هشتگرد سبزتر می‌شود

فرزاد عسگری | البرز- خبرنگار


شهرجدید هشتگرد به دلیل ساختار نوین و جدیدی که دارد از معماری اصیل ایرانی و فضای بومی یک شهر فاصله دارد. آپارتمان‌های مسکونی بلند، برج‌های تجاری و مجتمع‌های طبقاتی، روح یک شهر یا شهرک بومی را از این منطقه دور کرده است. با این وجود ایجاد فضای سبز یکی از راهکارهای بازگرداندن روح زندگی به مناطق شهری است.

 نگاه متمرکز به توسعه شهری در شهرجدید هشتگرد باعث شده است موضوع فضای سبز این منطقه با چالش‌هایی روبه‌رو شود تا جایی که بخشی از فضای سبز و جنگل‌های آن از بین رفته است.


نیاز به فضای سبز

یکی از ساکنان فاز 2 شهرجدید هشتگرد با انتقاد از مشکلات فضای سبز این منطقه می‌گوید: به‌طور‌کلی، شهرجدید در منطقه‌ای خشک بنا شده است و زمین‌های بایر و خالی اطراف آن باعث می‌شود این منطقه از دور مانند یک بیابان به نظر برسد، به همین دلیل ایجاد فضای سبز برای زیبایی سیما و منظر شهرجدید هشتگرد الزامی است.

«علیرضا حبیب‌نیا» با بیان این‌که البته نباید فراموش کرد که نگهداری فضای سبز از ایجاد آن مهم‌تر است می‌افزاید: فضای سبز بلوارها و میادین شهرجدید بر اثر عدم رسیدگی خشک و بی‌رنگ هستند و بیشتر درختان پارک دیبا نیز خشک شده که علت آن عدم آبیاری به‌موقع و صحیح است.

یکی دیگر از اهالی فاز 7 شهرجدید هشتگرد با شکایت از این موضوع که به فضای سبز مناطق شمالی و فاز‌های پایین‌تر بیشتر از فاز 4 و 7 رسیدگی می‌شود، می‌گوید: در فاز‌های یک و 2 و 3 پارک‌های تمیزتری وجود دارد. همچنین مقابل در و محوطه خانه‌ها و محیط کوچه‌ها نیز درختکاری یا گل‌کاری می‌شود، اما در فاز 7 و 4 چنین امکاناتی وجود  ندارد.

«شبنم اصفهانی» می‌افزاید: تعدادی درخت ابتدای یکی از کوچه‌ها در فاز 7 وجود دارد که تقریبا خشک شده‌اند و آفات فراوانی دارند، به همین دلیل شته و پشه به‌شدت در این منطقه زیاد شده است. پارک‌های بازی این منطقه نیز به‌خوبی آبیاری نمی‌شوند بنابراین محیط خشکی دارند. در ضمن به نظافت آنها نیز توجهی نمی‌شود.


سرانه بالای فضای سبز 

رئیس شورای شهر شهرجدید هشتگرد درباره موضوع ایجاد فضای سبز در این منطقه می‌گوید: سرانه فضای سبز در کشور 8 تا 10 متر به‌ازای هر‌نفر است که این معیار در شهرجدید هشتگرد به 32 متر به ازای هر نفر می‌رسد. «شمس‌الله ارمندئی» با بیان این‌که ما با در نظر گرفتن جنگلی که در شهرجدید وجود دارد مساحتی نزدیک به 180 هکتار را به فضای سبز شهری اختصاص داده‌ایم تاکید می‌کند: وجود فضای سبز و پوشش گیاهی در بافت شهری الزامی است زیرا علاوه بر تولید حجم بالای اکسیژن و جذب آلاینده‌ها، وجه زیبایی شهر را نیز تقویت می‌کند.

وی در پاسخ به این سوال که در دوره 2 ماهه اخیر، چه اقداماتی در حوزه فضای سبز شهرجدید هشتگرد صورت گرفته است، می‌گوید: تعدادی از پروژه‌های فضای سبز شهری شهرجدید حدود یک ماه پیش کلنگ‌زنی شد که از بین آنها 2 پارک محلی و 2 جاده تندرستی افتتاح شد و به مرحله بهره‌برداری رسید. همچنین انتظار می‌رود تا نیمه اول سال جاری 6 پارک محلی دیگر نیز در فاز‌های مختلف شهرجدید هشتگرد افتتاح شود.

