بودجه برقی کردن موتور‌های تهران زیر یک‌درصد

سیدمحمد فخار|خبرنگار :  در سال97 مطابق آنچه در لایحه پیشنهادی شهرداری تهران آمده و در شورای شهر تصویب شد، قرار است یک‌دهم درصد موتورسیکلت‌های بنزینی تهران برای تبدیل شدن به موتورسیکلت برقی یارانه بگیرند.

در بودجه97 شهرداری تهران قرار است 5800میلیارد تومان به حمل‌ونقل عمومی اختصاص یابد. این رقم البته قرار است در بخش‌های حیاتی نظیر مترو، اتوبوسرانی، تاکسیرانی و هوشمندسازی تردد در شهر هزینه شود، اما از این رقم، 4میلیارد تومان باید در زمینه «کمک به تبدیل موتورسیکلت‌های بنزینی به موتورسیکلت‌های برقی» متمرکز شود. این رقم با توجه به اینکه شهرداری برای این مهم، روی هر موتورسیکلت 2.5میلیون تومان یارانه بلاعوض پرداخت می‌کند، تنها می‌تواند به 1600موتوربرقی جدید برسد. (شماره مصوبه: 309010173) در عین حال تهران با داشتن 1.6میلیون دستگاه موتورسیکلت بنزینی شاهد مشکلاتی نظیر آلودگی هوا و آلودگی صوتی و ناهنجاری‌های ترددی است. اگر قرار باشد همه موتورهای بنزینی تهران را برقی کنیم به بودجه نزدیک به کل بودجه معاونت حمل‌ونقل و ترافیک نیاز داریم؛ یعنی رقمی بالغ بر 4هزار میلیارد تومان.

کجای برنامه هستیم؟

آنگونه که برنامه اعلامی شهرداری تهران از سال1393 تا سال 1397 نشان داده، طی این دوره 4ساله باید 10میلیارد تومان یارانه به برقی شدن موتورسیکلت‌های تهران پرداخت می‌شده که تاکنون این رقم به‌علت عدم‌تمایل بازار داخلی و عدم‌شناخت مردم از موتورهای برقی کارا در تهران، هنوز پرداخت نشده و می‌توان همه آن را در سال97 برای برقی کردن ناوگان هزینه کرد. محسن پورسیدآقایی معاون حمل ونقل شهردار تهران در این‌باره می‌گوید: یارانه می‌تواند نقدی و غیرنقدی باشد. البته دولت هم در این زمینه مصوبه‌ای را پیگیری می‌کند و جایگزینی 100هزار موتور کاربراتوری با موتور برقی را پیش‌بینی کرده ‌است. او همچنین درباره طرح جدید ترافیک برای موتورسیکلت‌ها و با بیان اینکه موتورسیکلت معضلی جدی در پایتخت است، می‌گوید: تا زمانی که موتورسیکلت‌ها ساماندهی نشده و مجبور به اجرای قانون نشوند اعمال طرح ترافیک برای آنها شدنی نیست؛ زیرا عموما پلاک موتورسیکلت‌ها، توسط راکبان مخدوش شده یا غیرقابل مشاهده ‌است. همچنین شهرداری تهران به کمک نیروی انتظامی در حال تدوین طرحی است تا موتورسواران را قانونمدار کند. هم‌اکنون بیش از 150هزار موتورسیکلت توقیف شده در شهر تهران وجود دارد که تکلیف آنها روشن نیست، بنابراین تا زمانی که این وسایل حمل‌ونقلی تبدیل به یک وسیله رسمی نشوند که بر آنها اعمال قانون صورت گیرد، نمی‌توان آنها را جزو طرح ترافیک به‌حساب آورد.

   اگر برقی نشوند ...

تبعات زیست‌محیطی برقی نشدن موتورسیکلت‌های تهران می‌تواند به‌زودی بحران بزرگی را دامنگیر پایتخت کند. نتایج مطالعات و بررسی موتورسیکلت‌های تهران که توسط هسته پژوهشی سوخت دانشگاه صنعتی شریف و با همکاری دفتر محیط‌زیست معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران انجام شده، نشان می‌دهد طبق مدل‌سازی‌های انجام شده روی الگوی افزایش موتورسیکلت‌های تهران که در دوره 1390 تا 1400 انجام و 6سال از آن محقق شده ‌است، آلودگی صوتی، آلودگی هوایی و تعداد تصادفات موتورسیکلت‌های کاربراتوری تهران تا سال1400 به نحو خیره کننده‌ای افزایش می‌یابد. همچنین تعداد آنها به بیش از 2میلیون دستگاه خواهد رسید. تعداد موتور فعال در پایان سال‌جاری به 1.6میلیون دستگاه می‌رسد که همین تعداد براساس الگوی 10ساله، 3.2میلیون تن آلودگی هوا تولید می‌کنند. این تعداد همچنین 67هزار تصادف جرحی خسارتی بر تهران تحمیل می‌‌کنند. درخصوص آلودگی هوا توسط آنها شاید به‌راحتی نتوان رقمی تعیین کرد اما ابعاد فاجعه آلودگی صوتی موتورسیکلت‌های تهران تا سال1400 از آلودگی هوا نیز بدتر است و تا این سال هر موتورسیکلت‌ بالغ بر 13.5دسی‌بل آلودگی صوتی هنگام تردد تولید خواهد کرد. مطالعات بررسی فنی و اقتصادی پروژه موتورسیکلت‌های تهران نشان می‌دهد که هزینه آلودگی صوتی تردد یک موتورسیکلت‌ برابر 2سنت (74تومان) بر هر کیلومتر پیمایش است. در این صورت هزینه آلودگی صوتی ناشی از تردد موتورسیکلت‌های تهران، عددی بالغ بر 931میلیون دلار تخمین زده می‌شود. بدین‌ترتیب اجرای طرح موتورسیکلت‌های برقی تهران یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.