انتخابات پرشور شهری

  بیش‌از نیم‌میلیون نفربرای انتخاب یاران‌شهر‌پای صندوق‌های رأی پایتخت رفتند
  نخستین انتخابات الکترونیکی کشور با همکاری دولت، وزارت کشور و مدیریت شهری تهران برگزار شد
  مرتضی الویری: انتخابات شورایاری‌هااز دوره بعد در کلانشهرها برگزار خواهد شد
  3186  شورایار تهرانروز گذشته با حضور گسترده شهروندان انتخابشدند

حامد فوقانی/ خبر‌نگار
مجموع رأی روز گذشته مردم تهران به شورایاری‌ها، بیشتر از رأی پایتخت‌نشینان به شورای شهر تهران در دوره دوم بود. انتخاباتی که برای نخستین بار به‌صورت الکترونیکی برگزار شد و دیشب هم نتایج آن اعلام شد. مردم برای اداره شهرشان پای صندوق‌های رأی رفتند و یاران شهر را انتخاب کردند. کسانی که قرار است خواسته‌هایشان را به گوش مدیران شهری برسانند و پایتخت با تکیه بر دیدگاه شهروندانش اداره شود.

روز گذشته بیش از 7100 صندوق رأی در 352 محله تهران برای نخستین بار به‌صورت الکترونیکی رأی شهروندان را ثبت کردند. 12 هزارو 330 نامزد انتخاباتی در سطح محلات تهران برای به‌دست آوردن کرسی شورایاری رقابت کردند و هر محله با انتخاب 9شورایار زمینه اداره پایتخت را در سطح محلات فراهم کرد. شورای شهر تهران با استفاده از دیدگاه و نظرات مستقیم شهروندان به‌واسطه حضور شورایاران از این پس تهران را به شیوه‌ای بهتر اداره خواهد کرد.

بعد از انتخابات 29 اردیبهشت 96 که رأی میلیونی شهروندان تهرانی به اعضای شورای شهر تهران سرنوشت اداره پایتخت را دچار تغییر کرد، این انتخابات، گامی مهم در جهت اداره پایتخت توسط خود مردم بود. با وجود آنکه بسیاری از سیاسیون و برخی رسانه‌ها نیز کمترین توجهی به این انتخابات از خود نشان ندادند، اما حضور پرشور مردم پای صندوق‌های رأی نشان داد که تنها راه برای اداره بهتر محله، شهر و کشور، صندوق‌های رأی است. روز گذشته، هشتک شورایاری (#شورایاری) سومین هشتک داغ توییتر بود و شبکه‌های اجتماعی تأثیری انکارناپذیر در افزایش مشارکت مردم داشت. بعد از این تجربه بسیاری از چهره‌های سیاسی بر استفاده از صندوق‌های الکترونیکی در انتخابات آینده مجلس تأکید کردند و شهرداری تهران نیز با برگزاری این انتخابات و اعلام نتایج آن نشان داد که بهره‌گیری از صندوق‌های الکترونیکی علاوه بر جلوگیری از شائبه‌های مختلف، شفافیت را در سرلوحه اقداماتش دارد.

اکنون که این گزارش را می‌خوانید، 9 شورایار جدید محله‌های‌مان مشخص شده است. آنها بهترین حلقه واسط بین ما و مدیریت شهری خواهند بود؛ افرادی که دیروز با مشارکت شهروندان در پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌ محله‌های شهر تهران انتخاب شده‌اند. البته که هنوز کار تمام نشده و اتفاقا از این به بعد است که مشارکت بیشتر شهروندان می‌تواند‌ توسعه و آبادانی هرچه بهتر محله‌های پایتخت را در پی داشته باشد. برای آنکه حرف، ایده، گلایه و انتقادات‌مان را مثل همه شهرهای توسعه‌یافته دنیا به گوش مدیران رده بالای شهری برسانیم، بهترین مسیر، همین شورایاری‌هاست؛ نهادی که می‌تواند خواسته‌های مردمی را مطالبه کند؛ اگر و تنها اگر همانطور که روز گذشته انتخابات شورایاری‌ها جدی گرفته شد، از این پس نیز، شورایاری‌ها جدی انگاشته شوند. حالا به دور از همه ماجراهای سیاسی و اقتصادی، این ارتباط شهروندان با بزرگ‌ترین تشکل مردم‌نهاد است که می‌تواند اداره شهر به‌دست خودمان را عینیت ببخشد. به هرحال، شورایاران تهران با نخستین انتخابات الکترونیکی کشور برگزیده شده‌اند.

