راز تضعیف جایگاه مجلس

جایگاه مجلس و نمایندگی ملت کجاست؟ چرا اخیرا طرح حاشیه‌های کوچک و بزرگ‌ شأن مجلس و جایگاه وکلای مردم را به سهولت نشانه می‌گیرد و سبب کم‌اعتبار‌شدن کرسی‌های سبز‌رنگ بهارستان نزد مردم شده است؟ کرسی‌هایی که قرار بود و هست محل نمایندگی بلاواسطه مردم در حاکمیت باشند. بحث جایگاه نمایندگی و تضعیف آن و به‌عبارت سهل‌تر در رأس امور نبودن مجلس این روزها مکرر از سوی صاحب‌نظران و خود مجلسی‌ها تکرار می‌شود و هم مجلس و هم احزاب از تحلیل جایگاه نمایندگی گلایه می‌کنند؛ گلایه‌ای که در قالب نطق‌های میان دستور و تذکرات آیین‌نامه‌ای نمایندگان بحث تکراری هر نشست علنی مجلس است و البته همواره بدون چاره‌جویی و عزمی برای ورود به آن رها می‌شود. نشست هفته اخیر مجلس که پس ازتعطیلی دو‌هفته‌ای نمایندگان برگزار شد نیز از طرح این گلایه خالی نبود. تذکر مصطفی کواکبیان، نماینده تهران در جلسه علنی بهارستان پارلمان سرآغاز طرح مجدد این بحث شد. او در واکنش به اظهارات آیت‌الله یزدی، عضو فقهای شورای نگهبان درباره زد‌و‌بندهایی که نمایندگان انجام می‌دهند، گفت: اخیرا در مورد مجلس اظهارنظری داشتند. ایشان فرمودند نمایندگان با وزرا درخصوص استیضاح‌ها لابی می‌کنند، درحالی‌که اینگونه نیست. وی ادامه داد: با این اظهارات کل نمایندگان زیر سؤال می‌روند. بنده از ایشان تقاضا دارم اگر مواردی را سراغ دارید، معرفی کنید.
آیت‌الله یزدی که اخیرا سخنان او به یکی از سرخط‌های جنجالی سیاسی کشور تبدیل شده است، درباره نمایندگان مجلس گفته بود: من بی‌پروا می‌گویم؛ نمایندگان هم می‌خواهند بشنوند میان برخی از نمایندگان با وزرا ساخت و پاخت‌هایی وجود دارد؛ به‌نحوی که به‌عنوان نمونه فلان وزیر را صدا می‌زنند و از آنان می‌خواهند که «فلان معدن را به من یا به فرزند و داماد من بده» تا برود از آن استفاده کند. علاوه بر کواکبیان، حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده شاهین‌شهر نیز در نکوهش خدشه‌دار‌شدن جایگاه مجلس و نمایندگی در قالب تذکر سخنانی را مطرح کرد که برخلاف سخنان کواکبیان که اظهارات بیرون پارلمانی را عامل تضعیف نمایندگان می‌دانست، او هیأت رئیسه بهارستان را مقصر معرفی کرد و گفت: در سال‌های اخیر آیین‌نامه داخلی مجلس به سمت رئیس‌گرایی رفته ‌و از اختیارات نمایندگان مجلس کاسته شده است. 

