حناچی: بن‌بست نداریم
گردهمایی فرماندهان و پیشکسوتان مهندسی رزمی دوران دفاع‌مقدس با حضور شهردار تهران برگزار شد
حامد فوقانی _ خبرنگار
«رمز پیروزی در دفاع‌مقدس این بود که ما راه بن‌بست نداریم؛ یا راه پیدا می‌کنیم یا راه می‌سازیم. مهندسان رزمی و جنگ در دوران 8ساله جنگ تحمیلی چنین نقشی را به خوبی ایفا کردند»؛ این جمله‌ای بود که شهردار تهران در حاشیه گردهمایی فرماندهان و پیشکسوتان مهندسی رزمی دوران دفاع‌مقدس به خبرنگار همشهری بیان کرد. پیروز حناچی از اهمیت انتقال تجربیات جنگ تحمیلی به نسل امروز گفت و در توضیح دلیل چنین مسئله‌ای، عنوان کرد: «در دوران دفاع‌مقدس هیچ غیرممکنی وجود نداشت.»
پنجشنبه‌شب، سالن همایش‌های بین‌المللی برج میلاد تهران، میزبان تعداد زیادی از فرماندهان و پیشکسوتان مهندسی جنگ و رزم در دوران دفاع‌مقدس بود؛ کسانی که 20 تا 30سال پیش با تکنیک‌ها و ایده‌های خلاقانه خود، باعث شدند تا نیروهای ارتش، سپاه و بسیج بتوانند جلوی پیشروی عراقی‌ها را بگیرند و از عملیات‌هایی مثل والفجر، بیت‌المقدس، ثامن‌الائمه و... پیروز و سرافراز بیرون آیند. در این گردهمایی تعدادی از فرماندهان و پیشکسوتان مهندسی رزمی، از خاطرات خود در دوران دفاع‌مقدس و از‌جان‌گذشتگی همرزمان‌شان گفتند.
پیروز حناچی نیز در بخشی از این مراسم نسبت به برخی ادعاها علیه شهرداری گلایه کرد. شهردار تهران با بیان اینکه عرصه دفاع بخش‌های مختلفی داشت که مهندسی یکی از آنها بود، گفت: «عرصه دفاع، از روزهای اول جنگ و محاصره اهواز، تا آخرین روزهای جنگ در غرب و جنوب کشور نقش داشت؛ عرصه‌ای که شاید به آن کمتر از بخش‌های دیگر جنگ پرداخته شده است، درحالی‌که آن تلاش‌ها برای نسل امروز بسیار جذاب است.» او افزود: «وقتی خاطرات ساخت پل خیبر و بیمارستان‌های صحرایی را تعریف می‌کنم، می‌بینم که نسل جوان با چه لذتی گوش فرا‌می‌دهند؛ ان‌شاءالله این روایت‌ها را به نسل‌های بعد نیز منتقل کنیم؛ چرا‌که در دوران دفاع‌مقدس هیچ غیرممکنی وجود نداشت.»
شهردار پایتخت در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تشکیل قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا، گفت: «تشکیل این قرارگاه یک نقطه عطف بود که از تاریخ تشکیل آن، هماهنگی بین همه قوای نظامی خیلی منسجم‌تر و مؤثرتر انجام شد و به نتیجه رسید. در این زمینه حضور جناب آقای فروزنده (از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران جنگ تحمیلی) بدون اغراق بسیار تأثیرگذار بود. آن موقع ما در میانه تحصیل بودیم و دلمان می‌خواست در دفاع‌مقدس مؤثر باشیم و به همین‌خاطر مراجعه می‌کردیم. دست روزگار ما را به آقای فروزنده رساند، ایشان نیز عرصه را باز می‌کردند و با افق بلند آن‌را گسترش دادند. به‌عنوان مثال، آن زمان با مشکل کمبود ادوات مواجه بودیم اما می‌خواستیم آنچه را که داریم، بیشتر نشان دهیم. به توصیه ایشان بود که ماکت‌سازی از ادوات جنگی باب شد تا جنگنده‌های عراقی را گمراه کند.» او ساخت زنجیره بیمارستان‌های صحرایی و پل‌های بزرگی را که در عملیات‌های مختلف استفاده می‌شد، نتیجه تلاش‌های گروه مهندسی دانست و ادامه داد: «آنقدر در این حوزه پیشرفت داشتیم که به گفته آقای فروزنده، رکورد ما در فاصله زمانی لحظه جراحت تا اتاق عمل، یعنی زمان طلایی رسیدگی به مجروحان، از رکورد آمریکایی‌ها در جنگ ویتنام بهتر بود؛ این را مدیون زنجیره بیمارستان‌های صحرایی بودیم. اگر امروز یک مرکز تحقیقات ترومای بزرگ داریم، ریشه در بیمارستان‌های صحرایی دوران دفاع‌مقدس دارد. به سهم خود از همه عزیزانی که در این عرصه نقش داشتند، مخصوصا از فرماندهی معظم قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا به‌طور ویژه تشکر می‌کنم.»
حناچی در پایان اظهاراتش ضمن گلایه از برخی برخوردها با شهرداری تهران، گفت: «در تمام زندگی‌ام هیچ‌گاه فکر نمی‌کردم مجبور شوم عشق و ارادتم به رزمندگان و شهیدان و ایثارگران را به زبان بیاورم، یا مجبور شوم بگویم که به عهد خود با شهیدان و امام شهیدان پایبندیم. ان‌شاءالله خداوند این شرایط را ذخیره آخرت ما قرار دهد.»