از این حیث مدیریت شهری با همه حرف و حدیث‌های پیش‌آمده و با همکاری وزارت کشور گامی سخت را بدون آنکه حتی یک‌‌گزارش منفی، اختلال یا مشکل درباره انتخابات مخابره شود، برداشت. اکنون 4مرداد تمام‌شده و اهالی اغلب محله‌های پایتخت، با آمدن پای صندوق رأی نشان دادند‌ سرنوشت محله‌ سکونت و کسب‌وکارشان برای‌شان مهم است. نکته آنجاست که با توجه به افزایش سن رأی‌دهندگان از 15به 18سال، در نهایت ثبت بیش از 500هزار رأی یک‌آمار قابل توجه به‌حساب می‌آید.

در این بین، حضور چهره‌های سرشناس و مدیران شهری در برخی ‌حوزه‌های انتخاباتی هم، در نوع خود جالب بود؛ جالب‌ اینکه محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران پس از ثبت رأی خود در محله کاشانک، به مسجد فخریه محله منیریه رفت تا امکان رأی دوباره افراد در شعب را تست کند. هاشمی در این مسجد، امتحان کرد که با وجود یک‌بار رأی‌دادن آیا باز هم می‌تواند‌ رأی بدهد که سیستم الکترونیکی، پاسخ منفی داد. در نهایت انتخابات پنجمین دوره شورایاری‌ محله‌های تهران با 2بارتمدید ساعت در ساعت 20 و با مشارکت بیش از 500 هزار نفری شهروندان به اتمام رسید.









از ساعت ٨ صبح شعب رأی فعال بودند و من نیز ساعت ‌٨:١٠ در نزدیک‌ترین شعبه به منزل، رأی دادم. سپس در مسیر تا مسجد فخریه از چند شعبه بازدید کردم و هیچ مشکلی در آنها ندیدم. همه صندوق‌ها به‌طور آنلاین قابل رصد بودند. سیستم فناوری شهرداری با کمک ستاد انتخابات وزارت کشور توانستند یک کار ارزنده در تهران انجام دهند. می‌دانید که در این شرایط منطقه، دولت‌های متخاصم در حال تحریم و تضعیف نظام هستند؛ این انتخابات در این شرایط و با فناوری جدید نشان می‌دهد که ثبات و آرامش ویژه‌ای در پایتخت ایران وجود دارد. ١٢هزار و ٣٣٠ نفر نامزد در این انتخابات شرکت داشته‌اند. این تعداد نامزد از نظر میزان نخبگی و حضور بانوان، بهبود چشمگیری نسبت به دوره‌‌های قبل داشته است. شهرداری با کمک وزارت کشور توانستند در عرض حدودا ٢‌هفته سیستم‌های لازم را برای این انتخابات در تهران آماده کنند. خوشبختانه دیروز 1700 شعبه فعال بدون هیچ مشکلی در تهران وجود داشتند و آرای مردمی را به ثبت رساندند.



