«سنگ سیاه»؛ از محله‌ای ناامن تا محور گردشگری

از خیابان 9 دی و کمی قبل‌تر از حرم مطهر حضرت شاه‌چراغ(ع) به‌آسانی می‌توان وارد محله سنگ سیاه شد.

به گزارش ایرنا، در همین ابتدای کوچه، درختی با گل‌های کاغذی صورتی زیبایی خاصی ایجاد کرده است و این محله که روزگاری از مناطق ناامن شهر شناخته می‌شد، امروز با توسعه گردشگری و تغییر کاربری خانه‌های تاریخی به مکان امنی تبدیل شده و عبور و مرور بازدیدکنندگان در آن برای ساکنان محله نیز قابل پذیرش شده است. بازارچه هنر شیراز در کوچه خانقاه گذر سنگ سیاه بافت تاریخی شیراز قرار دارد. 


بازارچه هنر شیراز

همان ابتدای کوچه ورودی سنگ سیاه از سمت خیابان 9 دی، بازارچه هنر که تقریبا ساخت آن رو به اتمام است، دیده می‌شود؛ بازارچه‌ای که در ۲‌طبقه و بیش از ۶۳ واحد تجاری است. شهردار شیراز نیز افتتاح این بازارچه را مکانی مناسب برای عرضه آثار هنری در یک منطقه گردشگری تاریخی می‌داند که باعث تقویت رویدادهای فرهنگی در این منطقه از شهر می‌شود. 


دلایل انتخاب نام محله

نام سنگ سیاه به روایت تاریخی به 2 دلیل برای این محله قدیمی در شیراز انتخاب شده است: نخست وجود سنگ خارا به رنگ سیاه در بستر این محله و دیگری وجود سنگ سیاه چهارگوشی است که در محوطه آرامگاه سیبویه قرار دارد. از تاریخچه این سنگ اطلاعات دقیقی در دست نیست، ولی در گذشته مردم شیراز به شفابخشی این سنگ اعتقاد داشتند. 


یک بافت تاریخی کامل

طول این کوچه چندان زیاد نیست و کمتر از 5 دقیقه به یک فضای باز و مستطیل شکل بزرگ می‌رسیم که در گذشته بازارچه ارامنه بوده و در همین بازارچه مسجد مشیر که از مساجد کم‌نظیر تاریخی است، واقع شده است. محله سنگ سیاه که در اکثر فصول سال پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است، به داشتن این فضا و مسجد زیبا مزین است. 


گردشگری مذهبی

گردشگری مذهبی مقوله‌ای در صنعت گردشگری است که با زیارت کردن بقاع متبرکه تفاوت دارد. گردشگر مذهبی با هدف بازدید از اماکن مذهبی مانند مساجد و کلیسا مقاصد سفر و اماکن مورد نظر خود را انتخاب می‌کند.

 وجود مساجد تاریخی متعدد در شیراز فرصتی مطلوب در گردشگری مذهبی است که می‌توان به بهترین شکل در هدایت تورهایی با این عنوان و هدف از آنها بهره برد. مسجد مشیر به دلیل این‌که در بافتی همجوار بازارچه ارامنه و کلیسای مریم مقدس قرار گرفته است ظرفیت مطلوبی در برگزاری این تورها برای گردشگران خارجی دارد. 


یک مسجد بی‌مانند

اگر بخواهیم از مساجد استوار و زیبای شیراز نام ببریم، بی‌شک مسجد مشیر یکی از آنهاست که توسط حاجی میرزا ابوالحسن‌خان مشیرالملک در دوره قاجار بنا شده است. 

در این مسجد چند شبستان و حجره دوطبقه بنا شد که در گذشته، این حجره‌ها محل کسب علوم دینی برای طلبه‌ها بود. شبستان شمالی کوچک و دارای کاشی‌های رنگی و منقوش است. هشتی یا همان ورودی مسجد 2 راه دارد که به حیاط و حوضی که با آب خیرات پر می‌شد، منتهی می‌شود. 


گرمای زمستان و خنکی تابستان

ایوان شمالی را که به طاق چهارکاسه یا مروارید معروف است، می‌توان از زیباترین شاهکارهای معماری اسلامی دانست که با بهره‌گیری از مقرنس‌کاری در گرم کردن شبستان زمستانه نیز تاثیر دارد.
 از نکات حائز اهمیت در مورد این طاق مقرنس‌کاری است که علاوه بر زیبایی، کارایی خاصی برای گرمایش شبستان زمستانه دارد. در جنوب شبستان، چاه عمیقی هست که در تابستان فضا را خنک نگاه می‌داشت. 


ساعت تاریخی

یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین ساعت‌های شیراز ساعتی است که بر فراز طاق غربی مسجد مشیر قرار گرفته است؛ ساعتی که مسئول بخش فنی حوزه معاونت اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری فارس در مورد آن می‌گوید: اطراف این ساعت کاشی‌کاری و معرق‌کاری شده است و اعداد فارسی دارد. 

«سیامک بصیری» ادامه می‌دهد: در ابتدا این ساعت اعداد انگلیسی داشت، اما به دلیل اعتراض میرزا ابوالحسن‌خان مشیرالملک به اعداد فارسی تغییر داده شد. 

وی این ساعت را قدیمی‌ترین ساعت شیراز می‌داند و اظهار می‌کند: نصب ساعت در مساجد و بقاع متبرکه و در ارتفاع با هدف اطلاع‌رسانی انجام می‌شد، زیرا برد صدای ساعت در ارتفاع افزایش می‌یابد. قدمت ساعت مسجد مشیر به بیش از 170 سال می‌رسد و می‌تواند به عنوان یکی از نمادهای تاریخی در گردشگری مذهبی و بافت تاریخی معرفی شود.