بیان خاطرات واقعی از جنگ
از جمله کسانی که در گردهمایی مشترک فرماندهان و پیشکسوتان مهندسی رزمی دوران دفاع‌مقدس به بیان خاطرات خود پرداخت، امیرغلامعلی جان‌گداز بود. او از افسران مهندسی قرارگاه کربلا در جنگ به شمار می‌رفت که درباره نحوه مین‌‌گذاری نیروهای بعثی در جنگ و تلاش‌ها برای پاکسازی این مناطق سخن گفت. یکی دیگر از سخنرانان امیر نصرت‌الله کاشانی، از فرماندهان مهندسی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در زمان جنگ بود که علاوه بر ذکر چند خاطره از دوران دفاع‌مقدس، انتشار و بیان برخی خاطرات غیرواقعی و غیرمنطقی در مورد دفاع‌مقدس را یک آسیب دانست و از این قبیل روایات انتقاد کرد. یدالله شمایلی، از مدیران سابق مؤسسه جهاد نصر نیز ضمن بیان خاطراتی از دوران دفاع‌مقدس، نقش مهندسی در آن دوران را بسیار مهم دانست. حامد مظاهریان، معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهردار نیز که در دوران دفاع‌مقدس از دانشجویان فعال در قرارگاه مهندسی بود، خاطراتی از جنگ تعریف کرد. همچنین عبدالرضا گلپایگانی، معاون معماری و شهرسازی شهردار پایتخت هم از دفاع‌مقدس خاطراتی را برای حضار روایت کرد.
در پایان مراسم، این امیر حسین حسنی‌سعدی، جانشین فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا بود که به‌عنوان آخرین سخنران پشت تریبون حاضر شد. در انتهای این گردهمایی از برگزیدگان پیشکسوتان مهندسی رزم در دفاع‌مقدس و خانواده‌هایشان، ازجمله محمد فروزنده فرمانده وقت قرارگاه مهندسی رزمی خاتم‌الانبیا و از رؤسای ستادکل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دهه ۶٠، تقدیر و تشکر به‌عمل آمد.
تجربیات مهندسی جنگ، درسی بی‌نظیر برای دانشگاه‌ها
شهردار تهران در حاشیه مراسم پنجشنبه‌شب در میان خبرنگاران، حاضر شد و به سؤالات آنها پیرامون اهمیت انتقال تجربیات دفاع‌مقدس به نسل جوان پاسخ داد. پیروز حناچی ضمن اشاره به اینکه متخصصان و مهندسان دفاع‌مقدس از چهره‌های مغفول آن دوران هستند، گفت: «افرادی که از روزهای اول جنگ و حصر اهواز، تا آخرین روزها که همچنان احداث بیمارستان‌های صحرایی ادامه داشت، در جنگ حضور داشتند، اقدامات بزرگی را به انجام رساندند. همچون ساخت پل ١۴کیلومتری روی هورالعظیم و پل بعثت برای عملیات والفجر ٨.» حناچی در ادامه به این سؤال که چرا کمتر به نقش مهندسی در تاریخ دوران جنگ پرداخته شده است؟ پاسخ داد: «آنچه که به مردم منتقل شده، رزم و عملیات رزمی بوده؛ مهندسان ما از روزهای نخست جنگ حضور داشتند؛ از وقتی شهید چمران با بستن آب در حمیدیه جلوی عراقی‌ها را گرفت تا زمانی‌که بیمارستان‌های بتنی ساختند و رکورد رسیدگی به وضعیت مجروحان را شکستند. ما در کل مناطق عملیاتی با میادین مین عظیم مواجه بودیم. ارتش خود به‌تنهایی ٨٠٠هزار مین و سپاه نیز همین تعداد را خنثی کرده بود؛ این همه نتیجه فعالیت مهندسی رزمی بود. عراقی‌ها چون می‌دانستند باید بروند، بدون نقشه و بی‌حساب‌وکتاب مین‌ریزی کرده بودند. باید از تمام این عزیزان که آن فضاها و ماجراها را از سر گذرانده‌اند، یاد کنیم؛ از شهید رضوی و مرحوم پورشریف که در ساخت پل بعثت و پل خیبر تأثیر بسزایی داشتند و از امثال ایشان.»
حناچی در پاسخ به این سؤال همشهری که این تجربه‌ها در مجموع چقدر منتقل شده و دانشگاه‌ها چه بهره‌ای باید از این مسائل بگیرند؟ نیز گفت: «دوره‌های مدیریت بحران در واقع همه تحت‌تأثیر این تجربیات است. برخی از این تجارب منتقل‌شده، برخی نیز متأسفانه نشده است. به‌عنوان مثال، هم‌اکنون تجربه ساخت پل ٢کیلومتری توسط نیروی اشغالگر قدس در جنگ ۶روزه در دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شود، اما کسی از پل ١۴کیلومتری که ما روی خیبر زدیم، یاد نمی‌کند؛ پلی بی‌بدیل و بی‌نظیر که تمام توان مهندسی و صنایع کشور را درگیر کرد.»
در همینه زمینه :
