پایان زودهنگام برداشت برنج قیمت‌ها نشکست

علی ابراهیمی _‌روزنامه‌نگار

 با وجود کشت و برداشت زودهنگام و افزایش تولید برنج در سال زراعی جاری، قیمت انواع برنج مرغوب و پر محصول ایرانی در بازار خرده فروشی بالا مانده است. آمارها نشان می‌دهد میزان واردات برنج نیز به‌شدت افزایش داشته، اما همه اینها روی روند قیمت برنج بی‌اثر بوده است. به‌گزارش همشهری، بارندگی‌های مناسب، آفتاب و شرایط آب و هوایی خوب، موجب پیشی گرفتن میزان تولید برنج از پیش‌بینی‌های قبلی شده، امسال میزان تولید برنج ایرانی به 2میلیون و 600هزار تن رسید. با درنظر گرفتن این میزان تولید و نیاز 3میلیون تنی بازار برنج در هر سال، امسال حداکثر، به واردات 500هزار تن برنج نیازمند هستیم. به گفته دست‌اندرکاران بخش تولید، فقط در بهار امسال 800هزار تن برنج وارد ایران شده ولی چانه‌زنی‌ها برای تداوم واردات و تغییر شیوه عرضه برنج خارجی در بازار ادامه دارد.

بلاتکلیفی برنج‌های وارداتی 
رشد تولید برنج با تنش قیمت‌ها، ناشی از موج گرانی کالاهای اساسی و مواد خوراکی، برخورد کرده، این امر موجب سردرگمی سیاستگذاران تجارت خارجی و دست‌اندرکاران بخش کشاورزی، برای آزادسازی یا ممنوعیت واردات برنج، در فصل برداشت شده است. در اردیبهشت‌ماه امسال ستاد تنظیم بازار از واردات محموله‌های برنج در فصل ممنوعیت و برداشت محصول داخلی خبر داد اما با مداخله رئیس گیلانی سازمان برنامه و بودجه، این تصمیم تغییر کرد و دوباره واردات برنج در فصل برداشت ممنوع شد. با این روند هزاران تن برنج وارداتی در گمرک بلاتکلیف مانده و هنوز پاسخ مشخصی در مورد زمان پایان ممنوعیت عرضه برنج‌های وارداتی اعلام نشده است. با وجود این معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت تأکید کرده؛ هیچ ابهامی برای گمرک در مورد واردات برنج وجود ندارد، در فصل برداشت برنج هیچ‌گونه ثبت سفارش و واردات نخواهیم داشت و حتی محموله‌های برنجی که تا قبل از زمان برداشت برنج ایرانی وارد گمرک شده، طبق قوانین و مقررات از گمرک، خارج و در انبار‌ها نگهداری می‌شود اما در بازار عرضه نمی‌شود.

تداوم سیر صعودی قیمت برنج 
 همانند سال‌های گذشته انتظار می‌رفت امسال نیز با فرارسیدن فصل برداشت و عرضه برنج تازه به بازار، قیمت خرده‌فروشی انواع برنج مرغوب و پر محصول ایرانی، کاهش یابد اما بررسی قیمت عمده‌فروشی برنج در مراکز تولید و کیفیت و نرخ این محصول در سطح خرده‌فروشی‌های شهرهای بزرگ، از بی‌تأثیر بودن برداشت و عرضه برنج ایرانی در کاهش قیمت‌ها حکایت دارد. گزارش خبرنگاران همشهری نشان می‌دهد حداکثر قیمت برنج مرغوب ایرانی با میزان خرده 2 تا 3درصد (دوالکه) و فاقد ناخالصی در مراکز تولید 20هزار تومان است، اما نرخ خرده فروشی این محصول در کلانشهرها با خرده 5 تا 10درصدی و پس از اختلاط با برنج هندی و پاکستانی از 24 تا 25هزار تومان در نوسان است. به‌نظر می‌رسد وعده قبلی دست‌اندرکاران تولید برای شکست قیمت برنج ایرانی تا مرداد‌ماه امسال محقق نشده است.

 محدودیت‌های فصل برداشت
حسین مدرس خیابانی، قائم‌مقام بازرگانی وزیر صنعت در گفت‌وگو با همشهری گفت: به‌دلیل فرارسیدن فصل برداشت برنج داخلی، محدودیت‌هایی برای واردات و عرضه برنج خارجی درنظر گرفته شده است. به گفته او، در فصل برداشت و عرضه برنج داخلی قیمت این محصول در بازار نباید افزایش یابد. مدرس خیابانی، ضمن ابراز بی‌اطلاعی از افزایش قیمت هر کیلوگرم برنج مرغوب ایرانی تا مرز 30هزار تومان در بازار خرده‌فروشی تأکید کرد: مشکلی برای تامین و عرضه برنج ایرانی و خارجی وجود ندارد و حتی در ایام عزاداری ‌ماه محرم تنش قیمتی چندانی را در بازار برنج در این ایام شاهد نبودیم.

   کاشت و برداشت زودهنگام برنج 

جمیل علیزاده شایق، دبیر انجمن برنج ایران هم در گفت‌وگو با همشهری از نزدیک شدن به روزهای پایانی فصل برداشت برنج ایرانی خبر داد و گفت: برخلاف سال‌های گذشته، امسال برخی کشاورزان، در اسفند ‌ماه خزانه گرفتند و به همین دلیل برنج را زودتر کاشتند تا با برداشت آن از اواخر مرداد امسال، دوباره برنج بکارند. به‌گفته او، کارشناسان وزارت جهادکشاورزی مخالف کشت دوم برنج هستند. آنها آماده نبودن و ضعف زمین، استفاده بی‌رویه از کود و سموم و کمبود آب را دلیل اصلی مخالفت خود اعلام کرده‌اند. علیزاده شایق با انتقاد از واردات برنج خارجی، افزود: به‌دلیل بارندگی‌ها و آفتاب خوب امسال، تولید برنج از پیش‌بینی‌ها جلو زده با وجود این در بهار امسال 800هزار تن برنج وارد شده است. به‌گفته او، در سال‌های 96 و 97 نیز جمعا 2میلیون و 800هزار تن برنج وارد شده که با افزودن رقم واردات بهار امسال، درمجموع در 3سال گذشته 3میلیون و 600هزار تن برنج وارد شده که خیلی بیشتر از نیاز بازار است. او که پیش از این در گفت‌وگو با همشهری به مشتریان توصیه کرده بود برای خرید برنج تا مردادماه صبر کنند، در مورد دلایل ارزان نشدن برنج، گفت: معمولا در تمام سال‌های قبل همیشه در فصل برداشت برنج و رشد عرضه در مرداد و شهریور، بازار اشباع می‌شد و قیمت‌ها کاهش می‌یافت. امسال نیز باید این اتفاق می‌افتاد اما این‌گونه نشد و قیمت برنج بالا ماند. علت کاهش نیافتن قیمت برنج ایرانی، وجود انتظارات تورمی است. گرانی امسال برنج غیرمعمول و ناشی از شرایط اقتصاد ایران است.