کام تلخ تولیدکنندگان شیرینی در قزوین

تولیدکنندگان شیرینی سنتی در قزوین معتقدند با وجود تنوع بالای تولید شیرینی در این شهر و ظرفیت سودآوری بالا در این صنعت، نبود فرایند مطلوب تولید، بسته‌بندی و بازاریابی کام فعالان این عرصه را تلخ کرده است. 

به گزارش ایرنا، اگرچه شیرینی سنتی قزوین مخصوصا باقلوا به عنوان سوغات این شهر محسوب می‌شود و مشتریان قابل توجهی دارد، اما به طور کلی این ماده خوراکی هنوز نتوانسته است همانند سوغاتی‌های دیگر در سایر استان‌ها به‌عنوان یک محصول تجاری خودنمایی کند. 

بسیاری از کارشناسان و مسئولان معتقدند نبود بسته‌بندی خلاقانه و جذاب، بازاریابی نامناسب و تولید شیرینی به شیوه سنتی سبب شده است فعالان این عرصه هنوز به عنوان یک فروشنده خرد عرض اندام کنند و از تولید انبوه و شرایط لازم برای صادرات محروم باشند. 

فعالان و تولیدکنندگان شیرینی سنتی قزوین معتقدند مواد اولیه شیرینی در بازار قیمت یکسان و ثابتی ندارد و اگر زنجیره تامین مواد اولیه تقویت شود، برای بهبود فضای کسب‌وکار این صنعت بسیار مفید خواهد بود. 


سنت‌گرایی و نبود انجمن برای حمایت از تولیدکنندگان شیرینی سنتی

مدیرعامل شرکت شیرین‌شهد فرزام و تولیدکننده شیرینی سنتی در قزوین گفت: مشکل اساسی در صنعت تولید شیرینی سنتی بحث تامین مواد اولیه است. از آنجایی که بیشتر این مواد شامل آرد، روغن و شکر به صورت دولتی تامین و توزیع می‌شود، بنابراین هرگونه افزایش قیمت یا کمبود آن در بازار می‌تواند در تولیدات ما مستقیما اثرگذار باشد. 

رسول شهیدی بیان کرد: با این‌که شیرینی سنتی قزوین از جایگاه بالایی برخوردار است و از آن استقبال بسیاری می‌شود و حجم تولیدی خوبی را به خود اختصاص داده است، متاسفانه هنوز به شیوه سنتی تولید می‌شود و اگر بخواهیم این صنعت را رونق ببخشیم لازم است که به شیوه حرفه‌ای و صنعتی روی بیاوریم. 

وی به نبود همدلی و اتحاد بین تولیدکنندگان شیرینی در قزوین اشاره کرد و افزود: متاسفانه هنوز بین فعالان این صنعت اتحاد و همبستگی وجود ندارد و همین موضوع سبب شده است قیمت‌گذاری و نحوه توزیع شیرینی براساس سلیقه دنبال شود. 

مدیرعامل شرکت شیرین‌شهد فرزام و تولیدکننده شیرینی سنتی در قزوین با بیان این‌که هنوز انجمنی به منظور حمایت از تولیدکنندگان شیرینی سنتی در قزوین وجود ندارد، ادامه داد: اکنون فقط یک اتحادیه قنادی در استان وجود دارد که وظیفه آن نظارت و رسیدگی به امور اصناف است و تاکنون برای تاسیس انجمنی که بتواند از تولیدکنندگان شیرینی حمایت کند اقدامی نشده است. 

شهیدی گفت: اگر انجمن و سازمانی در این عرصه تشکیل می‌شد، می‌توانستیم پیگیر حل مشکلات این صنعت باشیم اما اکنون بیشتر تولیدکنندگان شیرینی بازار محصولاتشان در داخل استان و سایر استان‌های کشور است در حالی که شیرینی سنتی قزوین در خارج از کشور استقبال بالایی داشته است و برای صادرات آن به پیگیری جدی صنعتگران و مسئولان نیاز داریم. 

وی خاطرنشان کرد: شیرینی سنتی قزوین باید برای جذب مخاطبان و فروش بیشتر به سمت بسته‌بندی‌های نوین حرکت کند، اما در حال حاضر بسته‌بندی شیرینی به همان شیوه سنتی و قدیمی انجام می‌شود و جذابیت چشمگیری ندارد. 


جایگاه نامناسب سوغات قزوین

یک کارشناس حوزه صنایع کوچک و متوسط و تولیدکننده شیرینی در قزوین گفت: قزوین یکی از شهرهای باسابقه در تولید شیرینی سنتی است و هم‌اکنون بیش از ۳۰ نوع شیرینی نظیر نان برنجی، باقلوا لوزی و پیچ، پادرازی، کسمه، نان نخودی، نان چایی، نان قندی، نان چرخی، نان زعفرانی، قرابیه بادام، قرابیه پسته، گردویی، اتابکی و غیره در این شهر تولید می‌شود. 

