لشکر بیکاران خلوت شد

نرخ بیکاری کل کشور در تابستان امسال با کاهش 0.4درصدی نسبت به فصل بهار و 1.8درصدی نسبت به تابستان پارسال به 10.5درصد رسید. به این ترتیب دولت یک گام دیگر به تک‌رقمی کردن نرخ بیکاری نزدیک شد.
از نکات قابل توجه در این فصل، کاهش 455هزار نفری جمعیت بیکاران است. این امر موجب شده بعد از سال‌ها، جمعیت بیکاران ایران به کمتر از 3میلیون نفر برسد. البته در این فصل، مرکز آمار ایران در یک تغییر محاسباتی، سن ورود به بازار کار را از 10سال به 15سال افزایش داده تا آمار اشتغال با معیارهای جهانی و تحولات جمعیتی کشور مناسبت بیشتری داشته باشد. با این تغییر بنیادین در جامعه آماری، ارقام مربوط به جمعیت بیکاران، شاغلان و نرخ مشارکت اقتصادی نیز دستخوش تغییر قابل‌توجهی شده اما با وجود این، نسبت‌های ارقام یادشده بدون تغییر مانده و همچنان در مقایسه با وضعیت اشتغال و بیکاری در فصول گذشته، قابل استناد است.
به‌گزارش همشهری، در برنامه ششم توسعه، دولت مکلف شده است تا چشم‌انداز سال1400 نرخ بیکاری را به‌صورت پلکانی کاهش دهد و به مرز 8درصد برساند؛ تکلیفی که در 2سال گذشته باوجود اشتغال‌زایی قابل‌توجه، به‌واسطه هجوم تقاضای کار انباشته دست‌یافتنی نبود اما حالا به مدد اصلاح نسبی ساختار جمعیت فعال اقتصادی، تحقق رؤیای نرخ بیکاری تک‌رقمی سهل‌الوصول‌تر به‌نظر می‌رسد.
براساس نتایج طرح آمارگیری از بازار کار در تابستان امسال، نرخ بیکاری جمعیت 15ساله و بیشتر در ایران به 10.5درصد رسیده که 0.4درصد نسبت به فصل بهار و 1.8درصد نسبت به فصل تابستان پارسال کمتر است. این کاهش درحالی بوده که نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت 15ساله و بیشتر در این فصل نسبت به فصل قبل و فصل مشابه سال قبل 0.2درصد رشد کرده و بیش از 388هزار نفر به متقاضیان بازار کار اضافه شده است.

اشتغال‌زایی 843هزار نفری
داده‌های مرکز آمار ایران از اضافه شدن 843هزار و 719نفر به جمعیت شاغل حکایت دارد که 455هزار و 93نفر از آنها پیش ‌از این جزو جمعیت بیکاران بوده‌اند و 388هزار و 626نفر از آنها متقاضی جدید محسوب می‌شوند. با این حساب، دولت در یک سال منتهی به تابستان98 موفق شده از منظر آماری 84درصد از برنامه‌های اشتغال‌زایی خود را به انجام برساند؛ هرچند با توجه به اینکه ملاک قرار گرفتن افراد در جمعیت شاغل، کارکرد 2ساعت در هفته برای هر نفر است، موفقیت دولت در این برنامه‌ها چندان قطعیت ندارد و می‌تواند در فصول بعدی نقض شود. در تابستان امسال، بخش عمده اشتغال جدید در گروه صنعت ایجاد شده و بخش‌های خدمات و کشاورزی در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. طبق آمار سهم بخش صنعت از کل اشتغال با 0.5درصد افزایش به 32درصد رسیده و سهم بخش کشاورزی نیز با رشد 0.1درصد 19درصد بوده است اما سهم بخش خدمات از کل اشتغال 0.4درصد افت کرده و به 49.1درصد رسیده است.

لشکر بیکاران خلوت شد
از دیگر نکات نتایج طرح آمارگیری از بازار کار تابستان98 این است که برای نخستین‌بار در چند سال اخیر، تعداد بیکاران کشور به کمتر از 3میلیون نفر رسیده و فقط 455هزار و 93نفر از این جمعیت در فصل تابستان به جمعیت شاغل پیوسته‌اند. بازخوانی تحولات بازار کار از اواسط93 تاکنون نشان می‌دهد در طول این دوره 5ساله، همواره ورودی بازار کار به حدی بوده که باوجود ایجاد اشتغال قابل‌توجه، باز هم آمار تعداد بیکاران با کاهش چندانی مواجه نشده و همواره بین 3میلیون تا 3.3میلیون نفر باقی مانده اما در تابستان امسال، این روند متوقف و لشکر بیکاران خلوت‌تر شده است. کارشناسان معتقدند افزایش ورودی بازار کار در سال‌های اخیر ناشی از انباشت تقاضای بالقوه در طول سال‌های 84 تا 92 بوده است که ذائقه جوانان به سمت ادامه تحصیل و ورود به آموزش عالی تغییر پیدا کرده بود اما از سال92 و با مثبت شدن دورنمای وضعیت اقتصادی در سایه مذاکرات هسته‌ای، بخش قابل‌توجهی از آنان آماده ورود به بازار کار شدند. البته همچنان به‌دلیل متناسب نبودن نیاز بازار کار و آموزش عالی، سهم فارغ‌التحصیلان از جمعیت بیکاران صعودی است و این افراد قادر به یافتن شغل مورد نظر خود نیستند.

بخت بسته فارغ‌التحصیلان بیکار
در تابستان امسال نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان عالی نیز نزدیک به نرخ بیکاری کل کاهش پیدا کرده و با 1.7درصد کاهش، از 18.9درصد در تابستان پارسال به 17.2درصد رسیده است. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد شتاب خروج فارغ‌التحصیلان از بیکاری نسبت به سایر اقشار جامعه کندتر بوده و سهم این جمعیت از کل جمعیت بیکاران همچنان روند صعودی داشته است. در تابستان امسال سهم فارغ‌التحصیلان عالی از کل شاغلان 0.9درصد افزایش یافته و به 24.7درصد رسیده اما سهم آنها از جمعیت بیکاران 4.3درصد افزایش یافته و به 43.8درصد رسیده است. به‌عبارت‌دیگر در تابستان امسال 24.7درصد شاغلان و 43.8درصد از بیکاران، فارغ‌التحصیل عالی بوده‌اند و این یعنی هنوز بازار کار روی خوشی به جذب این افراد نشان نمی‌دهد.


رشد بیکاری در 7 استان

براساس تازه‌ترین آمارها، در فصل تابستان امسال استان سیستان و بلوچستان با نرخ بیکاری 15.2درصدی، بالاترین نرخ بیکاری را داشته و بعد از آن استان یزد با نرخ 15.1درصد و لرستان با 14.7درصد قرار گرفته‌اند. در مقابل استان زنجان با نرخ بیکاری 5.2درصدی پایین‌ترین نرخ بیکاری را داشته و بعد از آن استان‌های همدان با نرخ 5.3 و فارس با نرخ 7.6درصد از کمترین نرخ بیکاری برخوردار بوده‌اند. طبق آمار، در تابستان امسال نرخ بیکاری در 24استان کاهشی بوده و 7استان اردبیل، سمنان، کردستان، گلستان، لرستان، هرمزگان و یزد با رشد نرخ بیکاری مواجه شده‌اند.