گردهمایی هنرمندانه در خیابان

محمد توفیق مشیرپناهی|  مریوان- خبرنگار:


چهاردهمین دوره جشنواره تئاتر خیابانی مریوان با پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در این شهر مرزی، گردشگری و تجاری با ٨٠ اجرا و به همت ۳۸ گروه داخلی در ۸ بخش برگزار شد. در بخش بین‌الملل این جشنواره نیز برای نخستین بار ١١ کشور خارجی در قالب ارائه ١٠ اثر به رقابت پرداختند. شادپیمایی گروه‌ها و هنرمندان شرکت‌کننده در روز اول با رنگ‌ها و نواهای متنوع و لباس‎های محلی فضای پرشوری به جشنواره بخشید، چنان‌که مورد استقبال قابل توجه شهروندان مریوانی قرار گرفت. همچنین اجرای چند نمایش در سنندج موجب شد که فضای استان بیش از پیش با نمایش آمیخته شود. 


جشنواره به مردم مریوان شور می‎بخشد 

یک دانشجوی کارشناسی علوم اجتماعی می‎گوید: من در شهر همدان تحصیل می‎کنم و هر سال در زمان برگزاری جشنواره بین‎المللی تئاتر خیابانی به زادگاهم برمی‎گردم.  «آرمان رشیدی» می‏افزاید: جشنواره تئاتر خیابانی مریوان امروز پس از پشت سر گذاشتن 14دوره به یک برند فرهنگی، هنری تبدیل شده است و توانسته تعداد زیادی گردشگر را همزمان با جشنواره به این شهرستان گردشگرپذیر بیاورد. 


وی با اشاره به استقبال پرشور مردم از جشنواره تئاتر خیابانی اظهار می‎کند: بخش بزرگی از تماشاچیان جشنواره شهروندان مریوانی هستند که هنگام کار و تلاش روزانه‏شان از این اتفاق هنری دیدن می‎کنند و در میان آنها علاوه بر جوانان، پیرمردان و پیرزنان نیز دیده می‎شود.  رشیدی ادامه می‎دهد: جشنواره در فصل برگزاری‌اش به مردم شهر مریوان انرژی و شادی می‎بخشد و فضای گرم و پرشوری در شهر به‎ وجود می‎آورد و به مردم برای کار روزانه انگیزه می‎دهد. 
یکی دیگر از شهروندان مریوانی می‌گوید: هیچ‌چیز لذت‌بخش‌تر از این نیست که برای گردشی ساده به خیابان بیایی، اما یک نمایش درجه یک ببینی. 

وی با بیان این‌که روزهای برگزاری جشنواره تئاتر از بهترین روزهای سال برای شهروندان مریوانی است، می‌گوید: امیدواریم این جشنواره سال به سال پررونق‌تر باشد و با استقبال بیشتر مردم دیگر استان‌ها مواجه شود تا چرخ گردشگری این شهرستان هم بچرخد. 


نیاز به زیرساخت گردشگری ‌

فرماندار مریوان با اشاره به این‌که گردشگری یکی از ملزومات توسعه است، می‎گوید: جشنواره بین‎المللی تئاتر خیابانی ظرفیت مطلوبی برای توسعه گردشگری، فرهنگی و اجتماعی در این شهرستان است. 

«آرتیکاس اقبال» اظهار می‏کند: یکی از مطالبات و خواسته‌های برگزارکنندگان جشنواره تئاتر خیابانی مریوان برقراری ارتباط این رویداد فرهنگی و هنری با حوزه گردشگری است. 

وی اضافه می‎کند: جای بسی خوشحالی است که در چهاردهمین دوره این جشنواره شاهد تحقق این مطالبه بودیم و تورهای گردشگری زیادی از اقصی نقاط ایران در ایام برگزاری این رویداد بین‌المللی در مریوان حضور پیدا کردند.


فرماندار شهرستان مریوان بر استمرار این روند در سال‌های آینده هم تاکید می‌کند و می‎افزاید: این اتفاق اگر کماکان ادامه یابد شاهد شکوفایی و توسعه بیش از پیش این جشنواره و حوزه گردشگری، فرهنگی و اجتماعی در این شهرستان خواهیم بود. 

اقبال تاکید می‌کند: ظرفیت هتل‌ها و مسافرخانه‌های مریوان جوابگوی نیاز حاضران در این دوره از جشنواره اعم از هنرمندان و گردشگران نبود، به همین دلیل از ظرفیت مهمانسراهای ادارات دولتی هم استفاده کردیم.

این مسئول مریوان را مکانی گردشگری که در بین تجار به بندر خاکی معروف است و به توسعه زیرساخت‌های گردشگری نیاز دارد، معرفی و اظهار می‎کند: یکی از اولویت‌های دولت نه‌تنها به خاطر گردشگران بلکه برای استفاده عموم مردم، بهره‌برداری سریع‌تر از پروژه جاده جدید سنندج- مریوان است.

