گزارش
سیگنال‌های متناقض گروه 7 به ایران
منابع آمریکایی و فرانسوی درباره مذاکره مکرون و ترامپ بر سر بسته پیشنهادی به ایران، سخنان متفاوتی می‌گویند
درست زمانی که همه تصور می‌کردند تلاش‌های دیپلماتیک امانوئل مکرون برای نجات برجام بی‌نتیجه مانده، هواپیمای محمدجواد ظریف در برنامه‌ای از پیش اعلام نشده در شهر ساحلی بیاریتز فرانسه، محل برگزاری نشست سران 7 کشور صنعتی جهان موسوم به «گروه 7» فرود آمد تا گمانه‌زنی‌ها در مورد اتفاقات تازه حول توافق هسته‌ای جدی‌تر شود.
امانوئل مکرون پس از 2ماه گفتوگو با مقام‌های ایران، طرحی را برای ارائه در نشست سران گروه 7به شهر ساحلی بیاریتز برده بود تا شاید بتواند مانع فروپاشی توافقی شود که هم فرانسه و هم دیگر کشورهای اروپایی عضو اتحادیه اروپا برای به‌دست آوردن آن چندین سال مذاکره کرده‌اند.
براساس این طرح که به نوشته وب‌سایت خبری بلومبرگ روز شنبه از سوی مکرون در نشست با رئیس‌جمهور آمریکا مطرح شده، آمریکا بخشی از تحریم‌های نفتی ایران را معلق می‌کند و ایران نیز می‌پذیرد ضمن بازگشت به تعهداتش در چارچوب برجام، در مورد وضعیت کشورهای خاورمیانه، شرایط امنیتی در خلیج‌فارس و همچنین ادامه تعهدات هسته‌ای پس از سال 2025سر میز مذاکره حاضر شود. پیش از این گفته شده بود که موضوع مذاکره بر سر توانمندی موشکی ایران نیز جزو طرح مکرون بوده اما به خواست ایران این بند از طرح حذف شده است.
مکرون طی هفته‌های اخیر ابتدا در تماس‌های تلفنی متعدد با حسن روحانی و سپس یک روز مانده به نشست گروه 7 در دیدار حضوری با محمدجواد ظریف، بر سر جزئیات این طرح با طرف‌های ایرانی گفتوگو کرد. هدف او اما در نهایت جلب نظر دونالد ترامپ در نشست گروه 7بود. او به‌عنوان میزبان، موضوع توافق هسته‌ای با ایران را در دستور کار نشست قرار داد و آنگونه که خود ساعاتی پیش از پایان نشست اعلام کرد موفق شد نظر مثبت اعضای این گروه در مورد ضرورت تعامل با ایران را کسب کند.
مکرون در گفتوگو با تلویزیون LCI فرانسه گفت که اعضا در مورد موضع‌‌شان در قبال ایران به توافق رسیده‌اند. او همچنین گفت که کشورهای گروه7پذیرفته‌اند که باید بار دیگر باب مذاکره با ایران باز شود. رئیس‌جمهور فرانسه وضعیت کنونی تنش‌های میان ایران و آمریکا و همچنین وضعیت امنیتی در خلیج‌فارس را غیرقابل پذیرش دانست و گفت: «همه به‌دنبال آن هستند که از بروز درگیری جلوگیری کنند. حتی دونالد ترامپ هم به وضوح بر این مسئله تأکید دارد.» مکرون همچنین تأکید کرد که فرانسه براساس توافق شکل گرفته در نشست گروه 7 قصد دارد طی هفته‌های پیش‌رو، ابتکارات تازه‌ای را مطرح کند.
تلویزیون فرانس 24نیز اندکی پس از این سخنان مکرون به نقل از یکی از منابع نزدیک به رئیس‌جمهور فرانسه گزارش داد که امانوئل مکرون به‌عنوان رئیس دوره‌ای گروه 7 این مجوز را از اعضا گرفته که به‌عنوان نماینده آنها پیام توافق شده را به مقام‌های ایرانی برساند. فرانس 24در مورد جزئیات توافق میان کشورهای گروه7 اطلاعاتی نداد اما به نقل از منبع خود در کاخ الیزه که هویتش فاش نشده آورده که خواسته اعضا، جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و پایان تنش در منطقه خلیج‌فارس است.
