گزارش
بازی با مرگ
فعالیت همه مکان‌های تفریحی اعم از شهربازی، زمین‌بازی، پارک‌های بازی و... بدون تأییدیه ایمنی استاندارد ممنوع است
نفیسه زمانی‌نژاد|اصفهان- خبرنگار:
با وجود آن‌که استانداردسازی شهربازی‌ها از درخواست‌های همیشگی مردم و وعده‌های دائمی مسئولان بوده است، اما اخیراً در یکی از شهربازی‌های اصفهان اتفاقی افتاد که حاکی از نبود استانداردهای لازم در تعدادی از وسایل بازی این شهر است.
اتفاقی تکراری در شهربازی اصفهان
12هزار و ۲۸۱ وسیله بازی در شهربازی‌های کشور وجود دارد که سیاست سازمان استاندارد تعیین تکلیف همه وسایل و انطباق آنها با استاندارد است. درصدی قابل‌توجه از این دستگاه‌های بازی متعلق به اصفهان است که چندی پیش غلامحسین شفیعی، مدیر کل استاندارد اصفهان، در اظهاراتی عنوان کرده بود که در حال حاضر از حدود ۴۰۰ وسیله موجود در شهربازی‌های استان نزدیک به ۹۰ در صد آن با استانداردهای ملی ایران مطابقت پیدا کرده‌اند و با پیگیری‌های به‌عمل‌آمده، سایر تجهیزات نیز در شرف انطباق با معیارهای استاندارد هستند. اما ازکارافتادن دستگاه رنجر در شهربازی صفه اصفهان در مردادماه امسال و اتفاقی مشابه آن در سال 95 به‌علاوه ازکارافتادن تله‌سیژ پارک ناژوان اصفهان در تیرماه سال جاری و انتشار فیلم مربوط به خرابی دستگاه رنجر شهربازی صفه اصفهان در شبکه‌های اجتماعی باعث شد تا بار دیگر موضوع استانداردسازی و نظارت و کنترل بیشتر دستگاه‌ها و تجهیزات شهربازی‌ها و پارک‌های بازی موردتوجه مردم و مسئولان قرار گیرد.
به‌ویژه آن‌که اصفهان شهری گردشگر‌پذیر است و در ایام تعطیل، بسیاری از گردشگران به افراد استفاده‌کننده از وسیله‌های شهربازی افزوده می‌شوند، ازاین‌رو لازم است که تمهیدات و اقدامات لازم برای پیشگیری از هرگونه حادثه در این مکان‌ها صورت گیرد. در همین راستا «غلامحسین شفیعی» مدیر کل استاندارد اصفهان با اشاره به توقف و پلمب دستگاه رنجر شهربازی صفه می‌گوید: به علت توقف دستگاه و گیر افتادن تعدادی از همشهریان در آن تا تعیین تکلیف نهایی، این دستگاه از سوی اداره استاندارد متوقف و پلمب است. هرچند امکان پایین آوردن دستگاه توسط کادر شهربازی وجود داشت، ولی فشار مردم و بستگان افرادی که در دستگاه گیر افتاده بودند، اجازه باز کردن دستگاه را به مسئولان نداد و آنها مجبور شدند از طریق آتش‌نشانی اقدام کنند. وی تصریح می‌کند: تمامی دستگاه‌های شهربازی صفه دارای تاییدیه از اداره استاندارد هستند و مشکلی ازنظر بحث سلامت و ایمنی برای استفاده مصرف‌کننده ندارند. اما در ارتباط با خرابی دستگاه رنجر برای این‌که علت گیر کردن مشخص شود، فعلاً دستور پلمب دستگاه برای بررسی دقیق از طریق اداره بازرسی و کارشناسان استاندارد صادر شده تا بار دیگر شاهد تکرار چنین اتفاقاتی نباشیم. این مسئول یادآور می‌شود: قبلاً دستگاه تاییدیه استاندارد داشته است و از نظر سلامت و ایمنی خطری برای مردم ندارد. گیر کردن آن هم خسارت جانی در برنداشت و فقط متوقف شد. وی تأکید می‌کند: تجهیزات و وسایل بازی شهربازی‌ها، پارک‌های بازی و پارک‌های بادی مشمول استاندارد اجباری هستند و پلمب تجهیزات تا زمان رفع مشکل‌ها و نواقص آنها و رعایت موارد ایمنی و استاندارد پابرجاست. شفیعی توضیح می‌دهد: هرساله بازرسی‌ها توسط کارشناسان استاندارد از تجهیزات شهربازی‌ها صورت می‌گیرد، چراکه یک نقص کوچک در دستگاه‌ها و وسایل تفریحی و بازی می‌تواند خسارت جانی شدید و جبران‌ناپذیری را به فرد حتی تا سرحد مرگ وارد کند. وسایل و تجهیزات بر اثر استمرار استفاده تحت تأثیر عوامل مختلف فرسوده و مستهلک می‌شوند و ممکن است دستگاهی که در گذشته استانداردهای لازم را داشته است، نیازمند تعمیر، تجهیز و استانداردسازی مجدد باشد.
