تلاش دوحه برای میانجیگری

سفر امیر قطر به آمریکا از روز گذشته آغاز شد و براساس برنامه اعلام شده قرار است شیخ تمیم بن حمد، امروز با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا ملاقات داشته باشد. تقویت روابط دوجانبه، مبارزه با تروریسم و بررسی وضعیت منطقه خاورمیانه ازجمله سرفصل‌های اصلی این سفر، اعلام شده؛ آن هم در شرایطی که تنش‌های میان آمریکا و ایران در خلیج‌فارس به نقطه اوج خود رسیده است. ویلیام گرانت، کاردار سفارت آمریکا، روز شنبه در جریان نشست خبری گفت: تنش‌های کنونی منطقه و بحران خلیج‌فارس میان قطر و 4کشور عربی ازجمله پرونده‌هایی است که توسط رهبران قطر و آمریکا مورد رایزنی قرار خواهد گرفت. به گفته گرانت، بحران خلیح فارس از دید آمریکا بسیار طولانی‌مدت شده و پایان آن به نفع تمام کشورهای منطقه است. وی همچنین خبر داد در جریان این سفر چندین توافقنامه در حوزه‌های سرمایه‌گذاری، انرژی، دفاع و خطوط هوایی به امضا خواهد رسید. آخرین حضور امیر قطر در واشنگتن به فروردین‌ماه سال گذشته بر می‌گردد؛ سفری مهم که به‌معنای خروج دوحه از بحران محاصره همه جانبه این کشور توسط عربستان، امارات و بحرین بود. از سوی دیگر، ملاقات وی با رئیس‌جمهور آمریکا در جریان آن سفر بازتاب بسیار گسترده‌ای در رسانه‌های جهانی داشت چرا که دونالد ترامپ در موضعی بسیار تعجب‌آور، در هفته‌های اولیه محاصره قطر از سیاست‎های عربستان و امارات علیه دوحه حمایت کرد بود. تمام اینها در حالی است که قطر یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های اقتصادی، امنیتی و نظامی آمریکا در خاورمیانه به شمار می‌رود؛ کشوری که سال‌هاست میزبان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در منطقه (العدید) بوده است. حالا امیر قطر در حالی برای دومین بار در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ راهی واشنگتن شده که کشورش با تکیه بر حمایت‌های ایران و ترکیه، عملا دست برتر را در میدان نبرد با عربستان و امارات پیدا کرده است.

تکرار تجربه مذاکرات طالبان
اگرچه در منابع آمریکایی کمتر نامی از ایران و بحران کنونی خلیج‌فارس در صدر موضوعات مطرح در سفر امیر قطر به واشنگتن یاد می‌شود اما منابع قطری رویکرد دیگری دارند. جابر الحرمی، مرد شماره یک رسانه‌های قطری و مشاور شیخ تمیم، شب قبل از آغاز این سفر با حضور در شبکه الجزیره گفت: قطعا ایران یکی از مهم‌ترین محورهای دیدار امیر قطر با ترامپ است و بدون شک این ملاقات در کاهش تنش‌های کنونی خلیج‌فارس تأثیر خواهد داشت. وی ادامه داد: تجربه میزبانی موفق دوحه از مذاکرات میان آمریکا و طالبان نشان داده قطر با تکیه بر موضع عقلانی خود توانایی بالایی برای میانجیگری بین طرف‌های متخاصم در منطقه دارد. از سوی دیگر، روزنامه العربی الجدید قطر نیز در گزارش روز گذشته خود با اشاره به این سفر نوشت: دولت ترامپ برخلاف موضع 2 سال قبل، اکنون خواستار پایان محاصره قطر است و حتی ممکن است فشارهایی را نیز بر امارات و عربستان با هدف پایان دادن به این بحران اعمال کند؛ بر این اساس سفر امیر قطر می‌تواند نقش مهمی در تغییر مسیر بحران خلیج‌فارس داشته باشد.



صدام سعودی

روزنامه واشنگتن‌پست همزمان با سفر امیر قطر به آمریکا مطلبی جنجالی را با عنوان «صدامِ جدید ما» منتشر کرده است. در این یادداشت با اشاره به گزارش اگنیس کالامارد، بازرس ویژه سازمان ملل و همچنین بازخوانی روایت قتل وحشیانه جمال خاشقجی، محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان با صدام، رئیس‌جمهور اسبق عراق مقایسه شده است. واشنگتن‌پست می‌نویسد: سرمایه‌گذاری آمریکا و متحدانش بر صدام منجر به اشغال کویت در سال1990و بعد از آن، سریال جنگ‌ها و بحران‌های بی‌پایان در خاورمیانه شد. سرمایه‌گذاری‌ای که به‌رغم خوی دیکتاتوری و وحشی‌گری صدام، صرفا به‌دلیل دشمنی او با ایران انجام شده بود. حالا اما با گذشت 30سال غرب و آمریکا مرتکب همان اشتباه شده‌اند؛ سرمایه‌گذاری بر دیکتاتوری وحشی و مرتکب جنایت‌های جنگی در یمن، صرفا به‌دلیل مقابله با ایران و گروه‌های اسلامی در خاورمیانه. واشنگتن‌پست در پایان این گزارش که بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی عربی نیز داشت می‌نویسد: آمریکا باید بداند تبعات و هزینه عدم‌کنترل دیکتاتور ریاض به‌مراتب بیشتر از صدام خواهد بود.