معاملات بازار پایه فرابورس نصف شد

اجرای مقررات جدید بازار پایه، ارزش معاملات این بازار را در فرابورس نصف کرد.

به گزارش همشهری، از ابتدای هفته قبل که زمزمه‌های تغییر مقررات بازار پایه مطرح شد، بازار پایه فرابورس با تلاطم مواجه شد و منجر به ترک سرمایه‌گذاران از این بازار شد؛ چراکه به‌زعم سهامداران، محدودیت‌های درنظر گرفته‌شده برای بازار پایه جذابیت آن را از بین برده است. این بازار که در آن مقررات ساده‌ای برای ورود شرکت‌ها درنظر گرفته می‌شود، از نظر مسئولان بازار سرمایه پر‌ریسک است، به همین دلیل در مقررات جدید دامنه نوسان روزانه قیمت سهام این شرکت‌ها به‌شدت محدود شد. اجرای این مقررات یک‌بار قبل از این در ابتدای سال به تعویق افتاده بود اما از همان زمان اعتراض‌هایی را ایجاد کرده بود، چرا‌که به‌زعم سهامداران در مقررات جدید اصول اولیه بازار‌ها و همین‌طور اصل رقابت‌پذیری مخدوش شده و فرابورس به جای اینکه سعی کند شرکت‌های حاضر در این بازار را شفاف کند، دست به محدود‌کردن معاملات زده است.

آمار‌ها چه می‌گویند
تازه‌ترین اطلاعات آماری از وضعیت معاملات بازار پایه نشان می‌دهد که ارزش معاملات این بازار در همین چند‌روزی که از اجرای اولیه آن در 13شهریور‌ماه می‌گذرد، به نصف کاهش پیدا کرده است. این آمار تأیید می‌کند که سرمایه‌گذاران با وضع مقررات جدید در حال ترک این بازار هستند. در طول روز‌های گذشته بسیاری از سهامداران سهام شرکت‌های بازار پایه را فروخته‌اند و همین عامل منجر به افت قیمت سهام بسیاری از شرکت‌های حاضر در این بازار شده است. این اطلاعات نشان می‌دهد که در هفته قبل جمعا 1296میلیارد تومان اوراق بهادار در بازار پایه دادوستد شده‌ که این مقدار در مقابل هفته قبل ‌از آن (2448میلیارد تومان) 47درصد کاهش نشان می‌دهد. این کاهش معاملات همچنین بر ارزش کل معاملات هفتگی فرابورس هم اثر گذاشته و منجر به کاهش 22درصدی ارزش معاملات هفتگی فرابورس شده است. مطابق برنامه زمانبندی نماد‌های حاضر در بازار پایه برای وضع مقررات جدید از 13شهریور بسته شدند و قرار است معاملات بازار پایه براساس دستورالعمل جدید از دوشنبه 25شهریور دوباره آغاز شود.

کار درستی بود
در علوم مالی رابطه‌ای بین ریسک و بازده وجود دارد که براساس آن مقدار بازده براساس ریسک سنجیده می‌شود؛ به این معنا که سرمایه‌گذار به ازای پذیرش ریسک بیشتر، باید بازده بیشتری هم به‌دست بیاورد به همین دلیل است که نسبت قیمت به درآمد تحلیلی(P/E) بازار سرمایه در همه بورس‌های دنیا کمتر از اوراق بدون ریسک و سپرده‌های بانکی ارزیابی می‌شود، به این معنا که سرمایه‌گذاری که ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را می‌پذیرد، باید در مقابل بازده بیشتری هم به‌دست بیاورد. با این حال یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به دستورالعمل جدید بازار پایه فرابورس ایران در اظهارنظری عجیب و متضاد با علوم مالی، گفت: هر‌چه ریسک در یک بازار بیشتر باشد، طبیعی است که باید محدودیت‌ها نیز بیشتر شود، در نتیجه بازار پایه که ریسک بیشتری دارد، باید دامنه نوسان کمتری داشته باشد. اصلاح دستورالعمل بازار پایه از این منظر اقدامی منطقی بود.
مهدی رباطی گفت: فلسفه پشت این تصمیم این بود که سهامداران حقیقی و افرادی که تازه در حال ورود به این بازار هستند، متوجه ریسک‌های بازار پایه شوند. از دید من، از این نظر تصمیم درستی برای دستورالعمل بازار پایه فرابورس گرفته شد. گفته‌های این کارشناس بازار سرمایه اشاره به واژه «صیانت از حقوق سهامداران» دارد، به‌معنای اینکه مسئولان بازار سرمایه نگرانی بیشتری از خود سهامداران نسبت به دارایی‌هایشان دارند!

اصلاح مقررات بازار شرکت‌های کوچک
همزمان با تغییر مقررات بازار پایه قرار است مقررات ورود شرکت‌های کوچک و متوسط به فرابورس هم اصلاح شود. در همین رابطه مدیرعامل شرکت فرابورس گفت: در راستای توسعه بازار شرکت‌های کوچک و متوسط(SME) اصلاح مقررات در دستور کار بوده و قرار است در هیأت‌مدیره سازمان بورس و فرابورس تصمیم‌‌های لازم در این‌باره گرفته شود. امیر هامونی گفت: در زمینه اصلاح مقررات بازار شرکت‌های کوچک و متوسط درنظر داریم تا موارد‌ متعددی همچون فرایند پذیرش این شرکت‌ها در بازار شرکت‌های کوچک و متوسط(SME)، سقف و کف‌های سرمایه‌ای شرکت‌ها برای ورود به بازار و نحوه ورود سرمایه‌گذاران اصلاح شود. ضمن آنکه در تلاشیم تا بتوانیم ارتباط قوی و معنی‌دارتری از گذشته نیز میان بخش‌ها و دستگاه‌های ذی‌نفع و تنظیم‌گر این نوع شرکت‌ها برقرار کنیم.