ملیحه لباسچی توضیح داد: علاقه زنان این استان از قدیم به پخت شیرینی، کم‌هزینه بودن دستگاه‌ها و مواد اولیه برای تولید و همچنین آیین‌های شیرینی‌پزان در طول سال سبب شده است بین تولید شیرینی سنتی و زندگی و فرهنگ این مردم ارتباط تنگاتنگی برقرار شود. حتی پای برخی شیرینی‌های سنتی همانند باقلوا به عنوان سوغات در دیگر استان‌ها باز شود. 

به گفته وی، کمتر گردشگری پیدا می‌شود که با حضور در قزوین طعم شیرینی سنتی این شهر را نچشیده باشد، اما بنابر دلایل مختلف هنوز شیرینی‌های این استان نتوانسته جایی بین کالاهای صادراتی به کشورهای خارجی باز کند. تجربه ثابت کرده است هرگاه یک خارجی مقداری شیرینی سنتی از قزوین خریداری کرده و مزه آن را چشیده به مشتری ثابت شیرینی‌های سنتی قزوین تبدیل شده است. 

این کارشناس حوزه صنایع کوچک و متوسط شیرینی سنتی قزوین را با گز اصفهان، کلوچه لاهیجان و سوهان قم مقایسه کرد و افزود: اکنون جایگاه شیرینی سنتی قزوین نسبت به سوغاتی‌های سایر شهرهای کشور بسیار پایین‌تر است شاید مهم‌ترین دلیل آن حمایت نکردن رسانه‌ها و فرهنگ‌سازی مناسب در این زمینه باشد. باید طوری اقدام کنیم که نام شیرینی سنتی قزوین همانند سوغات‌ سایر استان‌های کشور در ذهن افراد ثبت شود. 

لباسچی تصریح کرد: عده‌ای از تولیدکنندگان شیرینی هنوز با شیوه‌های مدرن تولید و کسب‌وکار آشنایی ندارند و معتقدند که شیرینی سنتی باید در آشپزخانه تولید و بسته‌بندی شود در حالی که امروزه با کمک استارت‌آپ‌ها و تسهیلگران اقتصادی می‌توان از راهکارهای جدیدتری به منظور تولید شیرینی بهره برد. 

این تولیدکننده شیرینی یادآور شد: نبود بسترهای لازم برای ارائه خدمات بازرگانی، بازاریابی و صادرات، بسته‌بندی ضعیف و مشکل تامین مواد اولیه در بازار از دیگر مشکلات این صنعت است که باید برطرف شود. 


۵۱۰ واحد اقتصادی در تولید شیرینی سنتی نقش دارند

مسئول خوشه صنعتی شیرینی سنتی قزوین نیز گفت: شاید یکی از دلایلی که صنعت شیرینی و شکلات در کشور ما چندان پیشرفت نکرده است، پایین بودن علاقه آسیایی‌ها به مصرف این مواد غذایی است. سرانه مصرف شیرینی و شکلات اروپایی‌ها به 7 کیلوگرم در سال می‌رسد، اما این رقم در کشورهای آسیایی کمتر از یک کیلوگرم است. 

زهرا چگینی اظهار کرد: یکی از مواردی که سبب شده است شیرینی و شکلات ایرانی چندان مورد استقبال قرار نگیرد، نبود بسته‌بندی مناسب و متناسب با سلیقه بازار است. این موضوع باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم با برندهای خارجی رقابت کنیم. 

به گفته وی، شناسایی نشدن بازارهای خارجی، لجستیک نامناسب برای شیرینی و شکلات، نبود شرکت‌های مدیریت صادرات و تولید در مقیاس سنتی و اندک از دیگر موانعی‌اند که پیش روی صنعت شیرینی قرار دارند. 

این کارشناس کسب‌وکار به وضعیت صنعت تولید شیرینی در قزوین اشاره کرد و افزود: هم‌اکنون شهرستان‌های آبیک، آوج، البرز، بویین‌زهرا، تاکستان و قزوین از مراکز تولید شیرینی در این استان هستند. از این میان ۴۳ درصد از واحدهای تولیدکننده در قزوین و ۲۳ درصد در تاکستان بیشترین تمرکز تولیدات شیرینی را به خود اختصاص داده‌اند. 

