من به آزادی خوش‌بین نیستم

لیلی خرسند_خبرنگار

می‌پرسند زنان به استادیوم بروند، چه اتفاقی می‌افتد، همه‌‌چیز در استادیوم‌‌ها گل و بلبل می‌شود؟ تماشاگران مرد که در این سال‌ها به واسطه نبود زنان، هر کاری که خواسته‌اند در استادیوم کرده‌اند؛  از این به بعد با اخلاق‌ترین مردان می‌شوند؟  این سؤال جوابی دارد که در این سال‌ها بارها تکرار شده است؛ اینکه رفتن به ورزشگاه و تشویق تیم محبوب، حق هر شهروندی است؛ چه زن و چه مرد. و یک تیم حتی اگر فقط یک طرفدار زن داشته باشد، باید شرایط حضور همان یک‌زن به ورزشگاه فراهم شود. در جواب این سؤال باید سؤال دیگری مطرح کرد، اینکه چرا با حضور زنان به استادیوم منتظر اتفاقی هستیم؟ زنان هم مثل هر تماشاگر دیگری می‌خواهند فوتبال تماشا کنند و مسئولیتی در قبال فحاشی‌‌های بعضی از تماشاگران مرد ندارند. اما تجربه‌های متفاوت نشان داده که حضور زنان، مردان را مجبور به تغییر رفتار می‌کند. نمونه‌اش را می‌شود در همین تحریریه روزنامه همشهری دید. روزهای بازی تیم ملی یا روزهایی که یکی از تیم‌های پرسپولیس و استقلال بازی دارند، فوتبالی‌ها به تحریریه ورزشی هجوم می‌آورند. همه آنها عادت داشتند در محیط کاملا مردانه بازی‌ها را ببینند، حتما با همان واکنش‌های مردانه. حضور یک زن در این تحریریه همه‌‌چیز را به هم ریخت. روز اولی که من را در تحریریه دیدند، جا خوردند. بعضی‌هایشان منتظر بودند که خداحافظی کنم و بروم ولی وقتی رفتنی در کار نبود، پکر شدند. در دقایقی که بازیکنی توپی را خراب می‌کرد، کلمات ناقص از دهان همکارانم بیرون می‌آمد. در جمع فرهیخته‌ای که کار فرهنگی می‌کنند، بعید است که واکنش‌ها از نوع فحاشی‌های استادیومی باشد و آنها برای اینکه می‌خواستند رفتاری خارج از رفتار اداری و همیشگی‌شان داشته باشند، معذب بودند. این معذب بودن در بارهای دوم و سومی که با هم بازی تماشا می‌کردیم، ادامه داشت ولی بعد از گذشت چند‌ماه بودن من در تحریریه و کنار هم بازی دیدن عادی شده است.
در بازی پرسپولیس و کاشیما در فینال لیگ قهرمانان آسیا هم در استادیوم بودم؛ در جایگاه خبرنگاران، همان جایی که می‌گویند بهترین جا برای کسانی است که سیگارشان می‌کشیدند. 
 رفتار آنها حین بازی برایم جالب بود. بودن من و بقیه همکاران زن آنها را مجبور کرده بود تا در دادن شعارها مراعات کنند. در یکی از صحنه‌هایی که ایران موقعیتی را از دست داد، همانی مردی که سیگاری دستش بود، فریادی زد و معترض شد. آن کلمات برای ما زنان عادی بود، در خانه‌هایمان وقتی با پدر و برادرانمان بازی تماشا می‌کردیم، بارها شنیده بودیم ولی دوستان این مرد به او حمله‌ور شدند و مشتی نثارش کردند: «رعایت کن بابا، زن نشسته.» همین دو مورد کافی است تا به این یقین برسم که حضور ما زنان، می‌تواند فرهنگ غالب بر استادیوم را تغییر بدهد و آنجا را به مکانی امن‌تر برای همه تبدیل کند. کم نبوده‌اند مردانی که به‌خاطر فحاشی‌ها و درگیری‌های تماشاگران ترجیح داده‌اند که دیگر پا به استادیوم نگذارند. هستند مردانی که به‌خاطر همین فرهنگ و همین رفتارهای تماشاگران اجازه نمی‌دهند پسران نوجوانشان پا به استادیوم بگذارند. 18مهر در بازی ایران و کامبوج در مقدماتی جام‌جهانی قرار است زنان هم باشند. این اجبار فیفا است و ایران مجبور است تمکین کند. صحبت از حضور 4800زن در استادیوم است. این حضور قرار است در بازی‌های ملی تداوم داشته باشد، بازی‌هایی که در سال انگشت‌شمار است. این تعداد بازی می‌تواند تأثیرگذار باشد؟ مسلما نه. اگر قصد تغییر در فرهنگ استادیوم است، باید این حضور دائمی باشد، در همه بازی‌ها. فدراسیون و وزارت ورزش می‌گویند هنوز امکان حضور زنان در بازی‌های لیگ نیست اما مشکل اصلی در همین بازی‌هاست، جاهایی که هواداران دو تیم، معتصب‌تر از بازیکنان مقابل هم قرار می‌گیرند و سکوها را جهنمی می‌کنند. اصرار فیفا و فشار رسانه‌های بین‌المللی این است که تماشای همه بازی‌ها برای زنان آزاد شود. شاید بهتر باشد زنان و کسانی که دغدغه فرهنگی دارند، منتظر آن روز باشند. با تماشای یکی دو بازی در سال، نه زنان تماشاگر می‌شوند و نه وضعیت استادیوم‌ها تغییری می‌کند.