کاریابی به شیوه مدرن

مائده امینی ـ روزنامه نگار

اوضاع هر سال وخیم‌تر از سال گذشته به‌نظر می‌رسد. میلیاردها تومان پول در یک سال جابه‌جا می‌شود. رقم‌های درشت، مثل خیلی وقت‌های دیگر به جیب دلالانی که این‌بار ظاهر مرتب‌تری دارند واریز می‌شود اما در نهایت خروجی این هیاهو، ‌چنگی به دل نمی‌زند. تعداد مؤسسات کاریابی که بنا بود جامعه جویای شغل را راهی بازارکار کنند، از سال تاسیس آنها (79) تاکنون حدودا 8برابر شده اما میزان اشتغال‌زایی در آنها تقریبا هر سال دریغ از پارسال بوده است. همین که پایتان را به یکی از مؤسسات کاریابی بگذارید، باید براساس نرخ‌ مصوب سال97، 20هزار تومان هزینه ثبت‌نام و مشاوره شغلی بپردازید که البته این رقم بسته به اینکه سراغ دفاتر کاریابی خارجی رفته باشید یا در مناطق محروم باشید به حداکثر 30 و حداقل 14هزار تومان هم می‌رسد. اگر شانس بیاورید و به واسطه این ثبت‌نام در مرکز، شغلی پیدا کنید، براساس قانون باید معادل 50درصد دستمزد‌ماه اول خود را به موسسه کاریابی پرداخت کنید. آخرین آمارگیری‌های وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی از نیروی کار در سال97 نشان می‌دهد که یک‌میلیون و 854هزار و413 نفر در سال گذشته، در این مراکز ثبت‌نام کرده‌اند که اگر هر کدام از این افراد برای یک ثبت‌نام ساده تنها 20هزار تومان پرداخت کرده باشند، بیش از 37میلیارد و 88میلیون تومان پول پرداخت شده است. از سوی دیگر اگر تنها 10درصد این جامعه یک میلیون و 850هزار نفری جذب بازار کار شده باشند، مطابق قانون موظف‌اند که 50درصد دستمزد خود را به این مراکز بپردازند که با احتساب یک میلیون و 100هزار تومان حداقل دستمزد در سال97، این رقم برای هر نفر حدود 550هزار تومان تخمین زده می‌شود. با این حساب، 101میلیارد و 992میلیون و 825هزار تومان دیگر در این میان پرداخت شده است. یک حساب سرانگشتی در خوش‌بینانه‌ترین حالت (بدون احتساب هزینه‌های جانبی که مؤسسات کاریابی برای مراجعان می‌تراشند) به ما می‌گوید که بیش از 140میلیارد تومان در سالی که گذشت برای شغل‌هایی که بعضا هم ایجاد نشده، هزینه شده است. همه این‌ اعداد در حالی به‌دست می‌آیند که هزینه‌های نگهداری دفاتر، هزینه‌های جانبی که این مؤسسات عموما از مراجعه‌کنندگان خود طلب می‌کنند و... در آنها لحاظ نشده است؛ مثلا اگر هزینه راه‌اندازی هر کدام از این دفاتر تنها 100میلیون تومان بوده باشد، 80میلیارد تومان دیگر به رقم تخمین‌زده شده افزوده می‌شود و این چرخه جمع‌زدن اعداد 11رقمی حالا حالاها ادامه خواهد داشت. آیا میلیاردها تومان پول‌رفته به جیب صاحبان مؤسسات کاریابی برای ایجاد شغل، جز توسعه فساد، سود دیگری هم داشته است؟ اگر توسعه فساد ادعای گزافی  است پس چرا هر سال با وجود اینکه مراجعان بیشتری سراغ این مراکز می‌آیند و ثبت‌نام می‌کنند، درصد کمتری از آنها به بازار کار معرفی می‌شوند و برای آنها شغل ایجاد می‌شود؟




درصد موفقیت در مؤسسات کاریابی هر سال کمتر شده است

 در سال88 از بین 944هزار نفر ثبت‌نام‌کننده در مؤسسات کاریابی، برای 327هزار نفر شغل ایجاد شده که نسبت به سال‌های اخیر درصد قابل توجهی را شامل می‌شده است (35درصد)‌.

در سال95 که سال پایانی برنامه پنجم توسعه هم بود، 324هزار نفر در کاریابی‌ها ثبت‌نام کردند که 82هزار نفر آنها مشغول به‌کار شدند(25درصد).

در شش‌ماه اول سال96 تعداد 229هزار نفر کارجو به دفاتر کاریابی مراجعه کرده‌اند که از این میان تنها 40هزار نفر از آنها مشغول به‌کار شده‌اند (17درصد).

شروع فعالیت کاریابی‌های غیردولتی به سال79 برمی‌گردد که تعداد دفاتر این مؤسسات از حدود 100 عدد به 750عدد رسیده و حدودا 8برابر شده است.

در شش ماه اول سال97، 192هزار جوینده کار در کاریابی‌های سراسر کشور ثبت‌نام کرده‌اند که از این میان 22هزار نفر مشغول به‌کار شده‌اند(11درصد).

گمانه‌زنی‌ها و بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد حدود 50درصد از شغل‌های اختصاص‌یافته به مراجعان مؤسسات کاریابی در حوزه خدمات بوده است.

یک میلیون و 118هزار و 871مرد از طریق ثبت‌نام در مراکز خدمات اشتغال و دفاتر کاریابی غیردولتی برای پیداکردن شغل در سال 97اقدام کرده‌اند.

735هزار و 542زن از طریق ثبت‌نام در مراکز خدمات اشتغال و دفاتر کاریابی غیردولتی برای پیداکردن شغل در سال 97اقدام کرده‌اند.

مراجعه به مؤسسات کاریابی مجاز غیردولتی در سال 97، 0.6 درصد نسبت به سال96 کاهش پیدا کرده است.

اطلاعات نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در سال97 نشان می‌دهد که 21درصد از بیکارانی که در جست‌وجوی شغل هستند از طریق مؤسسات کاریابی غیردولتی اقدام و در این مؤسسات ثبت‌نام کرده‌اند.



سهم اقدامات انجام‌شده برای جست‌وجوی شغل توسط گروه بیکاران در سال 97به تفکیک نوع اقدام
درحالی‌که روزبه‌روز شغل‌های کمتری به واسطه دفاتر کاریابی در کشور به نیروی جویای کار اختصاص پیدا می‌کند، آمارهای وزارت کار گواهی می‌دهد که حدود یک چهارم جویندگان شغل از سر ناچاری در سال گذشته نام خود را در این مؤسسات به ثبت رسانده‌اند که البته مشخص نیست در نهایت چنددرصد آنها به بازار کار هدایت شده‌اند.





در هر کدام از استان‌هاچند دفتر کاریابی مجاز تاسیس شده است؟