تحریم وزیره خارجه یعنی شکست در گفت‌و گو

اسماعیل سلطنت پور/ خبر‌نگار
ایران 2 خواسته مهم نفتی و بانکی از اروپا دارد. این پاسخ محمدجواد ظریف به سؤال خبرنگار همشهری درباره شرط ایران برای عادی شدن شرایط برجام است. وزیر خارجه در آستانه روز خبرنگار برای نخستین بار نشست خبری برگزار کرد که حدود 200 خبرنگار و تصویربردار آن را پوشش خبری و تصویری دادند. صبح دوشنبه ساختمان شماره یک وزارت خارجه در خیابان کوشک مصری میزبان یک نشست مطبوعاتی با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی بود. در نشست خبری ظریف دو ردیف اول به مسئولان دولتی و وزارت خارجه اختصاص یافته بود و در کنار ظریف، علی ربیعی سخنگوی دولت، پرویز اسماعیلی معاون اطلاع‌رسانی و ارتباطات دفتر رئیس‌جمهور و محمد خدادی معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد نشسته بودند. ظریف نشست خبری خود را که یک هفته بعد از تحریم توسط آمریکا برگزار می‌شد طوفانی شروع کرد و به سیاست‌های آمریکا تاخت.

ظریف با بیان اینکه امروز 2گفتمان در جهان وجود دارد یکی چندجانبه گرایی و دیگری گفتمان زورگویی، تأکید کرد: دولت آمریکا رسما می‌گوید اگر مردم ایران می‌خواهند نان بخورند باید سیاست خود را عوض کنند، این یعنی تروریسم اقتصادی.

وی با بیان اینکه ایالات متحده الان در دنیا تنهاست و به‌رغم نیروی نظامی بالایی که دارد نمی‌تواند ایجاد ائتلاف کند، افزود: کشورها خجالت می‌کشند اسمشان کنار آمریکا در یک لیست باشد، این وضعیتی است که آمریکا با قانون‌شکنی برای خود ایجاد کرده است.

ظریف کنایه‌ای هم به ادعای ترامپ مبنی بر اینکه ایرانی‌ها در هیچ جنگی پیروز نشده‌اند زد و گفت: آمریکا که به جنگ‌طلبی می‌نازد از جنگ ویتنام به بعد کدام جنگ را برده؟ جز گرانادا در هیچ جنگی پیروز نشده و این یعنی پیروزی بر یک کشور ذره‌ای!

وزیر خارجه به حوادث مرگبار اخیر در آمریکا هم اشاره کرد و گفت: ما با مردم آمریکا درگیری نداریم. دیروز بسیار ناراحت شدیم که مردم آمریکا گرفتار فرهنگ هفت‌تیرکشی و ترور و خشونت شده‌اند، فرهنگی که از جنگ به‌عنوان گزینه روی میز سخن می‌گوید نمی‌تواند دوام داشته باشد به همین دلیل دست به تحریم می‌زنند، تحریم وزیر خارجه یعنی چه؟ یعنی شکست گفت‌وگو.

ظریف در پایان صحبت‌های خود کنایه دیگری هم به آمریکا زد و گفت: دوران امپراتوری ایران چندین برابر عمر ایالات متحده است، این قدرت گذراست و می‌دانیم امپراتوری‌ها هم به پایان می‌رسند، شاید برای برخی خدا باشید اما برای مردم ایران هیچ هستید، تنها قدر قدرت خداست.

 در ادامه ظریف به سؤالات خبرنگاران پاسخ گفت و خبرنگار همشهری درباره ادعای اروپا مبنی بر زمانبر بودن انجام تعهداتش سؤال کرد و پرسید کف مطالبات ایران از اروپا برای عادی شدن شرایط برجام چیست و ظریف پاسخ داد: اینکه زمانبر است خب چقدر؟ توجیه اروپایی‌ها مبنی بر نیاز به زمان برای انجام تعهداتشان، باید معنایی داشته باشد. تا الان که ۱۵‌ماه از خروج آمریکا از برجام گذشته است، هیچ اقدامی نکرده‌اند. اگر قرار باشد هر اقدام 15‌ماه طول بکشد، دلیل ندارد این وضعیت به این شکل ادامه پیدا کند.

ظریف با بیان اینکه رئیس‌جمهوری کف مطالبات جمهوری اسلامی را در نامه به سران اروپا اعلام کرده است، افزود: در حال پیگیری این مطالبات هستیم، مهم‌ترین بخش مطالبات ما هم این است که برای ادامه کار و بازگشت اقدامات ایران به گذشته دو اقدام باید حتما انجام شود. نخست آنکه فروش نفت ما باید به زمان‌ ماه می‌ سال ۲۰۱۸ یعنی زمانی که آمریکا از برجام خارج شده است، برگردد، در آن زمان میزان صادرات نفت ما حدود ۲.۸میلیون بشکه بوده است. اقدام دوم هم برگرداندن منابع ماست. این موارد کف مطالبات جمهوری اسلامی و تعهدات اروپا در برجام و بعد از خروج آمریکا از برجام است. تعهدات دیگری هم اروپایی‌ها طی برجام برعهده گرفته‌اند که آنها نیز باید برای پیشرفت کار اجرا شود.

