دفتر ازدواج سادات خانم

مژگان مهرابی_ خبرنگار

  او را به سادات خانم می‌شناسند. بانویی که امین محله است و برای انجام کار خیر از هیچ‌کاری مضایقه نمی‌کند. از سر زدن به پیرزن همسایه تا عیادت از هم‌محله‌ای بیمار برایش فرقی نمی‌کند، مهم این است که قدمی برای دیگران بردارد و دلشان را شاد کند. او رضای خدا را در خدمت به مردم می‌داند و برای همین خودش را وقف یاری دادن همسایه و دوست و آشنا کرده است. اما این بانوی نیکوکار، ویژگی خاصی دارد که همان هم باعث شده نامش بر سر زبان اهالی محله افسریه باشد. او ‌بانی ازدواج است. دختر و پسرهای دم بخت را به هم معرفی می‌کند. البته نه اینکه فقط معرف باشد، از زمان خواستگاری تا لحظه‌ای که زندگی مشترکشان را شروع کنند، همراهی‌شان می‌کند. در این میان اگر دختر یا پسری استطاعت مالی نداشته باشند در تهیه جهیزیه یا برگزاری مراسم جشن یاری‌شان می‌کند. «کبری سادات حسینی» تاکنون بیش از 100 وصلت را جفت و جور کرده است. به مناسبت روز ازدواج مهمان خانه‌اش می‌شویم. 

30 سال ‌بانی ازدواج هستم
سراغ سادات خانم را از هرکدام از اهالی محله افسریه بگیری، نخستین سؤالی که می‌پرسند، می‌خواهی برای پسرت آستین بالا بزنی؟ این را هم گوشزد می‌کنند که دستش سبک است و هرکسی را روانه خانه بخت کرده، عاقبت به خیر شده است. خانه کوچک و نقلی دارد اما صفا و صمیمیت در آن موج می‌زند. انگار در و دیوار خانه رنگ و بوی آدم‌هایش را گرفته باشد. می‌گوید: «30 سالی می‌شود که ‌بانی ازدواج هستم. دخترهای خوب و محجبه را به پسرهای مؤمن و خداترس معرفی می‌کنم. ازدواج سنت پیامبر(ص) خداست و من هم پیرو رسول خدا(ص). با تشکیل خانواده است که جامعه سالم می‌ماند. تا الان که از خدا عمر گرفته‌ام،‌ بانی بیش از 100 ازدواج بوده‌ام. شکر خدا را می‌کنم که همه‌شان هم زندگی خوشی دارند.» خودش 45 سال پیش زندگی مشترکش را شروع کرده است. آن هم در یک اتاق 8متری همراه با خانواده همسرش. می‌گوید: «3 فرزندم در همین اتاق 8 متری بزرگ شدند. همسرم با ایمان بود و روزی حلال به خانه می‌آورد این از همه چیز برایم مهم‌تر بود. صبح زود غذایم را روی چراغ می‌پختم و نزدیک آمدن همسرم چای را دم می‌کردم. با روی خوش به استقبالش می‌رفتم. در واقع اصل زندگی این است. دخترهای جوان باید شرایط آرامش را در خانه مهیا کنند تا همسرشان با شوق به خانه بیاید نه حس دلزدگی داشته باشد. کم و زیاد در زندگی برای همه وجود دارد و روزگار همیشه به یک منوال پیش نمی‌رود. مهم این است که با صبوری بر مشکلات غلبه کنند.» 

نان حلال مهم است نه عنوان شغل
سادات خانم گله‌مند از روش تربیتی بعضی از خانواده‌هاست که فرزندانشان را صبور و مقاوم به سختی بار نمی‌آورند. او می‌گوید: «بعضی از خانواده با تأمین رفاه کامل برای فرزندان خود تصور می‌کنند که محبت خود را در حق فرزندانشان تمام کرده‌اند. در صورتی که بازتاب رفتارشان عکس این موضوع را نشان می‌دهد. وقتی دختر و پسر برای ساختن زندگی خود تلاش کنند قدرش را هم می‌دانند به راحتی با طغیان مشکلات خرابش نمی‌کنند. در صورتی که حالا همه جور رفاهی دارند و چون برای فراهم کردنش تلاشی نکرده‌اند به بهانه نداشتن تفاهم، زندگی‌شان از هم می‌پاشد. پسرهای ما حالا به دنبال شغل‌های دهان پرکن هستند. می‌گویند با مدرک مهندسی مسافر‌کشی کنم؟ برایشان سخت است در صورتی که نمی‌دانند به دست آوردن نان حلال مهم است و نه عنوان شغل.» او 3دخترش را بی‌هیچ تجمل و ریخت‌و‌پاشی روانه خانه بخت کرده است. می‌گوید: «برای ازدواج فرزندانم چه پسر و چه دخترانم مهم ایمان و اخلاق نیک بود که شکر خدا دامادها و عروسم این گزینه‌ها را دارند. متأسفانه در یکی 2 دهه اخیر زندگی‌ها به سمت تجمل‌گرایی پیش رفته و بعضی از دختر خانم‌ها به انتظار مردی هستند که هم شغل خوبی داشته باشد و هم بتواند زندگی نسبتاً مرفهی برایشان فراهم کند. از جوانی که تازه سر کار رفته و با توجه به وضعیت اقتصادی فعلی نباید انتظار داشت در مدت زمان 3‌ـ 4 سال خانه و ماشین داشته باشد. اگر جوان‌ها توقع خود را از همدیگر پایین بیاورند زندگی مشترک به آسانی شکل می‌گیرد. برای خانواده دختر خیلی سخت است که بخواهند جهیزیه تهیه کنند. هزینه یک جهیزیه بین 70 تا 100 میلیون تومان آب می‌خورد. اگر پدر این دخترخانم از درآمد کافی برخوردار نباشد امکان ازدواج مهیا نمی‌شود.» 