فلاحت‌پیشه: مجلس روزبه‌روز تضعیف‌ می‌شود
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده اسلام‌آباد ازجمله نمایندگانی است که معتقد است جایگاه نمایندگی نسبت به ادوار گذشته مجلس آب رفته ‌و مجلس و جایگاه نمایندگی روزبه‌روز تضعیف می‌شود. او به همشهری گفت: مجلس از دیدگاه برخی برای پیشبرد امور و کارهایشان مزاحم است و به همین دلیل سعی دارند مجلس در رأس امور نباشد. 
فلاحت‌پیشه دلیل دیگر تضعیف جایگاه نمایندگی را اعلام شکایت دستگاه‌های مختلف علیه نمایندگان دانست و ادامه داد: همانطور که در اخبار رصد می‌کنید، تعداد شکایات علیه نمایندگان به‌دلیل سبک اظهارنظراتشان از سوی نهاد‌های بالادستی مجلس در این دوره بیشتر شده ‌و اینطور به‌نظر می‌رسد که جمعی می‌خواهند نمایندگان را برخلاف صراحت قانون اساسی در مصونیت پارلمانی‌شان تضعیف کنند و به آنها بفهمانند مواضع و اقدامات‌شان برایشان گران تمام خواهد شد.
این نماینده مستقل مجلس در تشریح چرایی تضعیف جایگاه نمایندگی و شناسایی عامل اصلی آن تأکید کرد: در فقدان وجود احزاب توانمند و قوی متأسفانه در کشور ما نوچه‌پروری رونق گرفته است و برخی که قدرت و تأثیر‌گذاری بیشتری دارند، ‌نوچه‌ها را پرورش می‌دهند و امور خود و حامیان‌شان را از این طریق پیش می‌برند و پاسخگویی را در خود نمی‌بینند و همین می‌شود که کارها را هیأتی و به دلخواه پیش می‌برند.

رضایت مجلسی‌ها به تعطیلی کار نظارتی با وعده وزرا
در کنار نقش عوامل‌ بیرونی که بیشتر نمایندگان آن را عامل تضعیف جایگاه نمایندگی و خدشه‌دار‌شدن ‌شأن مجلس می‌دانند، در همین راستا علیرضا رحیمی، عضو هیأت رئیسه مجلس با تأکید بر اینکه اصل در رأس امور بودن مجلس شورای اسلامی به مرور زمان به حاشیه رانده شده است، به همشهری گفت: عوامل زیادی را می‌توان در تضعیف جایگاه مجلس و نمایندگی برشمرد اما اصلی‌ترین دلیل آن نا‌کار‌آمد‌شدن ابزارهای نظارتی مجلس شورای اسلامی است. 
تأکید رحیمی بر خنثی‌شدن ابزارهای نظارتی بهارستان به این دلیل است که روند پیشبرد وظایف نمایندگی در مجلس از طرح سؤال گرفته تا استیضاح وزرا و طرح‌های تحقیق و تفحص هر‌کدام بجد شأنیت و در رأس امور بودن مجلس را نشانه گرفته‌اند، ازجمله این موارد می‌توان به احضار وزرا به صحن علنی مجلس اشاره کرد که وزیر و معاونانش ساعت‌ها زمان برای اقناع نماینده سؤال‌کننده در کمیسیون‌های تخصصی صرف می‌کنند اما نماینده مصر به ارجاع سؤال به صحن علنی می‌شود، سؤال که به صحن علنی ارجاع می‌شود، بررسی آن حداقل 30دقیقه زمان صحن علنی را به‌خود اختصاص می‌دهد و در پایان اکثر نمایندگان اعلام می‌کنند از توضیحات وزیر قانع شده‌اند و نیازی به رأی‌گیری و اظهارنظر اکثریت مجلس در قبال موضوع نیست. رضایت نماینده سؤال‌کننده از توضیحات وزیر در حالی است که در کمیسیون تخصصی مربوطه حداقل در یک نشست رسمی ارائه شده ‌و حالا سؤال این است که اگر توضیحات قانع‌کننده بوده، چرا نماینده آن را به صحن ارجاع داده است؟ در نمونه اخیر آن علی ادیانی‌راد، نماینده قائمشهر که ابتدای هفته وزیر کشور را برای پاسخگویی به صحن علنی کشانده بود و نیم ساعت از زمان مجلس را محصور به طرح سؤالش کرد، درنهایت اعلام کرد اگر وزیر وعده برگزاری یک جلسه برای رفع مشکلات را بدهد، اعلام رضایت می‌کند. وزیر با تکان‌دادن دستش وعده داد و او راضی شد؛ رضایتی که اگر با توضیحات رحمانی‌فضلی قرار بود حاصل شود، باید در همان نشست کمیسیون مربوط حاصل می‌شد و دلیلی برای اتلاف زمان صحن علنی مجلس که بابت هر دقیقه آن، ۱۷.۸میلیون تومان هزینه می‌شود، نبود.