هراس بی‌مورد و آسودگی بی‌جا

حسن انوشه ـ پژوهشگر تاریخ و ادبیات

 زبان فارسی پایه‌های مستحکم و بنای رفیعی دارد؛ بنابراین با هر فشار و تکانی آسیب نمی‌بیند.
صحبت‌هایی که درباره تهدید زبان و خط فارسی به‌وسیله فضای مجازی یا متون ترجمه و امثال آن می‌شود، ناشی از نگرانی‌های بی‌مورد است.
تعداد گویشوران این زبان در نقاط مختلف جهان و گستره اثرگذاری آن به‌قدری وسیع است که نمی‌توان خطری را برای آن از جانب رسانه‌های نو و ابزار ارتباطی جدید متصور بود. به‌عقیده من چنین نگرانی‌هایی بی‌مورد است. اما از سوی دیگر کسانی که نرخ پایین مطالعه را می‌بینند و نگران نمی‌شوند نیز دچار آسودگی بی‌جایی هستند. مردم، آن دسته از شاعران بزرگ و ادیبان بنامی را که در کتاب‌های درسی از آنها نوشته‌اند و در رسانه‌ها دائم از آنها صحبت می‌شود، می‌شناسند، اما متأسفانه بسیاری از نویسندگان و شاعران بزرگ و مطرح را که همدوره ما هستند و معاصرند، نه؛ یعنی فقر و ضعف مطالعه موجب شده است تا اطلاعات آنها درباره زبانی که با آن سخن می‌گویند و کشوری که در آن زندگی می‌کنند در کمترین سطوح ممکن باشد. معتقدم به‌جای نگرانی درباره تغییرات زبان فارسی باید نگران نادیده انگاشته شدن و بی‌مخاطب ماندن آثاری بود که با این زبان تولید می‌شوند. قله‌های ادبیات ایران، این مقام رفیع را به این علت به‌دست آورده‌اند که آثار آنها همواره در زندگی مردم حضور داشته است. اگر آثار آنها خواننده نداشت ما امروز آنها را نمی‌شناختیم. در میان نویسندگان و شاعران معاصر هم کسانی هستند که می‌توانند چهره مطرح ادبیات در دوره خود باشند اما به‌دلیل پایین بودن میزان مطالعه در کشور ما متأسفانه کمتر شناخته شده‌اند. ادبیات و زبان فارسی برای ارتقا و اثربخشی بیشتر نیازمند آن است که مردم جامعه ما بیشتر مطالعه کنند و کتاب در زندگی آنها حضور محسوس‌تری داشته باشد.