ظریف درباره دیدار با رند پال، سناتور آمریکایی و اینکه گفته شده توسط او به کاخ سفید دعوت شده تصریح کرد: من برای شرکت در مجمع عمومی به نیویورک می‌روم، من به آمریکا سفر می‌کنم، وقتی هم در نیویورک حضور دارم مرتب ملاقات دارم و ملاقات‌ها بسیار شفاف و با افراد خارج دولت آمریکاست اما من هیچ‌گاه اعلام نمی‌کنم با چه کسانی دیدار کرده‌ام چون دولت آمریکا اعتقادی به آزادی بیان ندارد ممکن است برای افراد دردسر ایجاد کند، به‌عنوان دیپلمات وظیفه‌ای برای دیپلماسی عمومی دارم.

ظریف اظهار کرد: درباره آنچه در مذاکرات اتفاق افتاده چیزی مطرح نمی‌کنم اما در سفرم به نیویورک گفته شد که ظرف 2 هفته تحریم می‌شوم مگر اینکه آن پیشنهاد را بپذیریم که نپذیرفتم.

این دیپلمات بلندپایه درباره احتمال کاندیداتوری‌اش در انتخابات ریاست‌جمهوری هم گفت: من آن کار را بلد نیستم، می‌خواهید برویم محضر، الان در برابر جهان می‌گویم، نگران 1400 نباشید بگذارید همین کاری که می‌کنیم را انجام دهیم، محضرتان را معرفی کنید، برویم محضر که من در ۱۴۰۰ در خانه هستم و یا در دانشگاه و قصد ورود به عرصه‌ای که آنها نگرانش هستند ندارم.

خبرنگاری درباره احتمال مبادله نفتکش‌های ایرانی و انگلیسی سؤال کرد که ظریف گفت: اقدام انگلیسی‌ها در توقیف نفتکشی که حامل نفت ایران بوده راهزنی دریایی است و منطقی ندارد. وی ادامه داد: اتحادیه اروپا از ابتدا با تحریم‌های فراسرزمینی مخالف بوده و اگر آنها کشوری را تحریم کرده‌اند این مربوط به‌خود کشورهای اتحادیه اروپاست و به دیگر کشورها مربوط نیست. از دیگر سو ما این موضوع را نیز گفته‌ایم که این کشتی به سمت جایی که انگلیسی‌ها مدعی هستند در حال حرکت بوده نمی‌رفته است.

ظریف اضافه کرد: قبلا دربرابر برخی تخلفات چشم‌پوشی می‌کردیم الان چشم‌پوشی نمی‌کنیم و به خاطر تخلفات نفتکش انگلیسی، این کشتی توقیف شد. رئیس دستگاه سیاست خارجی ایران درباره احتمال فروپاشی برجام پس از برداشته شدن گام سوم ایران تصریح کرد: گام سوم نه آخرین قدم است و نه خروج از برجام، البته برجام چیز مقدسی نیست اگر لازم شود خارج هم می‌شویم اما الان نیازی نیست. به هر حال الان بحث فروپاشی برجام مطرح نیست البته اگر طرف مقابل نخواهد هزینه کند موضوع دیگری است، ما می‌توانیم برنامه هسته‌ای را بسیار گسترده‌تر از قبل از برجام پیش ببریم اما طرفین نخواهند توانست اجماع امنیتی قبل از برجام را ایجاد کنند.

ظریف درباره احتمال مذاکره با آمریکا هم با اشاره به 17 روز مذاکره با جان کری و 9 ساعت مذاکره مستمر با او که در تاریخ آمریکا بی‌سابقه است گفت: طولانی‌ترین مذاکرات را با آمریکا داشته‌ایم، شاید آنها بیکار باشند اما ما بیکار نیستیم دوباره مذاکره کنیم. در آمریکا انقلاب که نشده یک انتخابات برگزار شده تازه اگر انقلاب هم شده بود هرکس حقوق بین‌الملل را پاس کرده باشد می‌داند وارثان انقلاب موظف به عمل به تعهدات نظام قبلی هستند، آمریکا از همه‌‌چیز خارج شده ان‌شاءالله این دولت آمریکا از صفحه کره زمین هم خارج شود اما آمریکا عضو شورای امنیت است و حرمت امامزاده به متولی‌اش است و برجام مصوبه شورای امنیت است.

موضوع روابط با کشورهای منطقه از دیگر محورهای مهم نشست خبری بیش از 2 ساعته ظریف بود، او که پیش از این بن زائد ولیعهد امارات، بن سلمان ولیعهد عربستان، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا را تیم «بی»‌ نامیده بود در این نشست از احتمال کاهش اعضای تیم «بی» ‌سخن گفت و یادآور شد: خوشبختانه اعضای گروه «بی» هم کم می‌شوند. گروه «بی» ‌گروه شرارت است، ما استقبال می‌کنیم کشورهای همسایه خارج شوند.

ملاقات دیپلمات‌ها
روحانی امروز با ظریف در وزارت خارجه دیدار می‌کند