وی با اشاره به این‌که بر اساس نظر کارشناسان ساخت فرودگاه در مریوان توجیهی ندارد، می‎افزاید: تهیه زمین برای ساخت فرودگاه گران تمام می‌شود، چراکه وسعت اراضی مسطح در مریوان بسیار کم است و علاوه بر این تعداد مسافرانی که برای مسافرت به این منطقه از هواپیما استفاده خواهند کرد، هم زیاد نیست. 


حمایت بخش خصوصی 

رئیس کانون تئاتر خیابانی کشور نیز با بیان این‌که چندین اثر برگزیده این دوره از جشنواره تئاتر خیابانی مریوان به دیگر جشنواره‌های بین‌المللی معرفی می‌شوند، می‎گوید: این جشنواره به اصلی‌ترین رویداد هنرهای نمایشی در کشور تبدیل شده است.  «سامان خلیلیان» می‎افزاید: در چهاردهمین دوره از برگزاری این جشنواره شاهد حضور پرشور گروه‌های خارجی بودیم که در 5 روز برگزاری این رویداد با هم به رقابت پرداختند. 

وی اضافه می‏کند: گروه‌هایی از همه استان‌ها در این جشنواره حضور داشتند و برگزاری ۲ کارگاه آموزشی با حضور اساتیدی از خارج کشور از جمله برنامه‌های جنبی این جشنواره بود. 

خلیلیان به حضور دبیران اجرایی چند جشنواره خارجی در مریوان اشاره و اظهار می‎کند: دبیر اجرایی جشنواره بین‌المللی پوتی گرجستان در مریوان حضور داشت و قرار شد یک یا 2 اثر را برای شرکت در دوره بعدی این جشنواره انتخاب کند.

رئیس کانون تئاتر خیابانی کشور با اشاره به این‌که جشنواره تئاتر خیابانی مریوان امروز در دنیا شناخته شده است، می‎گوید: ضروری است که
 بخش خصوصی، نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی و دیگر مسئولان استان از این جشنواره حمایت کنند.


تعامل فرهنگ‎ها‌

دبیر چهاردهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان ویژگی بارز این رویداد را تعامل فرهنگ‌ها می‌داند و می‎گوید: افراد خارجی حاضر در این جشنواره سفیران فرهنگی هستند که هم با فرهنگ ایرانی‌ها آشنا می‌شوند و هم مردم ما را با فرهنگ خود آشنا می‌کنند.

 «فاتح بادپروا» در حاشیه برگزاری کنفرانس تئاتر ملل با حضور دبیران جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر خیابانی کرکوک، دربندی‌خوان، بغداد و عمان می‎افزاید: در این رابطه دبیران جشنواره‌های پوتی گرجستان، دربندی‌خوان، بغداد، کرکوک و عمان در مریوان حضور یافتند.  

وی عنوان می‎کند: علاوه بر اجرای تئاتر، هدف ما تعامل فرهنگ‌ها و شناساندن آداب و سنن موجود در مناطق مختلف به مردم داخل و خارج از کشور است.

توسعه گردشگری؛ محور اصلی جشنواره    


مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کردستان با اشاره به تغییرات این دوره از جشنواره به همشهری می‎گوید: محور اصلی چهاردهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان توسعه بخش گردشگری است. «جلال قلعه‌شاخانی» می‎افزاید: امسال بخش گردشگری جشنواره تئاتر خیابانی مریوان مورد توجه قرار گرفته و در این دوره از جشنواره به نقطه‌ای رسیدیم که بتوانیم از آن در منطقه بهره‌برداری اقتصادی، اجتماعی و گردشگری داشته باشیم.

قلعه‌شاخانی عنوان می‎کند: در دوره‌های گذشته برگزیدگان تئاتر خیابانی به جشنواره فجر معرفی می‌شدند و این امر بیانگر ظرفیت مریوان در تمامی حوزه‌هاست. بی‌شک مخاطبان تئاتر مریوان نیز حرفه‌ای هستند و مردم آن سواد و بینش بالایی در تئاتر پیدا کرده‌اند.

وی اظهار می‎کند: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی که به این جشنواره ارسال کرد، قدم بعدی را معرفی مریوان به عنوان پایتخت تئاتر خیابانی خاورمیانه عنوان کرد. با این تعاریف، امروز مریوان با همکاری مقامات کشوری و استانی به سمت و سویی می‌رود که می‌توان تمام ظرفیت‌های دیگر را نیز در این استان فعال کنیم. مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان بیان می‎کند: مشکلی در تامین بودجه برگزاری این جشنواره نداریم. همچنین بعد از تاسیس صندوق اعتباری و مالی برای حمایت از هنر و هنرمندان، استاندار سرمایه اولیه خاصی را در اختیار این صندوق داده است که تسهیلاتی را برای توسعه فرهنگ و هنر در اختیار هنرمندان قرار می‌دهد و درآمدزاست.