راهکارهای پیشنهادی برای کاهش حوادث
پلمب و تعطیلی شهربازی‌های اصفهان، سریالی تکراری در این چند سال اخیر شده است که بعد از گذشت یک دوره زمانی دوباره این شهربازی‌ها شروع به فعالیت می‌کنند. درواقع نمونه‌هایی ازاین‌دست فراوان هستند؛ بعد از گذشت چند دهه تجربه وقوع اتفاقات ناگوار در شهربازی‌های سراسر کشور و به‌ویژه اصفهان، این نکته قابل‌تأمل است که باوجودآن‌که گردانندگان این صنعت از بازدیدهای دوره‌ای و ایمنی کامل دستگاه‌ها خبر می‌دهند، اما باز هم شاهد برخی حوادث هستیم.
در این میان متخصصان و صاحب‌نظران راهکارهای پیشنهادی برای ارتقای ایمنی شهربازی‌های ایران دارند که شاید اجرای بخشی از آنها تاحدودی راهگشا باشد. به گفته «ساعد رهی» که از کارشناسان سازمان استاندارد است، ایمنی و نظارت مستمر در این بازار شادی و سرگرمی حرف اول و آخر را می‌زند، چراکه اگر این 2 رویکرد مهم در دستور کار نباشند، همین بازاری که موجب نشاط خانواده‌هاست، به بلای جان آدمی و بدترین خاطره برای اطرافیان تبدیل می‌شود.
به گفته این کارشناس، کلیه تجهیزات بازی براساس مصوبات شورای عالی استاندارد، مشمول مقررات استاندارد اجباری است و فعالیت کلیه مکان‌های تفریحی اعم از شهربازی، زمین‌بازی، پارک‌های بازی و... بدون تأییدیه ایمنی استاندارد ممنوع است، با این اوصاف همه تولیدکنندگان، واردکنندگان و بهره‌برداران تجهیزات بازی صرف‌نظر از این‌که این وسایل در چه مکانی مورد استفاده قرار می‌گیرند، پس از انجام بازرسی از تجهیزات فوق در صورت مطابقت، تأییدیه ایمنی تجهیزات تفریحی دریافت می‌کنند. رهی یادآور می‌شود: با وجود چنین قوانینی باز هم اقداماتی برای کاهش خطرات و آسیب‌های استفاده از وسایل شهربازی ضروری است. اقداماتی چون تشکیل کارگروهی در اداره استاندارد که مختص به نظارت بر شهربازی‌ها باشد. همچنین ایجاد و به‌کارگیری شرکت‌های متخصص بازرسی فنی در امر نظارت بر دستگاه‌های بازی، الزام به استقرار آمبولانس و تیم پزشکی در شهربازی‌های بزرگ کشور، افزایش سقف پوشش‌های بیمه و الزام به پاسخگویی صادقانه مدیران شهربازی‌ها در صورت وقوع حوادث احتمالی ازجمله اقدامات کارآمدی است که می‌تواند منجر به کاهش آسیب در شهربازی‌های شهر شود.
وی می‌افزاید: جدا از این موارد اشاره‌شده، مالکان و بهره‌برداران تجهیزات شهربازی موظف هستند که گواهی ایمنی معتبر را در معرض دید مردم قرار دهند و مطابق با استانداردهای تعریف‌شده از این تجهیزات استفاده کرده و متصدیان آموزش‌دیده و دارای دانش فنی لازم را به‌کارگیری کنند. ضمن آن‌که استانداردسازی تجهیزات بازی و تفریحی نصب‌شده در شهربازی‌های سرپوشیده و داخل پاساژها و مراکز خرید از دیگر ضروریات است، به‌طوری‌که دستگاه‌های مجوزدهنده این‌گونه مراکز باید برای استانداردسازی تجهیزات با اداره کل استاندارد همکاری کنند، چون استفاده از این تجهیزات بدون گواهی ایمنی تخلف محسوب می‌شود.
