پیشنهاد اقتصادی ایران برای اوراسیا

مذاکرات بین‌المللی حسن روحانی، رئیس‌جمهور هفته قبل در نیویورک برپا بود و دیروز در آسیای میانه، هفته قبل مقامات اروپایی با روحانی دیدار کردند و روز سه‌شنبه مقامات کشورهای اوراسیایی. اروپایی‌ها در عمل به تعهدات برجامی خود ناتوان بودند و حالا ایران به فکر همکاری‌های اقتصادی با همسایگان است.

حسن روحانی عصر دوشنبه به دعوت رسمی «نیکول پاشینیان»، نخست‌وزیر ارمنستان و برای حضور و سخنرانی در اجلاس سران اتحادیه اقتصادی اوراسیا به این کشور سفر کرد و دیروز پس از دیدار با برخی مقامات ارمنستان و کشورهای شرکت‌کننده، در این اجلاس سخنرانی کرد.



روحانی با بیان اینکه اراده ایران متنوع‌سازی روابط اقتصادی خود و تکیه بر اصول اقتصاد مقاومتی و همکاری‌های فعال‌تر منطقه‌ای- بین‌المللی است، گفت: ایران ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های گسترده‌ای در مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی ایجاد کرده و آماده ارائه تسهیلات و امکاناتی ارزشمند برای گسترش همکاری‌های تجاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا‌ست. به همین مناسبت از سرمایه‌گذاران اتحادیه اقتصادی اوراسیا دعوت می‌کنم از توانمندی‌های مذکور برای توسعه مناسبات استفاده کنند.
رئیس‌جمهور در اجلاس سران اوراسیا افزود: ایران با تصویب و لازم‌الاجرا کردن یکی از جامع‌ترین قوانین تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی، آمادگی دارد میزبان سرمایه‌گذاران و کارآفرینان اتحادیه اقتصادی اوراسیا و برگزاری نشست‌های فرصت‌های سرمایه‌گذاری درآینده نزدیک باشد. در این‌ راستا از هرگونه ‌همکاری‌ با ‌کشورهای ‌عضو اتحادیه ‌اوراسیا در حوزه‌های مالی ‌و بانکی و سرمایه‌گذاری به‌ویژه از طریق مکانیسم‌های جدید و مؤثر استقبال کرده و پیشنهاد می‌کنم کارگروه ویژه‌ای جهت اجرایی‌ کردن ایده فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه اوراسیایی توسط نمایندگان‌ دولت‌های عضو اتحادیه ‌و جمهوری‌ اسلامی ایران تشکیل شود.
روحانی در این اجلاس با اشاره به خروج آمریکا از برجام گفت: به اعتقاد ما، جامعه بین‌المللی باید با اتخاذ تصمیمی قاطع و اقداماتی مؤثر با رویکرد خصمانه و یکجانبه‌گرایانه آمریکا مقابله کند. اقدامات قهری آمریکا و استفاده از دلار به‌عنوان یک سلاح، به تروریسم اقتصادی منجر خواهد ‌شد و زندگی مردم عادی را هدف قرار خواهد داد.
او یادآور شد: اجرای برجام به‌عنوان الگوی کارآمدی از موفقیت دیپلماسی چندجانبه برای حل و فصل مسائل بین‌المللی، مستلزم اجرای کامل تعهدات متقابل از سوی همه امضاکنندگان آن است و کلیه اعضای سازمان ملل، متعهد به رعایت و نیز حمایت از اجرای مفاد آن هستند.

ایران در سال۱۳۹۵ به کمیسیون اقتصادی اتحادیه اوراسیا پیشنهاد ایجاد یک منطقه آزاد تجاری میان ایران و این اتحادیه را مطرح کرده ‌بود؛ پیشنهادی که از جانب اعضای آن نیز مورد استقبال قرار گرفته و طی 2سال مذاکرات متعدد و ارزیابی کمی و کیفی اقلام و میزان تعرفه ترجیحی آنها، سرانجام این موافقتنامه در تاریخ ۲۷اردیبهشت۱۳۹۷ در شهر آستانه قزاقستان به امضا رسید.
عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌تواند امکان استفاده از معافیت‌های تعرفه‌های تجاری، فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تسهیل روابط اقتصادی با کشورهای اتحادیه را فراهم کند.
روحانی پیش از سفر به ارمنستان به خبرنگاران گفته بود: ما در موقعیتی جغرافیایی هستیم که برای ترانزیت از خلیج‌فارس تا دریای سیاه و دریای مدیترانه دسترسی‌مان فراهم است و در جنوب و شمال نیز بندرگاه‌های خوبی را داشته‌ایم وتعدادی را هم اخیرا تأسیس کرده‌ایم.

اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال۲۰۱۴ میلادی تشکیل شد و کشورهای روسیه، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس در آن عضویت دارند. روحانی اظهار کرد: ایران، سنگاپور، مولداوی و ویتنام نیز در راه عضویت در این اتحادیه هستند. ما از ۵آبان امسال توافقمان را در زمینه همکاری با این اتحادیه اجرایی می‌کنیم که طی آن قرار است ۵۰۲قلم کالا از کشور ما با تعرفه نزدیک به صفر به کشورهای عضو این اتحادیه صادر شود. ایران علاوه بر این پیوستن به سازمان شانگهای را هم در دستور کار دارد و پیگیری همکاری‌های اقتصادی ایران با چین، روسیه، قزاقستان و برخی دیگر از کشورهای آسیای میانه و شرقی از سوی تحلیلگران بین‌الملل به‌عنوان فرار ایران از اروپا به اوراسیا تعبیر می‌شود. روحانی در حاشیه اجلاس ایروان با سران ارمنستان، سنگاپور، روسیه و قزاقستان دیدار کرد.
حسن روحانی در دیدار آرمن سرکیسیان، رئیس‌جمهور ارمنستان گفت: ایران و ارمنستان از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف ازجمله انرژی، ترانزیت و حمل‌ونقل، گردشگری و صنعتی برخوردار هستند که می‌توان از این ظرفیت‌ها در راستای منافع 2ملت بهره‌برداری کرد.
آرمن سرکیسیان رئیس‌جمهور ارمنستان نیز در این دیدار با تأکید بر اینکه کشورش به توسعه بیش از پیش روابط با جمهوری اسلامی ایران اهمیت ویژه‌ای قائل است، گفت: ارمنستان به‌دنبال توسعه روزافزون روابط با جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های مختلف به‌ویژه در زمینه‌های اقتصادی، صنعتی، انرژی و محیط‌زیست است.

اتصال خلیج‌فارس به دریای سیاه
روحانی در دیدار نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان، با بیان اینکه طرح‌ها و پروژه‌های مهمی براساس ظرفیت‌های گسترده 2کشور، در دستور کار قرار دارد، گفت: همکاری 2کشور در بخش کریدور شمال به جنوب و اتصال دریای سیاه به خلیج‌فارس از طریق راه‌آهن و جاده، می‌تواند جهشی در مناسبات تهران-ایروان و سایر کشورهای منطقه ایجاد کند. روحانی ضمن اعلام آمادگی کامل ایران برای تأمین نیاز ارمنستان در حوزه انرژی تصریح کرد: قرارداد تهاتر گاز و برق بین 2کشور می‌تواند در حوزه کالا و خدمات نیز توسعه یابد. نخست‌وزیر ارمنستان با اعلام علاقه‌مندی نسبت به خرید گاز از ایران گفت: ایران منبع پایداری برای تأمین انرژی و گاز ارمنستان است.



همکاری اوراسیایی برای اقتصاد
حسن روحانی در دیدار قاسم جومارت توقایف، رئیس‌جمهور قزاقستان با تأکید بر اینکه تهران از گسترش همه‌جانبه روابط با نورسلطان در عرصه‌های مختلف استقبال می‌کند، اظهار داشت: آغاز همکاری ایران با اتحادیه اوراسیا زمینه بسیار مناسبی برای گسترش روابط اقتصادی اعضای اتحادیه با یکدیگر و ایران است.
رئیس‌جمهور همکاری ایران و قزاقستان در زمینه کریدور جنوب و شمال را بسیار حائز اهمیت دانست و گفت: اتصال ریلی 2کشور از طریق اینچه‌برون گام بسیار بزرگی بود و امروز از سواحل خلیج‌فارس تا چین خطوط آهن فعال است و به‌زودی اتصال راه‌آهن به بندر انزلی نیز می‌تواند فرصت جدید ترانزیتی بین 2کشور باشد.



اتخاذ رویکرد نظامی کارساز نیست
حسن روحانی در دیدار‌ «لی هسین لونگ» نخست‌وزیر سنگاپور، روابط 2کشور را مثبت و سازنده توصیف کرد و گفت: روابط اقتصادی 2کشور متناسب با ظرفیت‌های فراوانی که وجود دارد نیست و باید تلاش کنیم حجم مناسبات تجاری را به نقطه مطلوب برسانیم. رئیس‌جمهور تأکید کرد: معتقدیم مشکلات منطقه باید از مسیر سیاسی و گفت‌وگو حل و فصل شود و اتخاذ رویکردهای نظامی کارساز نیست.  روحانی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران دارای تجارب ارزشمندی در مبارزه با مواد‌مخدر و جرایم سازمان‌یافته است و برای همکاری درخصوص مبارزه با گروه‌های تروریستی در منطقه آمادگی دارد.



دومین دیدار در 2 هفته
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان در حاشیه اجلاس اوراسیا در ایروان با هم دیدار کردند. 
این دومین دیدار سران 2 کشور در 2 هفته اخیر است. پوتین و روحانی به تازگی در آنکارا دیدار کرده بودند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ ریاست جمهوری روسیه پیش از دیدار روحانی و پوتین گفته بود که رئیس جمهور روسیه در دیدار با همتای ایرانی خود درباره توافق هسته‌ای و وضعیت تنگه هرمز گفت‌وگو خواهد کرد. روحانی هفته قبل در نیویورک با سران انگلیس، فرانسه و آلمان هم درباره برجام رایزنی کرده بود.