تجربه روزهای پس از سیل

پروفسور پرویز کردوانی
چهره ماندگار علمی

رخدادهای اقلیمی و طبیعی حکایت از ادامه تبعات سیل نخستین روزهای سال دارد.
هنوز در بخش‌هایی از کشور مناطقی زیرآب هستند. همین موضوع ادامه اقدامات اساسی را که برای مقابله با سیل در فروردین و اردیبهشت امسال انجام شد، ضروری می‌سازد. نکته دیگر در این زمینه موضوع پروانه‌هاست. رطوبت بالا در محیط‌های سیلابی و جریان باد موجب شد ملخ‌هایی که به غلط به آنها عنوان ملخ‌های صحرایی را دادند، همراه پروانه‌ها به کشور ما هجوم بیاورند.
این ملخ‌ها که مسافت بسیار طولانی را در دریا پیموده‌اند و بنابراین صحرایی نیستند، از همان اول آفت تلقی شدند. اما پروانه‌ها بنا به تصور غالب، آفت حساب نشدند؛ چراکه خیلی‌ها معتقد بودند، زیانی از طرف آنها به ما نمی‌رسد اما خبرهایی که از اصفهان می‌رسد خلاف این نظر را ثابت می‌کند.
براساس شنیده‌ها پروانه‌ها هنوز رفتار نگران‌کننده‌ای با برگ درختان نداشته‌اند اما در مراتع به گیاهان آسیب‌زده و برگ‌های آنها را خورده‌اند؛ ضمن اینکه پیش‌بینی می‌شود در صورت موافق بودن باد، گروه دیگری از ملخ‌ها هم وارد کشور شوند.  با این همه ظاهراً هنوز هم می‌توان به زنده شدن تالاب‌ها و رونق کشاورزی بر اثر بارش‌های مناسب اول سال در نقاطی که دچار سیل نشدند به‌عنوان آثار مطلوب بارندگی‌های ابتدای فروردین امسال اشاره کرد. اما زمانی همه این خبرها و صحبت‌ها مفید خواهد بود که به عنوان یک تجربه به کار گرفته شود. همه باید بدانیم که پوشش گیاهی چه نقش تعیین‌کننده‌ای در زندگی ما دارد.
هر درختی علاوه بر تأثیری که در تلطیف هوا و کاهش آلودگی‌های صوتی و تنفسی دارد، می‌تواند نقش مؤثری در کند کردن سرعت حرکت آب، نفوذ دادن آب به داخل زمین، جذب آب توسط ریشه‌ها و جلوگیری از سیل داشته باشد. بنابراین هر اقدامی که به نابودی درختان منجر شود، ما را در برابر سیل بی‌دفاع می‌کند.