خیابانی در خدمت هنر

فرزاد عسگری | البرز - خبرنگار


البرز یکی از استان‌های هنرمند پرور کشور به شمار می‌رود، هنرمندان این استان علی‌رغم تمام مشکلاتی که با آن دست‌به گریبانند در عرصه‌های مختلف داخلی و بین‌المللی موفقیت‌های بسیاری را کسب کرده اند «محمد آذرخواه» یکی از  این  هنرمندان است که در سبک نقاشی پرتره یا چهره با پاستل فعالیت می‌کند.

آذرخواه از دوران کودکی نقاشی می‌کرده و در سنین جوانی به سمت طراحی می‌رود و در نهایت به سمت سبک پرتره با پاستل که یکی از ابزار نقاشی روی بوم است، کشیده می‌شود. نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی آذرخواه که در استان البرز و دیگر استان‌های کشور برگزار می‌شود، طرفداران زیادی دارد. آذرخواه همچنین در زمینه آموزش به هنرجویان بسیار فعال است و شاگردان زیادی را در سبک نقاشی با پاستل تربیت کرده است. گفت‌وگویی با این هنرمند فاخر البرزی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.


چگونه متوجه گرایش و علاقه خود به نقاشی شدید؟

معمولا همه در سنین پایین به نقاشی علاقه دارند و این کار در مدارس و حتی مهدکودک‌ها نیز دنبال می‌شود. توانایی و علاقه افراد مستعد نیز در همین دوران نمایان می‌شود. من از همان دوران کودکی به نقاشی علاقه داشتم. در واقع نقاشی بیش از هر چیزی برای من لذت‌بخش و دلنشین بود.

چطور با سبک نقاشی با پاستل آشنا شدید؟

دوران 20 تا 30 سالگی نقاشی سیاه‌قلم یا طراحی را دنبال می‌کردم، اما آثاری که خلق می‌شد، مطلوب من نبود و آن احساسی را که باید در من ایجاد می‌کرد برایم نمی‌ساخت تا این‌که به صورت اتفاقی با استاد علیخانی، از بزرگان هنر نقاشی ایران آشنا شدم. وی در سبک نقاشی با پاستل مسلط بود و بیشتر به صورت تخصصی نقاشی پرتره را دنبال می‌کرد. هنر استاد علیخانی من را به وجد آورد و باعث شد با این سبک از نقاشی کلاسیک آشنا شوم.

کمی بیشتر درباره پاستل بگویید.

پاستل شبیه گچ‌هایی است که برای نوشتن روی تخته‌سیاه استفاده می‌شود. جسمی زمخت و سخت است که رنگی قوی و عمیق روی کاغذ یا بوم به جای می‌گذارد، به همین دلیل آثار خلق‌شده با پاستل، کیفیت و زیبایی دوچندانی دارند. بر خلاف سایر رنگ‌های مایع، سرعت و احتمال تخریب و از بین رفتن رنگ‌های پاستل در صورت تماس با سطح بوم یا کاغذ، بسیار زیاد است به همین دلیل کار با پاستل نیازمند تجربه بالا و تسلط به فنون مختلفی است.

ویژگی‌ها و فنون سبک نقاشی با پاستل را بگویید.

اصول نقاشی در همه تکنیک‌ها و سبک‌ها بر پایه طراحی است. در علم نقاشی با پاستل باید به صورت کامل به مبنای طراحی تسلط داشت تا بتوان اثری مورد قبول خلق کرد. یکی از تفاوت‌هایی که این سبک با سایر تکنیک‌ها دارد، زمان کمی است که برای خلق آثار صرف می‌شود. کشیدن یک نقاشی پرتره در سبک پاستل نهایتا 15 تا 20 دقیقه زمان می‌برد و همین نکته برای مردم بسیار جذاب است. استفاده از جسمی زمخت و محکم مانند پاستل برای کشیدن چهره انسان که در آن پوست صورت باید به نرمی جلوه کند، تناقض زیبایی را ایجاد می‌کند.