همسایه‌ها یاری کنند! 
آخرین ازدواجی که سادات‌خانم سروسامان داده مربوط به یکی از جوان‌های محله است که پاهایش توان حرکت ندارند. می‌گوید: «دخترخانمی را برایش خواستگاری کردم. چون پسر هیچ‌کس را نداشت و پدر و مادرش در قید حیات نبودند؛ خودم خواستگاری کردم و مراسم جشن برگزار کردم. البته در جمع‌آوری هزینه همسایه‌ها کمکم کردند. الان هم خانه‌ای اجاره کرده‌اند و با هم زندگی خوشی دارند.» او معتقد است با حداقل هزینه هم حتی در این شرایط اقتصادی می‌توان زندگی مشترک را شروع کرد. می‌گوید: «چه خوب که همسایه‌ها همکاری کنند. قدیم جشن‌های عروسی را در خانه‌ها برگزار می‌کردند. همسایه‌ها به یاری می‌آمدند. غذا را خودشان طبخ می‌کردند. چه خوب که این سنت دوباره رونق بگیرد.» هر زوجی توان مالی نداشته باشند اول کار سادات خانم خودش آستین‌ها را بالا می‌زند تا وسایل اولیه زندگی‌شان را فراهم کند. آنقدر در بین اهالی محبوبیت دارد که برای رفع گرفتاری زوج‌های بی‌بضاعت یاری‌اش کنند. او ادامه می‌دهد: «در هر خواستگاری از حضرت زهرا(س) کمک می‌گیرم و می‌خواهم اگر نتیجه آن عاقبت به خیری است خودش دعا کند و ازدواج سر بگیرد. اگر پسری سرپرست نداشته باشد خودم برایش مادری می‌کنم و به خواستگاری می‌روم.» او برای معرفی دختر و پسرها دقت زیادی به خرج می‌دهد. این‌طور نیست که بدون شناخت و بی‌هیچ زمینه فکری اقدام کند. سادات خانم ادامه می‌دهد: «هر دخترخانم موجهی که می‌بینم خودم را به او معرفی کرده و مشخصاتش را می‌گیرم و درباره‌اش تحقیق می‌کنم. هم پسر و هم دختر. من 2 خانواده را به هم معرفی می‌کنم باید طوری باشد که هم کف هم باشند. صلاحیت اخلاقی‌شان را بررسی کرده و بعد به هم معرفی می‌کنم با این حال از خانواده‌ها می‌خواهم خودشان هم تحقیق بیشتری کنند تا بعدها به مشکلی برنخورند.»

ازدواج آسان با کمک خیریه‌ها
با توجه به مشکلات اقتصادی که این روزها کم و بیش با آن مواجه هستیم. جور کردن مبلغ 40 – 50 میلیون برای برگزاری مراسم جشن آن هم برای کسی که تازه مستقل شده و هنوز به درآمدزایی مطلوب نرسیده کار دشواری است. با توجه به اینکه باید مبلغ چشمگیری را برای اجاره‌بهای خانه در نظر بگیرند. چه خوب است برای رونق این سنت پسندیده، شرایط رفاهی برای ازدواج آسان مهیا شود و مردم در شکل‌گیری یک زندگی مشترک سهیم باشند. در شرق تهران خیریه‌هایی وجود دارد که کارشان سروسامان دادن به ازدواج‌های آسان است. بعضی‌شان فقط در تهیه جهیزیه فعالیت می‌کنند اما بعضی از خیریه‌ها فعالیت‌شان گسترده‌تر است و در قبال اندک هزینه‌ای سوروسات عروسی را برای زوج‌های جوان فراهم می‌کنند. در منطقه 4، خیریه‌های جمعیت نیک‌اندیش و حضرت قمر بنی‌هاشم(ع) یاریگر زوج‌های جوان هستند. این خیریه‌ها با چندین تالار پذیرایی در تعاملند و با تخفیف خدمات ارائه می‌دهند. خیریه جمعیت نیک‌اندیش هزینه آرایشگاه، فیلمبرداری، ورودی تالار و جهیزیه را تقبل می‌کند. در منطقه 13 خیریه نیکوکاران شریف و مجمع خیّران منطقه در امر ازدواج آسان فعالیت می‌کنند. «سید حسین موسوی پوران» مسئول مجمع خیّران منطقه 13 می‌گوید: «26 قلم جهیزیه با 6 میلیون تومان و 28 قلم جهیزیه 8 میلیون تومان برای نوعروسان در نظر گرفته شده است. اما در مورد مراسم جشن خدمات تالارهای پذیرایی با 70‌درصد تخفیف ارائه می‌شود. فیلمبرداری و لباس عروس هم رایگان است. هر 2 خیریه در میدان امامت قرار دارند.» اما برای اهالی منطقه 15، خیریه «آبشار عاطفه‌ها» در تهیه جهیزیه، لباس عروس، سالن عقد و برگزاری مراسم در تالار توسکا زوج‌های جوان را یاری می‌کند.»

