حکیم مدرن سینمای ایران
شاهین امین
«لوک‌ئیِشن یعنی نگاه کن و عیش‌اش را ببر»؛ این جمله را کیارستمی هنگام بازدید لوکیشن فیلم «ایستگاه متروک» علیرضا رئیسیان در کنار او می‌گوید و در فیلم «۷۶ دقیقه و ۱۵ ثانیه با عباس کیارستمی» ساخته سیف‌اله صمدیان آمده است؛ فیلمی که طرح فیلمنامه‌اش از خود کیارستمی بود. کیارستمی با لحن مطایبهآمیز معمول خود این تعبیر را بر زبان می‌راند. او درواقع با بازی با واژه Location چنین نتیجه‌گیری سرخوشانه و طنازانه‌ای می‌کند.
همین مطایبه کوتاه هم می‌تواند اشاره و کنایه‌ای باشد بر زاویه دید و نگاه متمایز‌کننده عباس کیارستمی. نگاهی ریزبین و نوع دیگری که او را به هنرمندی غیرمعمول، اصیل و پویا بدل کرد؛ نگاهی که می‌توانست حکایت ساده کمک یک همکلاسی را تبدیل به روایت شورانگیز از محبت کند. نگاهی که از ماجرای «مشق شب» رنجی را که کودکان و خانواده‌هایشان می‌بردند بیرون می‌کشید. نگاهی که در دل زلزله رودبار به‌دنبال امید و زندگی بود، نگاهی که توانست سینمای جدیدی را به جهان معرفی کند، حتی اگر آن سینما را دوست نداشته باشیم. نگاهی که فرد و فردیت را مهم‌تر از سینما، اثر هنری و جشنواره می‌داند و به جوان فیلمساز می‌گوید:« هیچ‌چیز مهم نیست! نه جشنوارهها، نه جوایزشان. کن و اسکار هیچ کدام اعتباری ندارند! اثر و صاحب اثر هم همینطور! –
تو مهمی ! مهم تویی...».
نگاهی که جهان را کوچک نمی‌دانست و به اتفاقات و پدیده‌ها از زاویه دیگری نظر داشت. نگاهی که حتی عشق را به تعبیری، سازنده تلقی نمیکرد. نگاهی که وظیفه هنر را ایجاد سؤال و چالش می‌دانست. نگاهی که باعث نوشتن نامه‌ای متفاوت به احمدی‌نژاد قبل از انتخابات سال 1384شد و او را دعوت به انصراف کرد. نگاهی که باعث شد او تجربیات مختلفش را در عرصه‌های متفاوت، در منظر و داوری عموم قرار دهد. نگاهی که کیارستمی را -از نظر امثال نگارنده - از فیلم‌هایش مهم‌تر می‌کند و مرگ او را با وجود ده‌ها یادگار هنری، حسرت‌بارتر از آنچه بود، می‌سازد. نگاهی که باعث می‌شد گفته‌ها و کنش‌های کیارستمی پرواکنش و جذاب باشد، حتی اگر گفته‌هایش گاهی با هم متفاوت و متضاد می‌نمودند. نگاهی که تلاش داشت در کارگاه‌هایش به همراه هنرجویانش نه سینما بلکه تجربه و آزمودن را تمرین کند. نگاهی که در عین رهایی، مقید بود.
و همین نگاه، شخصیتی پرکشش و متفاوتی را می‌سازد که حتی خاطره‌ای کوچک با او هم در ذهن افراد، یگانه میشود و ماندگار. نگاه و سلوکی که او را مشابه «حکیمی مدرن» نمایش می‌داد.
14تیر سالگرد درگذشت عباس کیارستمی است. قصد سوگواری و حرف‌هایی تکراری نداشتیم، به همین دلیل از شادمهر راستین نویسنده فیلمنامه آثاری چون «امروز»، «آفساید»، «به همین سادگی» و «این زن حرف نمی‌زند»، شهرام مکری کارگردان «ماهی و گربه » و «هجوم» و مجید برزگر کارگردان فیلم‌های«پرویز» و «یک شهروند معمولی» به‌عنوان سینماگرانی تجربه‌گرا و آشنا به دنیای کیارستمی، خواستیم هر کدام یادداشتی نو بنویسند که به همراه متن خواندنی سعید مروتی و 3گزارش کوتاه، پرونده کوچک ما شد در روزهای سفر ابدی سینماگری که عاشق زندگی بود.