تقویت صادرات غیرنفتی برای پایداری رشد اقتصادی ایران

محمد پارسا/ عضو دوره اول و دوم شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی
صادرات غیرنفتی، به‌خصوص صادرات خدمات فنی و مهندسی یکی از مهم‌ترین مسیرهایی است که ایجاد اشتغال پایدار کرده و از مهاجرت نخبگان به کشورهای غربی تا اندازه‌ای جلوگیری می‌کند. 30 سال قبل، زمان ریاست‌جمهوری تورگوت اوزال در ترکیه و هاشمی رفسنجانی در ایران، شرایط شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی 2 کشور تقریبا یکسان بود ولی به‌دلیل حضور نداشتن شرکت‌های اروپایی در ایران، شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی در ایران مسئولیت‌های بسیار زیادی را بر عهده گرفتند و به‌ویژه در بخش‌های نفت و گاز، پتروشیمی، آب و برق، مترو و حمل‌ونقل ریلی شرکت‌های ایرانی تجربه بسیاری کسب کردند. حال این سؤال پیش می‌آید که با وجود این شرایط چرا ترک‌ها رقم صورت وضعیت صادراتی سالانه‌شان به 70میلیارد دلار رسیده است و ما ایرانی‌ها در بهترین شرایط بیش از 10 میلیارد دلار صادرات خدمات فنی و مهندسی نداشته‌ایم؟ در همین شرایط تحریم هم که البته اعتقاد دارم دولت باید به سرعت از آن خارج شود پتانسیل همین میزان صادرات خدمات فنی و مهندسی را داریم چراکه هم پتانسیل سرمایه انسانی مورد نیاز را داریم و هم طی 40 سال تحریم، شرکت‌های ایرانی تجارب کافی را در خدمات فنی و مهندسی کسب کرده‌اند.

دولت باید اقتصاد را برتر از مسائل سیاسی و امنیتی بداند و با تقویت اقتصاد ملی و اقتصاد منطقه‌ای در حوزه اکو و خاورمیانه با اقتصاد قوی و تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه‌ای در نفت و گاز و برق بتواند صادرات و خصوصا فروش برق در منطقه را در اختیار داشته باشد. بدیهی است که باید برای نیروگاه‌ها و سازندگان نیروگاه‌ها از گاز میادین مشترک استفاده شود و قیمت برق صادراتی ایران ارزان‌ترین در منطقه باشد تا بتواند بازار فروش برق را در پاکستان، هندوستان، افغانستان، عراق، ترکیه، سوریه، اردن، لبنان و مصر در اختیار بگیرد.
زیرساخت‌های صادرات زمانی مهیاست که بیمه صندوق ضمانت صادرات، کامل و مورد تأیید بانک‌ها باشد و جایگزین وثائق شود تا صادرکنندگان بتوانند با اتکا به بیمه، سرمایه در گردش مورد نیاز را از بانک‌های داخلی یا حتی خارجی تامین کنند و همچنین دولت تعهد بدهد که نرخ ارز را واقعی و سالانه نرخ آن را همپای تورم تعدیل کند، به‌نحوی که اقتصاد ایران حتی‌الامکان قابل پیش‌بینی باشد. در این شرایط است که می‌توان امیدوار بود صادرات غیرنفتی تقویت و رشد اقتصادی پایدار در کشور برقرار شود.