کشف قیمت نان سفارشی

 علی ابراهیمی  _ روزنامه‌نگار

نان  =  تثبیت قیمت نان طی 5سال گذشته، زمینه تشدید تخلفات و عرضه چندنرخی انواع نان سنتی، به‌خصوص در نانوایی‌های آزادپز را در مناطق مختلف شهر تهران فراهم کرد؛ شرایطی که موجب شکل‌گیری نرخ‌های غیرمتعارف برای انواع نان سفارشی شد. گلایه‌های مردم و مسئولان از افت شدید کیفیت و عرضه چندنرخی نان در حالی ادامه داشت که تنور انواع نان سفارشی داغ‌تر شده بود. با این روند برخی نانوایی‌های آزادپز که عرضه نان در واحدهای صنفی آنها قیمت مشخصی نداشت و نظام عرضه و تقاضا بود، نرخ‌های 7تا حتی 10هزار تومانی را برای نان سنگک لاکچری یا قیمت 4هزار تومانی را برای برخی انواع بربری سفارشی اعمال کردند. اما با تعیین نرخ انواع نان یارانه‌ای و نیمه‌یارانه‌ای(آزادپز) در کارگروه گندم، آرد و نان استان تهران، مقرر شده است قیمت انواع نان سفارشی نیز کشف و به نانوایان ابلاغ شود که با نرخ‌گذاری جدید حداکثر قیمت نان سفارشی متعلق به سنگک دورو کنجد( 3هزار تومان) خواهد بود.

ساماندهی بازار با اصلاح نرخ نان 
تثبیت نرخ نان از سال 93، ناهمخوانی دخل و خرج نانوایان و ضعف نظارت بر بازار نان را موجب شد تا طی چندسال گذشته نانوایی‌ها، به‌خصوص نانوایان آزادپز سنتی هیچ نرخ متعارفی را برای تولید و عرضه انواع نان رعایت نکنند. بر این اساس نرخ نان آزادپز، به‌خصوص در نوع سفارشی آن در محله‌های مختلف شهر تهران متفاوت بود. با ابلاغ نرخ‌های جدید انواع نان سنتی با آرد یارانه‌ای و نیمه‌آزاد که افزایش چندانی نسبت به قیمت‌های قبلی اعمال شده توسط برخی نانوایی‌ها نداشته و حتی در مواردی نسبت به نرخ نان آزاد‌پزهای قبلی کمتر هم شده، شمارش معکوس برای ساماندهی نرخ نان سفارشی در نانوایی‌های سنتی‌ نیز آغاز شده است؛ نرخی که با تأکید کارگروه گندم، آرد و نان استان تهران و از طریق اتحادیه نانوایان به واحدهای نانوایی ابلاغ شده یا در حال ابلاغ است. این شرایط موجب شده تا برخی فعالان صنفی و مسئولان تأکید کنند گرچه با نرخ‌های جدید، قیمت نان لواش 250تومانی قبلی به 300تومان افزایش یافته اما با یکسان‌سازی‌ قیمت‌ها و افزایش نظارت بر نانوایی‌ها، از عرضه نان با نرخ دلبخواه نانوایان جلوگیری خواهد شد. بررسی نرخ‌های جدید نان سنتی نشان می‌دهد که قیمت نان بربری یارانه‌ای‌پز با گندم 665تومانی که قبلا هزار تومان فروخته می‌شد، اکنون نیز تثبیت شود. اما نرخ سنگک یارانه‌ای‌پز ساده که قبلا از هزارو200 تا هزارو500تومان در نوسان بود، اکنون هزارو200تومان تعیین شده است. قیمت تافتون تنوری نیز که قبلا از 400تا 500تومان در نوسان بود، اکنون 550تومان تعیین شده و نرخ نان لواش از 250به 300تومان افزایش یافته است.

ابلاغ نرخ‌های سبز و زرد نان
 به گفته فعالان صنفی مقرر شده تا با قیمت‌گذاری نان سفارشی نرخ آرد کارخانه‌ها بر مبنای گندم تحویلی 900تومانی به نانوایان نیمه‌یارانه‌ای(آزادپز سابق) نیز تعیین و به‌زودی به کارخانه‌های آرد ابلاغ شود تا زمینه رشد قیمت و عرضه چندنرخی نان نیمه‌یارانه‌ای، به‌خصوص انوع سفارشی آن به دلیل نوسان نرخ آرد از بین برود. با این شرایط مقرر شده تا به‌زودی نرخ‌نامه جدید و متحدالشکل و سبزرنگ نانوایی‌های یارانه‌ای‌پز و نرخ‌نامه سبز‌رنگ انواع نان نیمه‌یارانه‌ای و سفارشی به نانوایی‌ها ابلاغ شود. رئیس اتاق اصناف تهران با اشاره به آغاز طرح نظارت بر کنترل قیمت نانوایی‌ها از مهر‌ماه به‌مدت 15روز، اعلام کرد که براساس نرخ‌نامه مصوب جدید حداکثر قیمت نان برای نان سنگک سفارشی نیمه‌یارانه‌ای و دورو کنجد 3هزار تومان تعیین شده است. به گفته قاسم نوده‌فراهانی، براساس نرخ‌نامه جدید قیمت نان سنگک ساده یارانه‌ای هزارو200تومان و نان سنگک ساده آزادپز هزارو800تومان تعیین شده است و در نوع سفارشی سنگک آزادپز سابق نیز قیمت سنگک یک‌رو کنجد 2هزارو500تومان و دورو کنجد 3هزارتومان تعیین شده است و براین اساس نرخ هیچ نانی نباید بالاتر از 3هزار تومان باشد. همچنین حداکثر قیمت نان بربری کنجدی نیمه‌یارانه‌ای(آزاد‌پز قبلی) 2هزار‌تومان تعیین شده است.