بررسی مشکل دستگاه رنجر صفه
به گفته «مجتبی دهقانی» مسئول اجرای استانداردهای اداره کل استاندارد اصفهان، دستگاه رنجر شهربازی صفه اصفهان در زمان حاضر متوقف است تا پس از بازرسی‌های کارشناسان استاندارد، ادامه کار آن بررسی شود.
وی با بیان این‌که این دستگاه دارای مجوز استاندارد بود، می‌افزاید: با توجه به این موضوع، میزان قصور و کوتاهی بهره‌بردار در حال بررسی است تا مشخص شود کوتاهی از کدام ناحیه بوده است.
این مسئول خاطرنشان می‌کند: سلامتی و ایمنی مردم برای اداره کل استاندارد از اهمیت خاصی برخوردار است و با توجه به اتفاق پیش‌آمده، همه دستگاه‌های شهربازی صفه اصفهان بررسی می‌شود.
مسئولان دقیق‌تر عمل کنند
نسیم زمانی|اصفهان- خبرنگار:
به اذعان مسئولان تجهیزات و وسایل بازی شهربازی‌ها، پارک‌های بازی و پارک‌های بادی مشمول استاندارد اجباری هستند و پلمب تجهیزات تا زمان رفع مشکل‌ها و نواقص آنها و رعایت موارد ایمنی و استاندارد پابرجاست. اما این‌که مسافران چنین دستگاه‌هایی با چه مشکلاتی در زمانی خرابی آنها مواجه می‌شوند، موضوعی است که «کاوه آهنگران» مدیر روابط عمومی آتش‌نشانی اصفهان در گفت‌وگو با همشهری به آن پاسخ می‌دهد.
در زمان اطلاع از اتفاق اخیر در شهربازی صفه سریع‌ترین اقدام شما چه بود؟
تیم‌های امداد و نجات در ارتفاع در کوتاه‌ترین زمان ممکن خود را به محل رساندند و با تخصصی که داشتند موفق به رفع خرابی و نقص فنی دستگاه در حدود ۲۰ دقیقه شدند. لازم است بهره‌برداران دستگاه‌های شهربازی‌ها دوره‌های آموزشی لازم را درباره چگونگی استفاده از این تجهیزات و نحوه کار آنها گذرانده باشند و اطلاعات موردنیاز را داشته باشند، چون این کار به مأموران آتش‌نشانی برای امدادرسانی و رفع نقص فنی در زمان کوتاه‌تر کمک بسیاری می‌کند.
آیا برای افراد حاضر در این دستگاه اتفاقی هم افتاد؟
با توجه به این‌که این دستگاه و محافظ‌ها و کمربندهایش قفل شده بود، امکان سقوط آن و مسافرانش وجود نداشت و از این لحاظ ایمنی لازم را داشت. بنابراین برای هیچ‌یک از این افراد مشکلی پیش نیامد، اما اگر زمان رفع خرابی دستگاه بیشتر از این زمان طول می‌کشید، احتمال پارگی مویرگ‌ها به دلیل معلق ماندن زیاد وجود داشت.
در آن شرایط آزاد کردن مسافران در اولویت شما بود یا رفع نقص دستگاه؟
تیم عملیاتی آتش‌نشانی با هوشمندی و تخصصی که داشت تلاش کرد تا نقص فنی دستگاه را شناسایی و آن را رفع کند. آزاد کردن مسافران از دستگاه با استفاده از تجهیزات بالابر، آخرین مرحله نجات است، اگر زمان خرابی دستگاه بیشتر از این طول می‌کشید، باید این کار را انجام می‌دادیم که با توجه به رفع شدن نقص فنی و آزاد شدن دستگاه، نیازی به آن نبود. اما در اتفاق مشابهی که برای این دستگاه در سال ۹۵ افتاد، مسافران از دستگاه به پایین آورده شدند، زیرا در آن مورد، امکان رفع نقص فنی در زمان کوتاه به دلایل مختلف وجود نداشت و با توجه به اهمیت امنیت مسافران اقدام به پایین آوردن آنها با تجهیزات ویژه شد.
توصیه شما برای این‌که دیگر چنین اتفاقی در شهربازی‌ها نیفتد، چیست؟
با توجه به اتفاقات مشابه لازم است مسئولان مربوطه برای استانداردسازی و تأییدیه فنی دستگاه‌های شهربازی‌ها، مصرانه‌تر و دقیق‌تر عمل کنند.