سهم تالاب آق‌گل از رودخانه قره‌چای

تالاب آق‌گل به عنوان بزرگ‌ترین تالاب طبیعی استان همدان سال‌ها درگیر خشکسالی بود و به دلیل تامین نشدن حقابه این تالاب از رودخانه قره‌چای استان مرکزی، مشکلاتی برای آن به وجود آمد. 

به گزارش ایرنا، عیسی کلانتری، معاون رئیس‌جمهوری، در بازدید از این تالاب قول مساعد داد در اولین فرصت با حضور استانداران استان‌های مرکزی و همدان، نمایندگان مجلس و دستگاه‌های مرتبط در تهران جلسه‌ای برگزار شود و در آن موضوع حقابه تالاب آق‌گل را پیگیری و تأمین کنند. 

به دلیل خشکسالی‌های اخیر، بارها تالاب آق‌گل در معرض خشکی و کم‌آبی قرار گرفت. از آنجا که این تالاب در مرز بین ۲ استان همدان و مرکزی قرار دارد و از رود قره‌چای واقع در یکی از روستاهای استان مرکزی به نام قاسم‌آباد تغذیه می‌کند، برای ۲ میلیون مترمکعب حقابه تالاب آق‌گل همچنان بحث‌های زیادی بین ۲ استان وجود دارد و قطع کردن این حقابه زندگی تالاب را به خطر انداخته است. 

تالاب آق‌گل ملایر سال گذشته جزو ۲۰ تالاب بحرانی و در معرض خطر کشور قرار گرفت، بنابراین در طرح حفاظت و احیای تالاب‌های در معرض خطر گنجانده شد. به‌رغم حساسیت‌های موجود برای احیای تالاب آق‌گل و این‌که ظرفیت مهمی برای توسعه گردشگری است،پیگیری‌های زیادی برای حضور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور انجام شد تا از نزدیک شرایط و وضعیت این تالاب مورد بررسی قرار گیرد. 

نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی با مثبت ارزیابی کردن این سفر گفت: یکی از درخواست‌های مهم ما برگزاری جلسه مشترک ۲ استان همدان و مرکزی در تهران است تا بتوانیم حوضه آبریز تالاب آق‌گل را از استان مرکزی تأمین کنیم. محمد کاظمی حقابه تالاب آق‌گل ملایر را ۲ میلیون مترمکعب عنوان کرد و افزود: حقابه تالاب باید تأمین شود تا بتوانیم از اکولوژی منطقه حفاظت کنیم. 

وی همچنین با اشاره به وجود ۲۴ هزار هکتار منطقه حفاظت‌شده در این شهرستان اظهار کرد: برای حفاظت از این مناطق کمبود نیرو داریم و به عنوان یکی از درخواست‌های مهم نیازمند تأمین نیرو برای این مناطق هستیم. نایب‌رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس تالاب آق‌گل را ظرفیت مهمی برای توسعه گردشگری این منطقه و استان دانست و ادامه داد: انتظار داریم با تأمین نیازهای تالاب آق‌گل از این ظرفیت به خوبی استفاده شود. 

معاون استاندار همدان و فرماندار ویژه ملایر نیز خاطرنشان کرد: برای تأمین حقابه تالاب آق‌گل و کِشت موجود در بستر این تالاب مشکلاتی وجود دارد که تاکنون برطرف نشده است. قدرت‌الله ولدی گفت: با توجه به این‌که بیش از دوسوم تالاب در حوزه استان همدان است، رودخانه قره‌چای طوری هدایت شده است که تالاب کمتر از آن بهره‌‌مند شود. وی با اشاره به بارندگی‌های خوب امسال و آبگیری صد درصد تالاب افزود: انتظار داریم حق قانونی تالاب آق‌گل براساس قانون تأمین شود. 


تهیه سند مدیریت‌زیست‌بومی

مدیرکل حفاظت محیط‌‌ زیست همدان نیز وسعت تالاب آق‌گل را ۸۴۰ هکتار عنوان کرد و گفت: از سال ۸۸ به دلایل نامعلوم این تالاب به طور کامل خشک شد و بین سال‌های ۸۸ تا ۹۸ گاهگاهی آبگیری شد که پایدار نبود و حدود ۴۰ درصد آبگیری شد. 

عادل عربی بیان کرد: تاکنون برای تأمین حقابه تالاب پیگیری‌هایی انجام شده است و امسال برای نخستین بار نشست مشترکی بین ۲ استان همدان و مرکزی برگزار و مراحل مدیریت‌زیست بومی تالاب آغاز شد. وی توضیح داد: طبق برنامه قصد داریم تا پایان آذر امسال سند مدیریت ‌زیست‌بومی تالاب آق‌گل را با مشارکت 2 استان همدان و مرکزی تهیه کنیم. 

مدیرکل حفاظت محیط‌‌ زیست همدان با بیان این‌که تالاب امسال به طور کامل آبگیری شد، افزود: ۳۰ درصد از حجم آب تالاب از رودخانه قره‌چای حوزه استان مرکزی و ۷۰ درصد از سیلابی که فروردین امسال اتفاق افتاد از استان همدان تأمین شد. عربی با اشاره به اختصاص ۶ میلیارد ریال اعتبار برای این تالاب گفت: تالاب آق‌گل برند این منطقه است و مردم برای احیای آن نقش مهمی ایفا کردند. 

تالاب آق‌گل در جنوب شرقی اسلامشهر از توابع شهرستان ملایر و روستای توتل در کنار کوه کت در مرز استان‌های همدان و مرکزی با وسعتی افزون بر ۸۳۰ هکتار واقع شده و یکی از تالاب‌های مهم کشور و بزرگ‌ترین تالاب طبیعی استان همدان محسوب می‌شود و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این تالاب یکی از زیستگاه‌های مهم پرندگان وحشی و کوچ‌کننده مانند فلامینگو، قو، غاز خاکستری، تنجه، اردک مرمری، اردک سرسبز، مرغ سقا، لک‌لک و حواصیل است. 

تالاب آق‌گل ملایر حد فاصل میان ۲ استان همدان و مرکزی و در شمال شرقی ملایر و در فاصله‎ ۳۵ کیلومتری این شهر واقع شده است. این تالاب به دلیل برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی اطراف، تبدیل اراضی تالاب به زمین‌های زراعی، کشت محصولات پرآب‌بر، خشکسالی، تخصیص نیافتن حقابه اکولوژیکی از سال ۸۸ به بعد، زهکشی و برداشت بیش از حد آب از تالاب و همچنین نبود بارش‌های مناسب، در سال گذشته به طور کامل خشک شده بود.