نقد و نظر
بلایی به نام زباله‌های پلاستیکی
اسماعیل کهرم ـ استاد علوم زیست‌محیطی
بخش قابل‌توجهی از زباله‌ها را موادی تشکیل می‌دهند که سرعت تجزیه آنها در طبیعت بسیار کم است.
اگر بقایای جانوری و گیاهی در عرض چند هفته، چند ماه یا حداکثر یک سال تجزیه و حذف می‌شوند، این مواد صدها سال در طبیعت می‌مانند و آلودگی‌ها و مشکلات متعددی را دامن می‌زنند. پلاستیک از جمله این مواد است؛ ماده‌ای که به خاطر سبک بودن انعطاف‌پذیری و تنوع استفاده، مصرف فراوانی دارد. مغازه‌دارها هرچند قلم جنس را همراه با کیسه‌های پلاستیکی به خریداران عرضه می‌کنند. بسیاری از مواد غذایی آماده، روکش و بسته پلاستیکی دارند؛ بنابراین بدیهی است که در میان پسماندها مواد پلاستیکی فراوان باشد. وقتی این پسماندها از محیط‌های مسکونی حمل و به خارج از شهر منتقل می‌شوند پلاستیک‌ها به دامان محیط‌زیست راه پیدا می‌کنند و سال‌ها باقی می‌مانند.
اینجاست که ضرر و زیان زیست‌محیطی آنها شروع می‌شود. اگر آغشته به مواد غذایی باشند، می‌توانند بر اثر اشتباه پرنده‌ها به جای غذا راه خود را به لانه آنها باز کنند و با پیچیده شدن به اندام جوجه‌ها آنها را خفه کنند.
دستکش‌های پلاستیکی در آب شبیه عروس دریایی می‌شوند و لاک‌پشت‌ها آنها را می‌بلعند و خفه می‌شوند. نخ‌های پلاستیکی دور پای پرنده‌ها می‌پیچد و به مرور زمان سفت می‌شود و درون پوست و گوشت‌شان فرومی‌رود و پس از یک دوره طولانی و دردناک باعث جدا شدن پا از بدن پرنده می‌شود. نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است با اینکه بارها دراین‌باره گفت‌و‌گو شده و طرح‌های فراوانی برای کنترل پلاستیک و زباله‌های پلاستیکی نظیر تفکیک زباله‌ها از مبدأ اجرا شده اما همچنان زباله‌ها در طبیعت جولان می‌دهند، ضرر می‌زنند و قربانی می‌گیرند.
بارها شده در عبور از کنار چند جوان و نوجوان که بسته پلاستیکی چیپس و پفک را روی چمن انداخته‌اند، ایستاده‌ام و از آنها اجازه خواسته‌ام تا آن را درون محفظه زباله بیندازم. نمی‌دانید چقدر خجالت کشیده‌اند و چقدر پوزش خواسته‌اند. در این مواقع من هم از آنها پوزش خواسته‌ام؛ چراکه اگر ما آموزگار خوبی برای جوان‌ترها بودیم، چنین رفتارهایی از آنان سرنمی‌زد.