نرخ‌های جدید نان سفارشی
  گرچه تعاریف متفاوتی از نان سفارشی ارائه می‌شود اما بر مبنای آنچه اکنون بین مشتریان و نانوایی‌ها رایج است در برخی موارد مشتریان خواستار خرید نان سنگک با افزودن خشخاش (کنجد و سبوس)  یا سبزیجات و یا بربری کنجدی هستند؛ درخواستی که منشأ اصلی عرضه چندنرخی نان آزادپز شده بود. با این شرایط پس از ابلاغ کارگروه تنظیم بازار، فعالان صنفی تلاش کرده‌اند تا با تعیین نرخ نان سنگک یک‌رو و دورو کنجد و بربری یک‌رو کنجد، نانوایان را به تمکین از نرخ نان سفارشی وادار کنند. یک مقام مسئول در گفت‌وگو با همشهری با بیان اینکه مقرر شده نرخ نان سفارشی سنگک و بربری بر مبنای میزان کنجد در جدول قیمت‌گذاری تعیین و به نانوایی‌ها اعلام شود، گفت: با توجه به قیمت هزارو800تومانی تعیین‌شده نان سنگک در واحدهای نیمه‌یارانه‌ای، نرخ سنگک یک‌رو کنجد با وزن نان 450گرم 2هزار و 500 و سنگک دو‌رو کنجد با همین وزن 2000 تومان سنگک یارانه‌ای یک‌رو کنجد 1700 و دورو کنجد 2000 تومان تعیین شده است. همچنین نرخ بربری کنجدی نسبت به نرخ هزارو500تومانی بربری ساده نیمه‌یارانه‌ای 500تومان بیشتر و 2هزار تومان و نرخ بربری یارانه‌ای سفارشی کنجدی
 1500 تومان تعیین شده است. به گفته این مقام صنفی، نرخ نان سفارشی با استفاده از سایر افزودنی‌های نان مانند شیر، سبزیجات، سبوس و... با توافق نانوایان و مشتریان تعیین می‌شود. او تأکید کرد که در برخی موارد نادر نیز مشتریان درخواست نان با وزن و چانه خمیر (دوچانه‌ای یا 5/1چانه‌ای) دارند که چون پخت و عرضه نان سفارشی محسوب می‌شود و نانوا باید زمان و سوخت بیشتری را برای پخت نان با وزن بیشتر صرف کند، تعیین قیمت، تابع توافق مشتری و فعالان صنفی در واحدهای نانوایی است.

حداکثر نرخ نان سفارشی متعلق به سنگک دورو کنجدی با آرد نیمه‌یارانه‌ای 3000 تومان و بربری کنجدی نیمه‌یارانه‌ای2000 تومان  تعیین شده است


نبض بازار
نرخ سنگک سفارشی نیمه‌یارانه‌ای یک‌رو کنجد با وزن نان 450گرم
 2هزار و 500 و سنگک دو‌رو کنجد با همین وزن
 2000 تومان اعلام شد. همچنین نرخ سنگک یارانه‌ای یک‌رو کنجد 1700 و دورو کنجد 2000 تومان و نرخ بربری  سفارشی کنجدی نیمه‌یارانه‌ای 
2هزار و بربری کنجدی سفارشی با آرد یارانه‌ای
 1500 تومان تعیین و به نانوایی‌ها ابلاغ 
شده است

نرخ‌گذاری آرد 
نرخ آرد کارخانه‌ها بر مبنای گندم 900تومانی برای نانوایی‌های نیمه‌یارانه‌ای نیز تصویب شد. بر این اساس قیمت هر کیلوگرم آرد نیمه‌یارانه‌ای نان بربری هزار و 230تومان، آرد تافتون و لواش  1200تومان و آرد سنگک هزار و 170تومان تعیین و به کارخانه‌های آرد ابلاغ شده است