مردم چقدر با این سبک از نقاشی آشنا هستند؟

ای کاش می‌شد که مردم به طور تخصصی سبک‌های مختلف نقاشی را بشناسند و آثار خوب را از آثار ضعیف تشخیص بدهند، اما دنیای شلوغ امروز این اجازه را نمی‌دهد. نه‌تنها نقاشی با پاستل، بلکه می‌توان گفت هنر نقاشی و حتی به طور کلی‌تر، هنر در نزد بخشی از  مردم ما فراموش شده است و غالب توجهی به آن ندارند. وقتی کسی برای چند دقیقه نقاشی با پاستل را از نزدیک نگاه می‌کند، عمق و زیبایی اثر را درک می‌کند و با هنرمند آن اثر ارتباط برقرار می‌کند. طبیعتا باز هم پیگیر این هنر خواهد بود اما تا وقتی مردم با هنر از نزدیک ارتباط برقرار نکنند، وضعیت جامعه هنری به همین منوال خواهد بود. جامعه‌ای که گویی در آن مردم با هنر قهر کرده‌اند.

چطور باید مردم را با هنر آشتی داد؟

باید به هنرمند مجال نمایش داد. هنرمند باید فضای ارائه آثار داشته باشد و بتواند کار خود را به مردم نشان دهد تا از بازخورد‌های مردم لذت ببرد و درعین حال نقاط ضعف و قوت خود و آثار خود را نیز شناسایی کند. اگر هنرمند فضای عرضه هنر به مردم را داشته باشد، می‌تواند تمام مفاهیم درونی خویش را به آثار هنری فاخر تبدیل کند. آثاری که بتوانند دردی را از جامعه دوا کنند و بیانگر مساله‌ای باشند که مردم را آزار 
می‌دهد.

چه پیشنهادی برای حل این معضل دارید؟

چه اشکالی دارد اگر خیابانی در استان البرز به عنوان خیابان هنر معرفی شود. خیابانی که در آن هنرمندان بتوانند آثار خود را آزادانه به نمایش عموم دربیاورند و حتی از این مسیر کسب درآمد نیز بکنند. با این کار یک نمایشگاه دائمی برای هنرمندان تازه‌کار و مستعد ایجاد می‌شود. چنین ایده‌هایی در کشورهای مدرن اروپایی و جوامعی که در زمینه هنر و پرورش هنرمند خوب عمل کرده‌اند، رواج دارد. با این کار هنرمندان آماتور به تولید آثار برجسته‌تر ترغیب می‌شوند در نتیجه جامعه هنر یک مملکت پیشرفت می‌کند.

گویا نمایشگاه‌ها و ورک‌شاپ‌های زیادی برگزار می‌کنید، بیشتر توضیح دهید.

بیش از 10 نمایشگاه انفرادی و حدود 20‌نمایشگاه گروهی برگزار کرده‌ایم که در تمام آنها سعی داشتیم مردم را هرچه بیشتر با هنر نقاشی آشنا کنیم. ورک‌شاپ‌های زیادی نیز در البرز و شهرستان‌های آن برگزار می‌کنم که خوشبختانه با استقبال خوبی مواجه می‌شوند و این نشان‌دهنده جذابیت هنر برای مردم است.


هنر دنیای تجربه

محمد آذرخواه، هنرمند البرزی،  گفت: هنر دنیایی سراسر تجربه است و هرروز صفحه‌ای جدید در زندگی فرد رقم می‌زند. تنها راه هنرمند شدن و هنرمند ماندن، کسب تجربه و خلق آثار ماندگار است. هیچ چیز به اندازه تجربه و علاقه در هنر و عمل هنرمند تاثیرگذار نیست. امیدوارم روزی برسد که هرروز زندگی مردم با هنر درگیر باشد و سرشار از لطافت‌های هنری بشود.