نگاه
دور‌زدن قانون هنر نیست
ایمان مهدی‌زاده ـ پژوهشگر توسعه پایدار
توسعه پایدار یا متوازن به آن شکل از توسعه می‌گویند که طی آن مباحث اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی در کنار هم و همگون با هم دارای رشد مثبت و رو به جلو باشد. اگر جامعه‌ای به لحاظ فرهنگی و هویتی دچار اخلال باشد اما اجتماعی ثروتمند محسوب شود، آن جامعه را رشدیافته در آن حوزه می‌گویند و ارتباطی با توسعه متوازن ندارد. همانطور که یک خانواده پایدار دارای الگوهای مثبت و قابل تمجید فرهنگی است، یک جامعه برای داشتن پایداری باید متعادل و متوازن باشد.
امروز یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های جامعه ایران در مسیر توسعه پایدار، فرهنگی به‌نام «خودزرنگ‌پنداری» است؛ افرادی که خود را باهوش‌تر از دیگران فرض می کنند با ایجاد تمایز ولو با حربه دروغ، قصد دارند از منابع پیرامونشان بیش از دیگران بهره ببرند حتی اگر این بهره‌برداری فراقانونی محسوب شود. این رفتار که در فرهنگ این روزهای جامعه ایران کاملا مشهود است، یکی از دلایل پررنگ انواع عقب‌ماندگی به‌حساب می‌آید. رفتارهایی که نه استعمار و استکبار در آن نقش دارند، نه دولت‌های مختلف، بلکه زاییده برخی افکار بیمارگون و اذهان خودخواه جامعه است که متأسفانه طی سال‌های اخیر رشد تصاعدی پیدا کرده و جامعه را با بحران‌های اخلاقی متعدد رو‌در‌رو کرده است.
دور‌زدن قانون یا یافتن منافذی برای این کار امروز یک هنر تلقی شده و افرادی که دست به چنین اعمالی می‌زنند، از جانب اطرافیان مورد تشویق قرار می‌گیرند. برای نمونه می‌توان به مخدوش‌کردن پلاک‌های خودرو برای عدم‌ثبت توسط دوربین‌های راهنمایی و رانندگی یا حرکت پشت آمبولانس و خودروهای امدادی اشاره کرد. این نمونه مشتی از خروار زرنگی‌های رایج امروز شده است و تهدیدی جدی برای فرهنگ، جامعه و اقتصاد به‌حساب می‌آید. اینگونه دور‌زدن قانون در رفتارهای روزمره شهروندان رفته‌رفته دچار ثبات می‌شود که زنگ خطری فاحش است و مسئولان رسانه‌ها به‌ویژه در حوزه آموزش باید آن را مدنظر قرار دهند و برای رفع این زرنگی‌ها برنامه‌های بلندمدت طراحی و اجرا کنند.