مراسم عروسی چقدر آب می‌خورد؟ 
تا یکی 2 سال پیش که وضعیت اقتصادی جامعه شرایط متعادل‌تری داشت. به جز ایام سوگواری معمولاً شاهد جشن‌ها و کاروان‌های عروسی بودیم که در خیابان‌ تردد می‌کردند. شهر، رنگ شادی به خود داشت و حالش از دیدن عروس و دامادهای جوان خوب می‌شد. اما حالا کمتر شاهد جشن و سرور در پایتخت هستیم و دلیلش هزینه‌های گزاف عروسی است. زوج‌های زیادی دوره نامزدی را سپری می‌کنند و امکان شروع زندگی مشترک را ندارند. خبرنگار همشهری محله، با گشت‌وگذار در محدوده شرق تهران و سرکشی به تالارها، آتلیه‌ها و آرایشگاه‌ها هزینه برگزاری یک مراسم جشن را برآورد کرده است. 
در محدوده شرق تهران بیش از 80 تالار عروسی وجود دارد که بخش قابل توجهی از آنها در منطقه 4 واقع شده است. هزینه دعوت از هر نفر در مراسم جشن از 50 هزار تومان شروع و تا 70 هزار تومان پیش می‌رود. البته بسته به منوی انتخاب شده شاید گران‌تر هم درآید. 2 مدل غذا همراه با مخلفات و آب میوه طبیعی 58هزار تومان است. اما اگر تعداد غذاهای انتخابی بیشتر شود این رقم به بالای 70 هزار تومان هم افزایش پیدا می‌کند. هر تالار ورودی دارد و بسته به شرایط ویژه آن بین 300 تا 800  هزار تومان و حتی چند 10 میلیون تومان تغییر می‌کند. البته با توجه به کوچک بودن فضای خانه‌ها اتاق عقد یکی از ملزومات جشن عروسی به شمار می‌آید. هزینه آن در حداقل قیمت 800 هزارتومان و بسته به تزیینات اتاق تا 5‌ـ 6 میلیون برآورد می‌شود. تا اینجا اگر 300 نفر مهمان دعوت شده باشد، قریب به 30 میلیون تومان هزینه شده است. البته هزینه مراسم عروسی به موارد ذکر شده بسنده نمی‌شود. تهیه میوه و شیرینی هم باید لحاظ شود که هزینه چند میلیونی در بر دارد. 
اما آتلیه‌های عکاسی که با توجه به موقعیت جغرافیایی و سیستم‌های عکاسی تعرفه‌های متفاوتی دارند. فیلمبرداری همراه با ارائه آلبوم از 5/2 میلیون شروع می‌شود، هرچه خدمات ارائه شده از سوی آتلیه بیشتر شود هزینه فیلمبرداری رشد صعودی در پیش می‌گیرد و تا مرز 
5‌ـ 6 میلیون هم پیش می‌رود. 
همچنین در بخش آرایشگاه‌ها، بیشترین آرایشگاه‌های شرق تهران در محدوده تهرانپارس قرار دارد. خیلی از آنها مراکز برندی هستند و هزینه‌های گزافی را از نوعروسان می‌گیرند در صورتی که خدماتی که ارائه می‌دهند عادی است. هزینه آرایش عروس در خوشبینانه‌ترین حالت، از 4 میلیون تومان شروع می‌شود و با اضافه شدن نرخ‌های آنچنانی برای خدمات غیر‌ضروری (ماسک صورت، گریم، کاشت ناخن، تاج، غذای عروس و....) تا 20 میلیون هم پیش می‌رود.  از اینها که بگذریم هزینه خرید یا کرایه لباس عروس، تهیه لباس داماد، حلقه ازدواج، طلا و جواهر، تزیین ماشین عروس و.... نیاز به وام چند 10میلیونی دارد که مهیا کردنش برای بسیاری از دامادها مقدور نیست. روی هم رفته با یک حساب سرانگشتی می‌توان محاسبه کرد برای 200 – 300 نفر مهمان، در یک تالار معمولی با هزینه‌های جانبی برای برگزاری مراسم عروسی، نیاز به 40 تا 50 میلیون تومان هست.