آغاز رفرم پولی

دولت تصمیم گرفت تا واحد پول ملی ایران را از ریال به تومان تغییر دهد و 4صفر را از روی اسکناس‌های فعلی حذف کند. این تصمیم پس از تصویب لایحه دولت در مجلس، اجرایی خواهد شد. علی ربیعی، سخنگوی دولت گفته: لایحه حذف 4صفر از پول ملی با قید 2فوریت به مجلس ارائه می‌شود که درصورت تصویب 2فوریت پیشنهادی، مجلس به سرعت درباره این پیشنهاد تصمیم می‌گیرد، اما اگر فوریت لایحه حذف 4صفر و تغییر واحد پولی در مجلس رأی نیاورد پیش‌بینی می‌شود این تغییر مهم در دولت آینده اجرایی شود و شاید 2سال دیگر این اتفاق رخ دهد؛ چنان که پیش از این عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی درباره فرایند زمانی اجرای این تصمیم گفته بود: این کار یک فرایند زمانبر است و بر مبنای برآورد کارشناسان، اجرای آن 2سال طول می‌کشد. باید دید واکنش مجلس چه خواهد بود و آیا در فرصت کوتاه باقیمانده تا عمر مجلس فعلی این لایحه به قانون تبدیل خواهد شد یا نه؟ البته در این میان محمدرضا پورابراهیمی، عضو پرنفوذ کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه با حذف ۴‌صفر، محاسبه در مبادلات تجاری، مراودات بورس و شبکه بانکی ساده می‌شود، تأکید کرد: مجلس با حذف 4صفر موافق است زیرا با توجه به کاهش ارزش پول در سال‌های گذشته حتما باید اصلاح اعداد و ارقام در دستور کار قرار بگیرد.

ریال؛ واحد فراموش شده
به گزارش همشهری، هم‌اکنون کمتر شهروند ایرانی از ریال در مراودات پولی و تجاری استفاده می‌کند و ریال بیشتر در عملیات حسابداری استفاده می‌شود و دهه‌هاست همه از تومان سخن می‌گویند و تصمیم دیروز چهارشنبه هیأت وزیران به‌گونه‌ای تأیید عرف جامعه و تغییر واحد پول ملی ایران از ریال به تومان است. با اعلام تصویب کلیات لایحه‌ حذف صفرها، بسیاری با چالش محاسباتی مواجه شده‌اند ولی دولت می‌گوید این کار را با هدف حفظ کارایی پول ملی، آسان کردن و احیای نقش ابزارهای پرداخت نقد در مبادلات داخلی انجام می‌دهد؛ افزون بر اینکه هزینه چاپ و نشر اسکناس و ضرب سکه کمتر می‌شود و مشکلاتی ازجمله ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره، معضلات شمارش و حمل حجم بالای اسکناس برطرف خواهد شد.

سکه‌ها زنده می‌شوند
نخستین تغییر مهم، بازگشت سکه‌ها به گردش پولی در اقتصاد ایران است. به این ترتیب اسکناس هزار تومانی یا 10هزار ریالی فعلی، به اسکناس یک تومانی جدید، تبدیل می‌شود. ربیعی می‌گوید با این تصمیم حیثیت ظاهری پولی ملی در مقابل سایر ارزهای بین‌المللی حفظ می‌شود. البته او براین نکته اذعان دارد که حذف صفر‌ها و تغییر پول ملی اثری بر تورم و قدرت خرید نخواهد داشت. هنوز برای قضاوت درباره این تصمیم دولت زود است، سخنگوی دولت هم همین اعتقاد را دارد و می‌گوید: همکاران ما در دولت، رئیس‌کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد حتما باید توضیحات بیشتر را بدهند اما در مقابل عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی که لایحه را به دولت برده دیروز تأکید کرد: جزئیات بیشتر را سخنگوی دولت تشریح خواهد کرد.

اثر حذف صفر‌ها بر بورس
مصطفی امیدقائمی، از مدیران شناخته شده بازار سرمایه با اشاره به حذف ۴ صفر و تأثیر آن بر بازار سرمایه گفت: هر چند وقوع این اتفاق از نظر بنیادی تأثیری بر بازار سرمایه ندارد، اما ممکن است از نظر روانی تأثیراتی را هم بر صورت‌های مالی شرکت‌ها و هم بر رویه دادوستد بگذارد. فردین آقابزرگی، مدیرعامل کارگزاری بانک دی هم گفت: این مسئله نمی‌تواند روی بورس تأثیری داشته باشد. او یادآور شد: جلوگیری از تغییرات و اصلاحات مداوم در بازار پول نسبت به حذف صفرها اثر بیشتری بر بازار سرمایه دارد.

نگاه منتقدان
وحید شقاقی‌شهری از کارشناسان اقتصادی با بیان اینکه حذف 4 صفر، تأثیری بر کاهش تورم و قیمت‌ها ندارد گفت: در شرایط تورمی، زمان برای حذف 4 صفر مناسب نیست. او تأکید کرد: طبق تجربه جهانی زمانی کشور‌ها به سمت حذف صفر می‌روند که به ثبات و آرامشی در اقتصاد رسیده باشند. حسین سلاح‌ورزی، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران هم گفت: حذف صفر از پول ملی باید با اصلاحات بنیادی در ساختار اقتصادی، پولی و مالی همراه باشد. اینکه بخواهیم فقط به اثرات روانی این اتفاق دل خوش کنیم هیچ فایده‌ای ندارد.


   تومان جدید و ریال جدید

براساس پیشنهاد بانک مرکزی، واحد پولی ملی جدید تحت عنوان «تومان» تعریف می‌شود که هر «یک تومان جدید» معادل 10هزار ریال جاری یا هزار تومان فعلی خواهد بود. زیرمجموعه هر یک تومان جدید هم 100ریال جدید تعریف می‌شود که محاسبات خردتر قابل انجام باشد.