نظر می‌رسد بازی یادشده -مسابقه دوستانه ایران و شوروی سابق - باید با حضور کمتر از هزار نفر تماشاگر زن برگزار شده باشد. البته این استقبال اندک از مسابقه با شوروی سابق دلایل مختلفی داشت. نخست اینکه تب انقلاب سایر مسائل را در حاشیه قرار داده بود. نشان به آن نشان که 2روز بعد از این بازی، قیام تاریخی 17شهریور رخ داد. موضوع دیگر این بود که تماشاگران فوتبال در ایران به حضور غول‌های فوتبال در ورزشگاه آزادی عادت کرده بودند. گرچه تیم ملی شوروی سابق در المپیک 1976 مدال برنز برده بود و با ستاره‌هایی مثل اولگ بلوخین، والری گازایف، لئونید برویاک و... به ایران آمده بود، ولی از اردوی ایران خبر رسیده بود که قرار است حشمت مهاجرانی (مربی وقت تیم ملی ایران) تیم را با ترکیبی جوان به زمین بفرستد. تیم ایران پس از بازگشت از جام جهانی 1978در حال پوست‌اندازی بود. در نهایت حشمت مهاجرانی که آن‌زمان زمزمه‌هایی درباره جدایی‌اش از تیم ملی ایران شنیده می‌شد، تیم بسیار جوانی را مقابل یکی از پرقدرت‌ترین تیم‌های ملی آن دوران به زمین فرستاد. این بازی را هاینس آلدینگ آلمانی قضاوت کرد. 2چهره‌ای هم که سال‌ها بعد به‌عنوان کارشناس داوری در برنامه نود عادل فردوسی‌پور حضوری دائمی داشتند کمک‌های او بودند؛ رضا غیاثی و مصطفی ممیز. در ترکیب ایران خبری از ستاره‌های جام جهانی 1978 نبود. علی پروین، ناصر حجازی، ایراج دانایی‌فرد، آندرا نیک اسکندریان و... بیرون نشسته بودند. از آن تیم باشکوه تنها ابراهیم قاسم‌پور، حسن روشن و نصرالله عبداللهی برای ایران بازی کردند که آخری به‌عنوان باتجربه‌ترین، کاپیتان تیم هم بود. دروازه‌بان ایران رسول کربکندی بود که بعدها در لیگ برتر ایران به‌عنوان سرمربی روی نیمکت تیم ذوب‌آهن نشست. او که در جام جهانی ذخیره ناصر حجازی بود، در بازی با شوروی سابق درون دروازه ایستاد و در دقیقه 17 از خدیا نولین گل خورد و همین گل هم نتیجه نهایی بازی را تعیین کرد. البته به روایت هفته‌نامه کیهان ورزشی، تیم جوان شده ایران در این بازی، نمایشی امیدوار‌کننده داشت و حتی اگر بداقبال نبود، شاید بازی را هم نمی‌باخت. مثلا در گزارش بازی به ضربه حسن روشن اشاره شده که در دقیقه 85 به تیر دروازه شوروی برخورد کرد و چند موقعیت دیگر که توسط بازیکنان جوان ایران از دست رفت. در آن تیم ایران، کاظم سیدعلیخانی و محمد پنجعلی هم بازی می‌کردند که پس از انقلاب تبدیل به ستاره‌های تیم پرسپولیس شدند. به‌هرحال این بازی دوستانه که در زمان خودش چندان هم مهم به‌نظر نمی‌رسید، با گذشت زمان تبدیل به یکی از بازی‌های تاریخی فوتبال ایران شد؛ آخرین حضور تماشاگران زن در ورزشگاه، آخرین حضور حشمت مهاجرانی روی نیمکت تیم ملی و بالاخره بسته‌شدن پرونده پیش از انقلاب تیم ملی ایران.