جماعت خبرنگار و بی‌مهری روزگار

محمد بلوری _ روزنامه‌نگار پیشکسوت


خبرنگاران کشور ما این روزها در حال سپری‌کردن یکی از غم‌انگیزترین دوره‌های این حرفه‌اند. قراردادهای 3 یا 4 ماهه تنها پشتوانه شغلی است که آنان در دست دارند. دستمزد خبرنگاران تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای با کارگران ساختمانی دارد و از دریافتی آنان کمتر است. چنین وضعیتی موجب می‌شود جوان‌هایی که تحصیلات مشابه و توانایی‌های فردی خوبی در این زمینه دارند رغبتی برای کار در مطبوعات نداشته باشند. به این ترتیب، نشریات مکتوب توان نوسازی خود را از دست می‌دهند. از سوی دیگر کاهش ارتباط خبرنگاران با نسل پیشین و نبودن خبرنگاران قدیمی در تحریریه‌ها چرخه انتقال تجربه را از هم گسسته است.

با اتکای بی‌مورد غیرمنطقی به سامانه‌های اینترنتی و فضای مجازی، خبرنگاران توانایی و مهارت برداشت‌های میدانی و کسب اخبار مستقیم را از دست داده‌اند. همه این عوامل موجب فقر فکری و حاکم‌شدن فضای غیرحرفه‌ای بر روزنامه‌ها شده است.
به خاطر دارم که نزدیک به 50 سال پیش صاحب امتیاز یکی از معدود روزنامه‌های آن وقت گفته بود حداکثر طی یک هفته می‌توان آخرین مدل دستگاه چاپ را وارد کشور کرد اما برای تربیت یک روزنامه‌نگار مجرب دست‌کم 10سال وقت لازم است. متاسفانه چنین افکار دقیق و کارگشایی در روزنامه‌ها و سازمان‌هایی که با مطبوعات سروکار دارند، مشاهده نمی‌شود و همین بی‌توجهی به نیروهای باتجربه ضربات مهلکی به بدنه نشریات مکتوب وارد کرده است. از سوی دیگر مشکلات اقتصادی روزنامه‌ها بیش و پیش از هر گروهی گریبان خبرنگاران را می‌گیرد و متاسفانه در سال‌های اخیر شاهد ریزش و تعدیل نیروی کار در بسیاری از نشریات بوده‌ایم.
تعدد انجمن‌های صنفی موجب شده تا مطالبات صنفی روزنامه‌نگاران روی زمین بماند. اگر چندین سال پیش یک سندیکای قدرتمند با تعداد زیادی عضو داشتیم اکنون چند انجمن با اعضای کم داریم که به جای همسویی و تمرکز نیروها، موجب تفرقه و تشتت می‌شوند.
برخلاف تصور کسانی که فکر می‌کنند شبکه‌های ماهواره‌ای بازار روزنامه‌ها را کساد کرده است، اگر جراید از بنیه مالی و توجه لازم برخوردار باشند نه‌تنها چنین رسانه‌هایی را رقیب خود نمی‌دانند، بلکه فعالیت آنها موجب توجه بیشتر مردم به روزنامه‌ها که اخبارشان سندیت و رسمیت بیشتری دارد، می‌شود.
گرچه پس از این گلایه‌ها، صحبت از تبریک کمی بی‌مناسبت به نظر می‌رسد اما به هر روی روز خبرنگار را به کسانی که با وجود چنین مشکلاتی همچنان در این عرصه فعالند، تبریک می‌گویم.