به‌رغم بگو‌مگوهایی که بین برخی مسئولان مبنی بر برگزاری یا عدم‌برگزاری انتخابات شورایاری وجود داشت، میزان مشارکت مردم در پنجمین دوره انتخابات شویاری محله‌های تهران رضایت‌بخش بود. اما موضوعی که در این میان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، این بود که برای نخستین‌بار در ایران، انتخابات به‌صورت کاملا الکترونیکی برگزار شد. ضمن اینکه بسیار جالب و لذتبخش بود که شهروندان بدون هیچ معطلی و با سرعت، به نامزدهای مورد نظر خود رأی دادند. درحالی‌که در دوره‌های قبل می‌بایست ابتدا شناسنامه رأی‌دهندگان تحویل و برگه اخذ رأی دریافت می‌شد. نوشتن اسامی نامزدها روی برگه علاوه بر کاهش سرعت رأی‌دادن، ضریب خطا را تا حدی بالا می‌برد، اما با این متد جدید، تحول جدی در انتخابات ایران رقم خواهد خورد. درواقع، انتخابات شورایاری یک پایلوت و نمونه‌ای خواهد بود که راه را برای برگزاری الکترونیکی سایر انتخابات تسهیل خواهد کرد. موضوع مهم دیگری که باید به آن اشاره کنم، این است که حدود 2‌ماه قبل شورای‌عالی استان‌ها مصوبه‌ای را از سر گذراند که براساس آن، شهرهای بالای 200هزار نفر می‌توانند با تصویب شوراهای شهرشان انتخابات شورایاری‌ها را برگزار کنند. این مصوبه اکنون در هیأت وزیران در حال بررسی است و ایراداتی بر آن وارد شده که این ایرادات در حال برطرف‌شدن است. اما به‌احتمال قریب به یقین دست‌کم در کلانشهرها، انتخابات شورایاری‌ها را در دوره‌های بعد خواهیم داشت.




تهران کلانشهری است که برخی ‌مناطق آن به اندازه بعضی از شهرهای کوچک جمعیت دارد. باید حس تعلق شهروندان به محلات و شهر افزایش پیداکند. این انتخابات برای توجه بیشتر به درخواست‌های مردم در محلات برگزار می‌شود. حس تعلق مردم به شهر هزینه‌ها را برای مدیریت شهری هم کاهش می‌دهد. برای نخستین‌بار انتخابات در یک کلانشهر به‌صورت الکترونیک برگزار شد. بنابراین، این رخداد، بزرگ‌ترین مانور انتخابات الکترونیکی کشور به‌حساب می‌آید که با حدود ٧ هزار صندوق در حدود 1700 شعبه برگزار شد.

از سوی دیگر، بیش از ١٢‌هزار نفر در انتخابات نامزد شدند که بیش از ٢٠‌درصد داوطلبان، بانوان بودند و به جهت تحصیلات در مورد همه نامزدها نسبت به قبل وضعیت بهتری داشته‌ایم. امیدواریم نتایج این انتخابات تأثیر بسزایی روی کیفیت زندگی مردم شهر داشته باشد؛ به این معنا که اقدامات ما در مدیریت شهر به درخواست‌های مردم نزدیک شود، حس تعلق به شهر را افزایش دهد و به میزان مشارکت عمومی شهروندان نیز دامن بزند. هر منطقه تهران یک کلانشهر است. بعضی مناطق جمعیت بیش از یک‌میلیون نفر دارند که این جمعیت بیشتر از ساکنان بسیاری از مراکز استان‌هاست. تعداد ٢١‌عضو شورای‌شهر برای اداره شهر کافی نیست و تلاش بر این است که درخواست‌های مردم با توجه به فعالیت و اولویت‌بندی‌های نمایندگان محلات پیگیری شود. شورایاران نزدیک‌کننده تصمیمات مدیریت شهری به درخواست‌های مردم هستند که امیدواریم در ادامه آن حس تعلق مردم به شهر نیز بیشتر شود. با وجود محدودیت منابع باید تصمیمات را با توجه به نیازهای مردم اتخاذ کنیم؛ با برگزاری شورایاری‌ها‌ تلاش داریم به این هدف دست پیدا کنیم.



انتخابات شورایاری‌ها نظم قابل توجهی داشت و با کمک وزارت ارتباطات، تمام مراحل آن به‌صورت الکترونیک انجام شد. تجربه سنوات گذشته نشان داده که انتخابات شورایاری‌ها موجب برقراری حلقه ارتباطی بین مردم و دستگاه‌های اجرایی می‌شود. مشکل خاصی از انتخابات گزارش نشد و در این دوره جلساتی برگزار کردیم تا مشکلات مردم به حداقل برسد. انتخابات الکترونیک سبب افزایش نظم و سرعت در روند انتخابات شد و همین موضوع مانع شکل‌گیری صف‌های طولانی شده ‌و در مجموع این انتخابات یک آزمایش برای انتخابات ‌دیگر است. ‌اما در مورد اهمیت شورایاری‌ها باید بگویم که زندگی محلی در دهه‌های اخیر کم‌رنگ شده، با برگزاری انتخابات شورایاری‌ها، زندگی محلی پر‌رنگ می‌شود؛ زندگی محلی با بهره‌گیری از خِرد جمعی زیاد می‌شود.





