بچه محل
مدیر موزه تخصصی شهاب‌سنگ ایران با کلکسیون ارزشمندش به منطقه ما آمد
سنگ‌های میلیاردی، هدیه به آزادی
سحر جعفریان_ خبرنگار
علاقه به انواع سنگ از کودکی در وجودش بود. زمانی که 9 سال بیشتر نداشت در کوچه‌پسکوچه‌های شهر کرمان به جای بازی با توپ پلاستیکی و تایرهای فرسوده بچه‌ها را سرگرم می‌کرد، به دنبال سنگ‌های زیبا و حتی قیمتی می‌گشت. به دلیل همین علاقه، مدرک کارشناسی‌اش را در رشته زمین‌شناسی گرفت. اما هنوز به خواسته‌اش نرسیده بود که به پیشنهاد یکی از دوستانش‌گاه گاهی به کویر می‌رفت تا شهاب‌سنگ‌های گرانبها و خارق‌العاده پیدا کند. این داستان زندگی «حجت کمالی» است که این روزها همه او را با نام «نخستین مرد شهاب‌سنگی ایران» می‌شناسند. کمالی به تازگی نمایشگاه تخصصی و دائمی شهاب‌سنگ ایران را در ضلع شرقی برج آزادی راه‌اندازی کرده است تا آخرین یافته‌های خود را در معرض بازدید دانشجویان علوم آسمانی و علاقه‌مندان به نجوم قرار دهد. به همین بهانه در یکی از روزهای گرم تابستان راهی برج آزادی شدیم.
عشق به سنگ
در نخستین موزه جمع و جور شهاب‌سنگ بیش از 1200 قطعه سنگ وجود دارد که هر کدامشان به گفته کمالی، رازی کشف نشده از علوم کهکشانی را می‌توانند آشکار سازند. او می‌گوید: «از سال 83 شروع به جمع‌آوری شهاب‌سنگ‌ها از دل کویر لوت و مدام تحقیق می‌کردم و دنبال منابع آموزشی کامل درباره این مسئله بودم. حتی خیلی از منابع اصلی را به فارسی ترجمه و آزمایشگاه کوچک سیاری هم پشت ماشینم درست کردم تا در لحظه روی سنگ‌های مشکوک به شهاب‌سنگ آزمایش کنم.
در این مسیر چند نفری از دوستانم نیز همراهم شدند. 6 سال هر هفته دست خالی از کویر به خانه‌هایمان باز می‌گشتیم. بیشتر سنگ‌هایی که پیدا می‌کردیم یا تزیینی بودند یا قیمتی. همه جور سنگ پیدا می‌کردیم به جز شهاب‌سنگ. داشتیم خسته می‌شدیم، حتی چند باری جانمان به خطر افتاد. تا این که در یکی از پهنه‌های تقسیم‌بندی شده کویر لوت به نخستین شهاب‌سنگ 819 گرمی برخورد کردیم. آنقدر حرفه‌ای شده بودم که بدون آزمایش‌های اولیه اطمینان داشتم شهاب‌سنگ است. از آن به بعد بود که به تعداد شهاب‌سنگ‌ها افزوده می‌شد و برایم عنوان نخستین کلکسیونر شهاب‌سنگ ایران را به ارمغان آورد.»
فعالیت‌ها و تحقیقات 15 ساله کمالی و ثبت مشخصات شهاب‌سنگ‌های یافت شده در سازمان بین‌المللی «سرژ» فرانسه باعث شد تا جایگاه ایران از رتبه 122 به رتبه 2 دارنده بیشترین فراوانی شهاب‌سنگ در جهان ارتقا یابد و همچنین کرمان به‌عنوان قطب شهاب‌سنگ کشور معرفی شود. کمالی در همین ارتباط می‌گوید: «رشته دانشگاهی شهاب‌سنگ‌شناسی متأسفانه در ایران آن‌طور که باید و شاید نه آموزش داده می‌شود و نه حمایت می‌شود.
برای همین من چند قطعه از شهاب‌سنگ‌های مجموعه خودم را به دانشگاه‌ها، موزه‌ها و مراکز پژوهشی اهدا کردم. اما واقعیت این است که از مسئولان و استادان این حوزه حمایت مادی و غیرمادی لازم انجام نمی‌شود. به‌عنوان مثال در همه جای دنیا یافتن شهاب‌سنگ یک شغل است، موانع اداری بر سر راهشان نیست، تورهای تخصصی و آموزشی کشف شهاب‌سنگ برگزار می‌کنند در حالی که در ایران ترویج این علم که اتفاقاً به سرعت در حال پیشرفت است، غیر‌طبیعی و غیر‌ضروری به نظر می‌رسد. من برای رفع موانع این علم تلاش زیادی انجام می‌دهم که به‌عنوان مثال کارگاه‌ها و سمینارهای تخصصی آموزشی با موضوع شهاب‌سنگ‌شناسی برگزار می‌کنم.»
باران شهاب‌سنگ در برج آزادی
او که تجربه سال‌ها راهنمایی تخصصی ژئوتوریسم‌های متنوع را همراه دارد با اشاره به حمایت‌های مسئولان در برج آزادی ادامه می‌دهد: «مشارکت مسئولان برج فرهنگی و هنری آزادی برای راه‌اندازی نخستین موزه تخصصی واقعاً درخور تشکر است. خدا را شکر در این مدت اندک استقبال بازدیدکنندگان نیز مطلوب بوده است. برخی از بازدیدکنندگان از من می‌پرسند حیف این مجموعه میلیاردی نیست که این‌طور در معرض دید و خطر می‌گذارید؟ من هم فارغ از هر‌گونه شعارزدگی جواب می‌دهم چون این کار را عاشقانه انجام داده‌ام دلم می‌خواهد در اختیار هر فردی که مانند من کنجکاو و علاقه‌مند است قرار گیرد. همچنان که‌گاه گاه فستیوال‌های مثلاً 10 روزه آزمایش رایگان سنگ‌های مشکوک به شهاب‌سنگ را برگزار می‌کنم.
در حالی که اگر کسی بخواهد این آزمایش‌ها را در مرکز مشخصی انجام دهد باید چیزی در حدود 3 میلیون تومان هزینه کند. در فستیوال اخیر 200 نفر از مناطق مختلف شهر حدود 2 هزار سنگ آوردند که فقط 2 قطعه از سنگ‌ها، شهاب‌سنگ بود! البته جالب است بدانید بسیاری از شهاب‌سنگ‌هایی که در فضاهای مجازی به فروش می‌رسند تقلبی هستند که معمولاً افراد سودجو درصدد سوءاستفاده از علایق شهروندان هستند.»
در همینه زمینه :
تاریخ اندیشه
تاریخ اندیشه