شهرداری، پیشگام در اجرای طرح دولت

مجید جباری/ خبرنگار
اواخر سال‌96 بود که خبرهایی درباره طرح دولت برای خانه‌دار‌شدن شهروندان منتشر شد و  مسکن امید نام گرفت. از آن زمان تا کنون به غیر از یک دوره در دهه فجر 96 و در زمان شهرداری نجفی، ساخت مسکن امید شهر تهران را همزمان با 7 کلانشهر کلنگ زد، اقدامات قابل توجهی صورت نگرفت تا اینکه سرانجام دولت اواخر فروردین امسال نخستین طرح مسکن امید شهر تهران را در قالب ۳۲۴ واحد مسکونی و ۶۳ واحد تجاری در مجاورت بافت فرسوده منطقه ۱۸ شهر تهران و با عنوان پروژه بهاران شرقی به بهره برداری رساند.البته انتظار می رفت حالا که دولت طرح جایگزینی را برای نوسازی بافت فرسوده آورده ، با مشارکت شهرداری تسهیلات خوبی را هم برای اجرای آن درنظر بگیرد. این در حالی است که با توجه به سخنان برخی مدیران شهری ، دست کم بخشی از وعده های دولت تاکنون رنگ عمل به خود نگرفته؛ با این حال مدیریت شهری تهران به تازگی از آغاز طرحی خبر می دهد که ساخت 3500 واحد مسکن امید را در زمین‌های شهرداری تا فروردین 99 عملیاتی می‌کند؛ طرحی که اجرای پروژه های محرک بازآفرینی شهری و نوسازی بافت فرسوده را در سراسر کشور و تهران نشانه رفته و قرار است معضل چندین ساله بافت‌های فرسوده را با همکاری دولت و شهرداری و مشارکت انبوه‌سازان برطرف کند. به ویژه این که همسو شدن دولت و شهرداری بیش از هر زمان دیگر، زمینه بازآفرینی بافت های ناکارآمد و فرسوده پایتخت را فراهم خواهد کرد؛ موضوعی که تا کنون آنطور که لازم است محقق نشده و شهرداری در انتظار عمل دولت به  وعده هایش درزمینه طرحی است که  خود آن را ارائه و تدوین کرده است.

اختصاص 14 قطعه زمین از سوی شهرداری
کاوه حاجی‌علی‌اکبری، مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری تهران در این‌باره به همشهری گفت: «شهرداری تهران حدود 76 قطعه زمین را شناسایی کرده که عمدتا متعلق به آموزش و پرورش، بنیاد، وزارت نیرو و... بود. از بین این زمین‌ها در نهایت 14قطعه زمین را شناسایی و معرفی کردیم. به‌خاطر اینکه همه این 76 قطعه به لحاظ پهنه‌بندی، کاربری و نوعیت، قابلیت نقد‌شوندگی نداشتند، 14 قطعه زمینی که از این‌ قابلیت برخوردار بوده‌ و اولویت اول ما به شمار می‌آیند، انتخاب شدند تا طرح مسکن امید در این زمین‌ها ساخته شود. در گام بعد، سازندگان و توسعه‌گران این اراضی شناسایی و قراردادهای مشارکتشان منعقد شد. به‌طور کلی، در زمینه اجرای مسکن امید، ظرفیتی حدود 3500 واحد مسکونی به قرارداد مشارکت رسیده و حجم سرمایه‌گذاری آنها دست‌کم هزار میلیارد تومان خواهد بود. البته سازندگان بعد از انعقاد قرارداد مشارکت، در حال اخذ مجوزها از کمیسیون ماده ‌7، کمیسیون ماده‌‌5 و گرفتن پروانه و مواردی از این‌دست هستند. به هر حال، تلاش می‌کنیم تا پایان سال همه این واحد‌ها را وارد چرخه ساخت‌وساز کنیم.» او همچنین افزود: «به‌رغم اینکه دولت هنوز زمینی را تخصیص نداده، اما شهرداری در این زمینه پیشگام بوده و زمین‌هایی را در این زمینه اختصاص داده است. خوشبختانه از ابتدای سال، دولت هم امکان اعطای تسهیلات با سود 9 درصد به سازندگان را فراهم کرده و به یکی از مطالبات مردم در 5سال گذشته پاسخ داده است. البته در این حوزه انتظار می‌رفت بحث تخفیف و تقسیط انشعابات هم اتفاق بیفتد که تا امروز منابع مالی آن فراهم نشده است. به هر حال امیدواریم این تسهیلات هم برای ساکنان مناطق مورد نظر محقق شود تا این طرح را‌ به‌خوبی پیش ببریم.»