از شهــردار و معاونت فرهنـگی اجتماعی شهرداری تهران بــرای برگزاری انتخابات شورایاری‌ها تشکر می‌کنم. من مسئولیت ارتباطات اجتماعی هم دارم و این انتخابات عالی‌ترین سطح تعاملات اجتماعی محسوب می‌شود. آمارها (‌از انتخابات شورایاری‌ها) در بعضی مناطق نشان می‌دهد مردم در صحنه هستند. از یک جهت نیاز داشتیم یک‌بار دیگر این مسئله نشان داده شود. کشور به سمت جوامع خرد محلی می‌رود. محله‌ها باید به اداره شهر برگردند؛ در همین راستا طرحی در دولت برای واگذاری مسئولیت‌های خدماتی به مردم دنبال شد. راهی جز مشارکت عمومی و حضور مردم نداریم و این انتخابات به‌نوعی نشاط اجتماعی و واکنش به بسیاری از پدیده‌هاست که به اعتماد بیشتر کمک می‌کند. برای من جالب بود در محله قدیمی خودم، جوادیه، 5 ائتلاف تشکیل شد و (نامزدهای شورایاری) با هم رقابت کردند. از طرف دیگر جالب بود که شهرداری تهران‌ برگزاری این انتخابات را بر مبنای فناوری‌های اطلاعاتی اجرا کرد. چند‌سالی است که با نزدیک‌شدن به انتخابات مختلف به دلایلی از برگزاری انتخابات الکترونیک پس می‌زنیم. این انتخابات نمونه خوبی بود و می‌تواند الگوی برگزاری انتخابات از طریق فناوری‌های اطلاعاتی باشد. در این انتخابات پایین‌ترین سلول‌های اجتماعی درگیر می‌شوند و معتقدم این امر هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و سرعت را بیشتر می‌کند؛ ضمن اینکه فساد‌پذیری کمتری دارد. شکافی که تصور می‌شد و مدت‌ها روی آن تبلیغ می‌شد، با مشارکت مردم عکس آن را نشان داد و توسعه اجتماعی سیاسی نیز همین است. آنچه مردم‌ را شاد می‌کند، بازگشت به متن زندگی اجتماعی و ارتباطات سالم اجتماعی - از اینکه ۲۴‌ماه آینده علائم خوبی داریم- است. نکته حائز اهمیت در این انتخابات، حضور چشمگیر زنان در جمع نامزدهای این انتخابات بود. مطلع شدم بیش از 20 درصد نامزدهای این انتخابات را زنان تشکیل می‌دهند درحالی‌که در دوره قبل، این میزان ۱۲‌درصد بوده است. این امر نشان‌دهنده این است که زنان در عرصه اجتماعی فعال‌تر شده‌اند. ما نیز در دولت بنا داریم که امور اجرایی و عملیاتی دولت را به نهادهای محلی و مدیریت‌های محله واگذار کنیم و این انتخابات زمینه‌ساز واگذاری اجرائیات به نهادهای محلی است.



خوشبختانه استقبال مردم از این انتخابات مطلوب بود. نکته قابل توجه در این انتخابات حضور پررنگ زنان و جوانان بود که این نشان می‌دهد این قشر حساسیت بیشتری به سرنوشت و آینده محله خود دارند. علاوه بر ناظرانی که پای صندوق‌ها مستقر بودند بازرسان نیز نسبت به گشت‌زنی و حضور در شعب اقدام کردند.


نشاط مردم برای شرکت در سرنوشت خود جای تشکر دارد. مردم با حضور مشتاقانه خود در انتخابات خط بطلانی بر یاوه‌گویی دشمنان کشیدند. با توجه به روش الکترونیکی که انتخابات برگزار شد، به‌نظر می‌رسد گام دوم برگزاری الکترونیکی انتخابات در مجلس خواهد بود وسپس می‌توان این مهم را در انتخابات ریاست‌جمهوری نیز اجرایی کرد.