چگینی با بیان این‌که ۱۶۵ واحد صنفی تولیدات شیرینی در استان ثبت شده است، گفت: علاوه بر این تعداد، ۷۵ واحد توزیع شیرینی و شکلات و همچنین ۲۷۰ واحد تولیدی در خانه نیز مجوز تولید شیرینی را از اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اخذ کرده‌اند. روی هم رفته ۵۱۰ واحد اقتصادی در زمینه تولید و توزیع شیرینی سنتی فعالیت می‌کنند. 

وی ادامه داد: متاسفانه با این‌که شیرینی سنتی قزوین از سابقه و اصالت بالایی در کشور برخوردار است، اما هنوز نتوانسته جایگاه خود را در زنجیره تولید، فروش و صادرات باز کند. این مساله سبب شده است جامعه بهره‌برداران ما نتوانند به‌خوبی در این صنعت مشارکت اقتصادی داشته باشند. 

مسئول خوشه صنعتی شیرینی سنتی قزوین همچنین تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که در استان قزوین سالانه ۲۰۰ تن شیرینی باقلوای لوزی و گل و همچنین هزار تن شیرینی سنتی تولید می‌شود.

 بخش اعظم آن در نزدیکی ایام عید نوروز تولید می‌شود و اگر در نظر بگیرید قیمت هر جعبه شیرینی یک کیلویی باقلوا ۱۰۰ هزار تومان باشد، سالانه ۲۰ میلیارد تومان درآمدزایی در استان خواهیم داشت. 

چگینی در ادامه صحبت‌های خود به برخی شاخص‌ها اشاره کرد و گفت: با توجه به این‌که برای فروش شیرینی سنتی و باقلوا شاخص چانه‌زنی مشتریان و همچنین رقابت تولید از اهمیت بسزایی برخوردار است، بنابراین باید با استانداردسازی کیفیت به کاهش سلیقه‌های مختلف در تنوع تولید اقدام کرده و به جای رقابت داخلی روی رقابت خارجی تمرکز کنیم. 

وی افزود: یکی از مشکلات عمده پیش روی صنعت شیرینی سنتی قزوین، کمبود آرد و همچنین نوسانات قیمت در تامین مواد اولیه است که به افزایش هزینه تولید و توزیع این کالا منجر شده است. 

این کارشناس کسب‌وکار یادآور شد: اگر همت جمعی مسئولان بیشتر و نواقص خوشه صنعتی شیرینی سنتی در قزوین برطرف شود، به طور حتم تا سال ۱۴۰۳ که چشم‌انداز و افق روشنی برای آن ترسیم کرده‌ایم، می‌توانیم شیرینی سنتی قزوین را به برند ملی تبدیل کنیم و در بازارهای بین‌المللی به فروش برسانیم. 

چگینی توضیح داد: راه‌اندازی وبسایت خوشه شیرینی سنتی، تور صنعتی یزد برای آشنایی بیشتر تولیدکنندگان قزوینی، تهیه فیلم آموزشی تولید شیرینی سنتی قزوین، برگزاری جشن باقلوا، شناسایی سرشاخه‌های تولید و توزیع، تهیه بانک اطلاعاتی از تولیدکنندگان، حضور در نمایشگاه بهاره، ایجاد فضای کسب‌وکار الکترونیکی و غیرحضوری همانند دیجی‌کالا از دیگر اقدامات استان قزوین برای توسعه صنعت شیرینی سنتی است. 


تولید شیرینی نباید به شکل سنتی باشد

‌مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استان قزوین نیز چندی پیش در کمیته راهبردی تولید شیرینی سنتی قزوین گفت: شیوه تولید شیرینی سنتی نباید همانند نام آن سنتی باشد، بلکه باید با بهره‌گیری از ابزارها و امکانات جدید به تولید انبوه و مکانیزه این محصول خوراکی اقدام کرد. 

مرتضی علیخانی همچنین بر ضرورت گذاشتن نام باقلوا بر یکی از میادین شهر تأکید کرد و افزود: گذاشتن نام باقلوا روی یکی از میادین شهر علاوه بر این‌که به حساسیت بیشتر روی این کالای تولیدی منجر می‌شود، به عنوان سمبلی از سوغات قزوین می‌تواند برای معرفی به گردشگران و فروش بیشتر آن به کار بسته شود. 

وی مشکلات اصلی پیش روی صنعت شیرینی سنتی قزوین را نبود بسته‌بندی متناسب با سلیقه بازار عنوان کرد و ادامه داد: اگرچه تولیدکنندگان این عرصه معتقدند که تامین مواد اولیه در این صنعت بسیار مهم است، اما نباید فراموش کنیم که بازار فروش در فرایند اقتصادی از جایگاه بسیار بالاتری برخوردار است و بسته‌بندی مناسب می‌تواند ما را در این بازار یاری رساند.