رد ادعای مکرون از سوی ترامپ
ساعتی پس از انتشار این اخبار که نوید اتفاقات مثبت تازه حول تنش‌های اخیر در خلیج‌فارس و برجام را می‌داد، دونالد ترامپ اما در پاسخ به خبرنگاران، بررسی طرح ارائه شده از سوی همتای فرانسوی خود را رد کرد و گفت که هرگز در مورد چنین طرحی با مکرون مذاکره نکرده است. دونالد ترامپ که در خلال دیدار دوجانبه‌‌اش با شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن به سؤال‌های خبرنگاران پاسخ می‌داد، گفت: «من از کانال ارتباطی نخست‌وزیر آبه هم حمایت می‌کنم؛ او نیز در حال مذاکره با ایران است. اما ما کانال ارتباطی خودمان را ایجاد خواهیم کرد. ببینید شما نمی‌توانید مانع گفت‌وگوی دیگران شوید. اگر می‌خواهند گفتوگو داشته باشند، خب می‌توانند داشته باشند.»
سخنان ترامپ نقطه پایانی بود بر تلاش‌های فشرده امانوئل مکرون که طی ماه‌های اخیر به نمایندگی از اروپا ابتکار عمل را برای نجات برجام به‌دست گرفته بود. مکرون حتی در یکی از تماس‌های تلفنی خود با حسن روحانی، از او برای حضور در نشست گروه 7دعوت کرده بود؛ موضوعی که نشان می‌دهد او تا چه اندازه روی این نشست برای حل تنش‌های بی‌سابقه میان ایران و آمریکا حساب باز کرده است. این دعوت البته از سوی روحانی رد شد.
مکرون به دنبال دستاورد تازه
ماجراهای دیروز نشست بیاریتز نشان داد که رئیس‌جمهور فرانسه قصد داشته یک دستاورد حداقلی از نشست گروه 7داشته باشد؛ چرا که اعضا از ابتدا می‌دانستند در مورد مسائل دیگر، ازجمله جنگ تعرفه‌ای آمریکا با اروپا و چین و همچنین موضوعات مرتبط با تغییرات آب‌وهوایی نمی‌توانند با دونالد ترامپ کنار بیایند. درست به همین دلیل بود که برخلاف سنت 45ساله گروه 7، فرانسه اعلام کرد نشست امسال بدون بیانیه رسمی سران به‌کار خود پایان خواهد داد. مخالفت واضح ترامپ با خبر اعلام شده از سوی امانوئل مکرون باعث شد تا رئیس‌جمهور فرانسه پیش از آنکه نشست به پایان برسد، بار دیگر در گفتوگو با رسانه‌ها سخنان خود را اصلاح کند. مکرون گفت: «گروه 7یک مجمع غیررسمی است و هیچ مجوزی از سوی آن برای کسی صادر نمی‌شود.»
ایران با وجود خروج آمریکا، طی یک سال گذشته همچنان به برجام پایبند مانده اما در پاسخ به رویکرد آمریکا در افزایش فشار تحریم‌ها، راه کاهش تعهداتش را در پیش گرفته است؛ مسیری که می‌تواند در نهایت به فروپاشی برجام منجر شود. در شرایطی که تصور می‌شد، کشورهای عضو گروه 7 در نشست فرانسه بالاخره بتوانند آمریکا را برای بازگشت به برجام و کاهش فشارها علیه ایران متقاعد کنند. جهان دیروز شاهد موضع‌گیری‌های متناقض سران این کشورها بود. این در شرایطی است که طی بیش از 4دهه گذشته، گروه 7 به‌عنوان سمبل همگرایی کشورهای صنعتی جهان و محلی برای حل مشکلات بزرگ جهانی بوده است.