رأی دادن الکترونیک به این شیوه برای ناظران شگفت‌آور بود و امیدواریم تا پایان امسال برای برگزاری انتخابات مجلس نیز از شیوه الکترونیک استفاده شود. دیروز به اتفاق آقای هاشمی به چند مرکز اخذ رأی سر زدیم و امکان رأی‌دهی مجدد را به‌صورت آزمایشی چک کردیم که مشخص شد، امکان‌پذیر نیست. خوشبختانه دیروز تخلف خاصی از نحوه برگزاری انتخابات گزارش نشد.


با وجود موانع موجود توانستیم انتخابات پنجمین دوره شورایاری‌ها را در 352محله تهران برگزار کنیم. با حضور شورایاران، مردم در محلات در مدیریت شهری مشارکت می‌کنند و این یک نقش‌آفرینی مؤثر از سوی افراد جامعه در مدیریت شهری در مقیاس محله است. با شورایاری‌ها می‌توان مشکلات شهری را در مقیاس محله در مدیریت شهری مطرح و آن را برطرف کرد.


خوشحالم که مردم این انتخاب را جدی گرفتند. ۵۰ فهرست ائتلاف ایجاد شد و این رفتارها نشان‌دهنده به رسمیت شناختن کار جمعی است. سیاسی‌ترین شورای شهر، انتخابات شورایاری را سیاسی نکرده و خیلی خوشحالم که این اتفاق افتاده است و فرایند را خوب ارزیابی می‌کنند. در یک نگاه، باید به مسئولیت و رسالت اجتماعی شهروندان به‌عنوان نظارت بر اداره محله نگاه شود.


برگزاری الکترونیکی این انتخابات برگ برنده مدیریت شهری است. در 2بخش نگران بودیم؛ یکی مشارکت شهروندان و دیگری استفاده از سیستم الکترونیکی رأی‌گیری که برای نخستین‌بار مورد استفاده قرار گرفت. البته حضور شهروندان در ساعات اولیه صبح در مراکزی که سرکشی شد قابل ملاحظه بود و با رصد مانیتورینگ صندوق‌ها نیز نگرانی‌ها رفع شد.


 روز جمعه رویداد ارزشمندی اتفاق افتاد؛ چراکه صدها هزار نفر پای صندوق‌های رأی آمدند تا معتمدان محل خود را انتخاب کنند. همچنین به واسطه الکترونیکی بودن، ده‌ها نمودار و تحلیل مختلف ارزشمند در هر محله‌ای احصا شده که به خوبی می‌توان رفتار انتخاباتی جامعه را رصد کرد و کارشناسان می‌توانند از دستاوردهای این انتخابات الکترونیکی استفاده کنند.


در دوره چهارم که مسئولیت هیأت نظارت را برعهده داشتم، مغایرت‌های بسیاری بین نتایج تجمیع آرای هیأت اجرایی با هیأت نظارت وجود داشت. با الکترونیکی شدن انتخابات از مشکلات بسیاری اعم از مهندسی انتخابات و تخلفات آشکار جلوگیری می‌شود. بارگذاری‌ها در این سیستم هوشمند انجام شد. این انتخابات نقطه عطفی برای برگزاری انتخابات دیگر در سطح ملی است.



جذابیت این انتخابات، الکترونیکی بودن آن بود که مدت زمان رأی دادن افراد بسیار کاهش یافت. در این انتخابات خطای انسانی کمتر احساس شد و مشکلات فنی در فرایند برگزاری بسیار ناچیز بود. البته بسیار خوشحالم که مردم در مسائل مرتبط با شهر و‌ مدیریت شهری خود حساس هستند. شورایاری فرصت بسیار خوبی است تا جوانان و زنان در آن شرکت کنند.


پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌ها با همکاری و پتانسیل معاونت خدمات شهری و معاونت اجتماعی به‌خوبی اجرا شد. در انتخابات تلاش شد تا هیأت نظارت تخلفات را به‌صورت حقوقی ثبت کنند و اگر حین رأی‌گیری تخلف آشکار باشد، عوامل نظارتی جلوگیری خواهند کرد. اگرچه در برخی از مناطق نیز تخلفاتی گزارش شد اما طبق روال جلوگیری‌های لازم هم به عمل آمد.