اسکان شهروندان ساکن بافت در مسکن‌های امید
کیوان خلیجی، معاون هماهنگی و امور مناطق سازمان نوسازی شهر تهران سال ‌97 هم در تشریح آیین‌نامه مسکن امید، گفت: آیین‌نامه اجرایی برای حمایت از مشارکت‌کنندگان در این طرح نوشته شده و کار به اجرا رسیده است. ایده اولیه این بود که زمین داخل این بافت‌های دولتی بارگذاری شود و بعد جابه‌جایی صورت بگیرد؛ یعنی شهروندان ساکن ساختمان‌هایی که داخل بافت فرسوده هستند، در این خانه‌ها مستقر شوند و ‌بعد بافت فرسوده را نوسازی کنند . اما به هر حال ممکن است این طرح مورد اقبال ساکنان بافت فرسوده قرار نگیرد و آنها راغب به جا‌به‌جایی نباشند؛ به همین دلیل این ایده در خلال طرح تلطیف و قرار شد آنهایی هم که ملکشان در معبر یا طرح قرار دارد و اجازه خرید، فروش یا ساخت و تعمیرات ندارد، بیایند و ملک‌شان را با این خانه‌ها جابه‌جا کنند؛ آن هم با سازوکار تشویقی.

او با اشاره به افتتاح نخستین طرح مسکن امید تهران شامل 324 واحد مسکونی و 63 واحد تجاری در 9 بلوک در مجاورت بافت فرسوده منطقه 18 تهران، گفت: ما از این مجموعه برای جابه‌جایی پلاک‌هایی در محور زینبیه در منطقه ‌18 و طالقانی در منطقه ‌19 استفاده می‌کنیم و با جابه‌جایی برخی واحدها توانستیم به توسعه معابر و فضای سبز در این منطقه کمک کنیم. تا امروز برای 3500 واحد مسکونی قرارداد بسته‌ایم و شرکت‌های مختلف هم برای سرمایه‌گذاری پای کار آمده‌اند.


کاوه حاجی‌علی‌اکبری، مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری تهران

 پروژه مسکن امید که از سوی دولت و برای سال‌های ‌98 و 99 مطرح شده، ساخت 100 هزار واحد را در‌بر‌می‌گیرد که سهم تهران از این تعداد، 10 هزار واحد است. طبق پیش‌بینی‌ها قرار شده که 8 هزار واحد آن به‌صورت خودمالکی و 2 هزار واحد دیگر از طریق ساخت در اراضی متعلق به دولت محقق شود.
البته شرایط ما در تهران با این پیش‌بینی کمی متفاوت است. در روش خودمالکی فقط در سال ‌98 قرار است تعداد 15 هزار واحد در بافت‌های فرسوده تهران از طریق مالکان، ساکنان و سرمایه‌گذاران پروانه ساخت بگیرند و وارد مرحله ساخت شوند. اما درخصوص اراضی متعلق به دولت متأسفانه تاکنون برای اجرای این طرح در شهر تهران، دولت هیچ زمینی را برای این ‌منظور اختصاص نداده است. البته حدود یک ‌ماه پیش دستوری را از رئیس‌جمهوری گرفتیم که دولت 14 قطعه زمین را برای این منظور اختصاص دهد که هم‌اکنون، این موضوع در وزارت راه و شهرسازی و وزارت اقتصاد در حال بررسی است‌ و امیدواریم دولت هم در اجرای طرحی که خودش آن را ارائه کرده، بیشتر مشارکت کند.»