تحریم دیپلماسی

جلال میرزایی/ رئیس کمیته سیاسی فراکسیون امید
اگرچه براساس عرف نظام بین‌المللی، تحریم دولتمردان شدنی نیست ‌اما به‌نظر می‌رسد تهدید رئیس‌جمهوری آمریکا برای تحریم وزیر امورخارجه ایران در جهت تحدید و دشوار کردن شرایط چانه‌زنی ایران با کشورهای اروپایی حامی برجام است.

در پس تهدید آمریکا به تحریم محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران ناکارآمدی دیپلماسی نهفته است. ترامپ و مشاورانش بجد در پی این امر هستند که امکان هرگونه واکنش مؤثر بین‌المللی را از ایران بگیرند. آنها می‌دانند که اگر موفق شوند ظریف را محدود کنند متقابلا قدرت مانور ایران را در عرصه بین‌الملل و البته روند تعاملی ایران با اروپا را کاهش داده‌اند.

هرچند این تحریم‌ها، ایران و قدرت چانه‌زنی مذاکره‌کنندگان ایرانی و اروپایی را نشانه گرفته است اما در آن سوی میدان آمریکا نیز از پیامدهای این دست اقدامات احساسی و هیجانی زیان خواهد دید. آنها خواسته یا ناخواسته با استفاده ابزاری از تحریم‌ها، سبک موضع‌گیری و شعارهایشان در عرصه سیاست خارجی را لوث کرده‌اند. مضاف بر استفاده ابزاری از تحریم‌ها آنچه جایگاه آمریکا را نزد جامعه بین‌المللی به‌شدت مورد آسیب قرار داده این است که ترامپ از یک سو مدعی مذاکره است و با اعتماد به نفس خاصی اعلام می‌کند که اگر ایران به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نباشد حتما با ایران به توافق می‌رسد. اما از سوی دیگر شیوه‌هایی استفاده می‌کند که بستر را برای تنش آماده کند. این تناقض رفتاری در موضع‌گیری و اقدامات عملی ترامپ به نوعی تضعیف‌کننده جایگاه آمریکا در عرصه بین‌المللی است.

متأسفانه تناقض رفتاری و گفتاری ترامپ سبب تقویت موضع کاسبان تحریم در داخل ایران شده چرا که ترامپ با اعمال این تحریم‌ها باور منتقدان دولت روحانی مبنی بر اینکه  «دولت آمریکا به‌دنبال مذاکره نیست» یا «مذاکره راه به جایی نمی‌برد» را بجد تقویت کرده است. بر همین اساس می‌توان گفت که آمریکا با اقدامات اخیرش شانس اندکی را که برای مذاکره وجود داشت کاملا از بین برده است. آنچنان که طیف موافق مذاکره در داخل ایران دست‌شان خالی است و دیگر توجیهی برای مذاکره با آمریکا ندارند.