روایت هنرمندان خارجی از جشنواره مریوان

کارگردانان گروه‌های خارجی شرکت‌کننده در چهاردهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان از ثبت لحظات به‌یادماندنی از استقبال تماشاگران در این جشنواره در ذهن خود گفتند. به گزارش همشهری، در کنفرانس تئاتر ملل که در سالن آمفی‌تئاتر مجتمع فرهنگی، هنری ارشاد مریوان برگزار شد، کارگردانان گروه‌های شرکت‌کننده خارجی، ضمن تشریح وضعیت تئاتر خیابانی در کشور خود از ویژگی‌های جشنواره مریوان گفتند. 


تلفیق سنت‌های گذشته با امروز 

«تیتیا بومیستر» استاد تئاتر از کشور هلند در این کنفرانس با اشاره به این‌که تئاتر خیابانی در واقع فرم تجربی مبنی بر خلاقیت است، برگزاری کارناوال چهاردهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان را بسیار جذاب دانست و گفت: موسیقی اصیل کُردی و ترکیب سنت با تئاتر بسیار جالب توجه بود. 
این استاد تئاتر اظهار کرد: تلفیق سنت‌های گذشته با امروز از طریق تئاتر خیابانی اقدام ارزشمند و ستودنی است که در جشنواره مریوان شاهد آن بودم و این کار در هلند تاکنون انجام نشده است. 

بومیستر با اشاره به این‌که تبادل دانش و فرهنگ از مزایای برگزاری جشنواره تئاتر خیابانی مریوان است، افزود: وجود جوانان علاقه‌مند به فراگیری دانش روز در مورد تئاتر خیابانی از مزایای ورک‌شاپ برگزار شده در جشنواره تئاتر 
خیابانی مریوان است. 


بسیار هیجان‌زده هستیم 

«یوژنی شکاووف» کارگردان نمایش «درها» از کشور روسیه هم در این کنفرانس گفت: در کشور ما جشنواره‌های متعددی در سطح بین‌المللی در حوزه تئاتر برگزار می‌شود و تا جایی‌که اطلاع داشته باشم تاکنون گروه ایرانی در آنها حضور نیافته است.

وی یادآور شد: امیدوارم در دوره‌های بعدی جشنواره‌های تئاتر خیابانی در روسیه شاهد حضور گروه‌هایی از کشور ایران هم باشیم.  این کارگردان روسی که اولین حضورش در ایران است، افزود: از دیدن ایران و مردمان آن به‌ویژه مریوانی‌ها بسیار 
هیجان‌زده هستیم.
 شکاووف حضور خود در جشنواره تئاتر خیابانی مریوان را تجربه گرانبهایی خواند و اضافه کرد: این جشنواره تماشاگرانی بسیار خونگرم، صمیمی و آگاهی دارد که بهترین نقطه قوت این رویداد است.


آشنایی با فرهنگ‌های مختلف 

«هایک اسرائلیان» کارگردان نمایش «مایم تئاتر» از کشور ارمنستان هم گفت: تئاتر خیابانی به‌تازگی در ارمنستان شکل گرفته و هنوز به آن معنا و جایگاه واقعی خود نرسیده است. 
وی که در هشتمین دوره جشنواره تئاتر خیابانی مریوان هم حضور داشته است، ادامه داد: تماشای تئاتر خیابانی آدم‌ها را با فرهنگ‌های مناطق مختلف آشنا می‌کند و این امر در این جشنواره به‌خوبی محقق شده است. 


مبادله بین هنرمند و مخاطب

«جوردی بلترامو» کارگردان نمایش «سولکس» از کشور ایتالیا هم تئاتر خیابانی را تبادل و مبادله بین هنرمند و مخاطب دانست و گفت: وجود تماشاگران مشتاق و خوب منجر به اجرایی موفق و تئاتری ارزشمند می‌شود.
 وی افزود: رشته‌ای دانشگاهی ویژه تئاتر خیابانی نداریم، ولی در طول سال کارگاه‌ها و سمینارهای آموزشی زیادی در این خصوص برگزار می‌شود. 

این کارگردان ایتالیایی اظهار کرد: گروه‌های تئاتر خیابانی از دولت خیلی کم مورد حمایت مالی قرار می‌گیرند، بنابراین فعالان این عرصه از طریق اجراهای مختلف و شرکت در جشنواره‌ها کسب درآمد می‌کنند.

بلترامو در مورد اجرای گروه خود در سنندج گفت: لحظه‌ای‌ به‌یادماندنی از حضور مردم این شهر را شاهد بودم که در کمتر جایی از دنیا نظیر آن را می‌توان یافت. وی اضافه کرد: هنر خود را به آنها عرضه کردم و آنها چیزی فراتر از هنر به من بازگرداندند و این تجربه ارزشمندی
برای من بود.