اول شدیم

شبنم سیدمجیدی


نخستین کشور دنیا در شیوع مصرف مواد‌مخدر هستیم. هر قدر هم که آمار کشف و ضبط مواد در ایران بالا می‌رود، باز هم از تعداد معتادان کم نمی‌شود و کار به جایی رسیده که امروز دو برابر سال90 در ایران معتاد داریم.
واقعیت وحشتناک است؛ 4میلیون و ۴۰۰هزار نفر معتاد مستمر و یک‌بار مصرف‌کننده مواد‌مخدر و ۳۰ تا ۵۰ هزار معتاد متجاهر در کشور وجود دارد. این آمار را سخنگوی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر در آبان‌ماه سال گذشته به خبرگزاری فارس داده بود و گفته بود: 10درصد از کل معتادان را زنان تشکیل می‌دهند و یک درصد دانش‌آموزان تجربه حداقل یک‌بار مصرف مواد‌مخدر را دارند. آمار جهانی نیز بر این موضوع صحه می‌گذارد. اما ابتدا نگاهی بیندازیم به میزان شیوع مصرف مواد‌مخدر در دنیا. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال2018 حدود 275میلیون نفر در سراسر دنیا مواد‌مخدر غیرقانونی مثل ماری‌جوانا، تریاک، آمفتامین‌ها و کوکائین را حداقل یک‌بار مصرف کرده‌اند. معنی‌اش این است که میزان شیوع سالانه استفاده از مواد‌مخدر غیرقانونی در دنیا 6/5درصد است. ماری‌جوانا و حشیش مواد مخدری هستند که بیشترین خواهان را در دنیا یعنی 192میلیون نفر مصرف‌کننده دارند. 31میلیون نفر از مصرف‌کنندگان مواد‌مخدر از اختلالات ناشی از مصرف این مواد رنج می‌برند. همچنین تخمین زده می‌شود که 11میلیون نفر در دنیا مصرف‌کننده تزریقی مواد‌مخدر هستند. گزارش کمیته مواد‌مخدر سازمان ملل متحد در سال2018 نیز اینطور تخمین زده که بیشترین ضررهای ناشی از مصرف مواد‌مخدر، مربوط به تریاک است و 76درصد مرگ‌های ناشی از سوءمصرف مواد مربوط به این ماده مخدر می‌شود.  طبق گزارش سال2018 سازمان ملل متحد، میزان تولید تریاک در افغانستان در مقایسه با سال 2000، 65درصد بیشتر شده و به 10هزار تن در سال رسیده است. همچنین تولید جهانی کوکائین که اصلی‌ترین تولیدکننده‌های آن بولیوی، پرو و کلمبیا هستند به بالاترین حد خود یعنی 1400تن در سال رسیده است. حالا برمی‌گردیم سر جایگاه ایران. طبق گزارش سازمان ملل، نیوزلند و ایران به‌عنوان کشورهایی با بیشترین برنامه‌های ترک مواد‌مخدر در دنیا شناخته می‌شوند. البته هر کدام از این کشورها به‌خاطر 2نوع مختلف از مواد‌مخدر در دنیا شناخته شده‌اند. نیوزلند بیشترین مصرف ماری‌جوانا را دارد و در این زمینه درست پشت‌سر ایسلند و آمریکا قرار می‌گیرد. اما در ایران بیش از 3درصد جمعیت به مواد‌مخدری که بیشتر شامل تریاک، هروئین یا متامفتامین‌ها می‌شود، اعتیاد دارند. از آن طرف اسکاتلند بیشترین درصد مصرف‌کننده‌های کوکائین را دارد و انگلستان در فاصله نزدیکی به آن قرار گرفته است. اما ایران از نظر درصد شیوع سالانه مصرف مواد‌مخدر در جمعیت بین 15تا 64ساله‌ها نیز در دنیا اول است. طبق گزارش سازمان ملل متحد شیوع مصرف مواد‌مخدر در ایران سالانه 31/3درصد است که از این نظر بالاتر از همه کشورهای دنیا قرار می‌گیرد. افغانستان، روسیه، مالدیو، اوکراین، ماکائو و آمریکا به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. همچنین ایران بیشترین سرانه مصرف تریاک و مشتقات آن را در دنیا دارد.