وی با اشاره به اهمیت موضوع حفاظت و نگهداری فضای سبز این منطقه ادامه می‌دهد: درختان بیمار و آفت‌زده حوزه فضای سبز شهرجدید توسط کارشناسان فضای سبز و کشاورزی شناسایی شدند و از سموم مناسب برای رفع آفات و حشرات پیرامون آنها استفاده شده است. ارمندئی می‌افزاید: همچنین تعدادی از درختان که به دلایل مختلف خشک شده بودند، در اختیار هنرمندان علاقه‌‌مند قرار گرفت تا از آنها برای خلق آثار هنری استفاده کنند. حتما از این آثار هنری برای زیبایی و تزئین فضای سبز شهرجدید، بهره خواهیم برد.


کانال ارتباطی بین تصفیه‌خانه و فضای سبز

رئیس شورای شهر شهرجدید هشتگرد می‌گوید: به لطف تصفیه‌خانه مدرنی که در شهرجدید هشتگرد وجود دارد، آبیاری درختان و سایر گیاهان این منطقه به طور کامل با استفاده از پساب انجام می‌شود و به‌هیچ‌وجه از آب شرب مصرفی برای امور این چنینی استفاده نمی‌کنیم. 

ارمندئی ادامه می‌دهد: مقرر شده بود که شرکت عمران شهرجدید هشتگرد، انشعابی از این تصفیه‌خانه به بالادست شهر بکشد تا آب ابتدا در یک مخزن جمع شده و سپس از طریق کانال به نقاط مختلف شهر انتقال بیاید که این امر تاکنون محقق نشده است و اکنون برای امور آبیاری فضای سبز از تانکر استفاده می‌کنیم.  وی با بیان این‌که در صورت ساخت کانال انتقال پساب و انشعابات مویرگی آن، امکان آبیاری قطره‌ای در هر بخش از شهرجدید امکان‌پذیر خواهد بود عنوان می‌کند: اخیرا جاده تندرستی واقع در بلوار ایثار فاز 2 به سیستم آبیاری قطره‌ای مجهز شده است که در این مکانیسم از هدررفت آب جلوگیری می‌شود.


پلاک‌گذاری 8 هزار اصله درخت 

شهردار شهرجدید هشتگرد با اعلام این‌که طرح پلاک‌گذاری و پایش 8 هزار درخت در این شهر اجرا شده است، می‌گوید: این طرح از بهمن 97 آغاز شد و در مرحله نخست 8 هزار اصله از درختان شهر مورد پایش قرار گرفته و برای آنها شناسنامه صادر شده است. 

«اصغر آقایی» با بیان این‌که با توجه به نیازهای آماری و همچنین پایش و حفظ درختان، قرارداد اجرای عملیات شناسنامه‌دار کردن و پلاک‌کوبی درختان با بخش خصوصی و پیمانکار متخصص امضا شده است اظهار می‌کند: در مرحله نخست این طرح، عملیات منطقه‌بندی و شمارش تعداد درختان منطقه اجرا شد.

به گفته وی، پس از پایش و ثبت اطلاعات مفید و دقیق از جمله سن تقریبی درختان، مختصات و نشانی آنها، درگیری با شبکه برق و پیش‌بینی سیستم آبیاری برای هر درخت، پلاک‌های مربوطه به ترتیب بر تنه درختان نصب می‌شود. همچنین در اجرای طرح پایش درختان، آفات و بیماری‌های گیاهی نیز شناسایی می‌شوند تا برای از بین رفتن آنها برنامه‌‌ریزی شود.

وی با اشاره به این موضوع که همه درختان این منطقه در مقابل بیماری‌های قارچی و ویروسی واکسینه شده‌اند می‌افزاید: پس از بررسی گونه‌های مختلف درختی موجود در شهرجدید توسط کارشناسان فضای سبز و کشاورزی، عملیات رنگ‌آمیزی تنه درختان با محلول ترکیبی برای کنترل بیماری‌های قارچی و باکتریایی آغاز شد و برای این کار از محلول ترکیبی طبیعی و غیرشیمیایی به همراه مشتقات مس استفاده می‌شود.
 

روش‌های نوین آبیاری راهکار قطعی کم‌آبی

امیر بهادر ولیخانی | کارشناس کشاورزی


با توجه به این‌که بیشتر آب مورد استفاده در ایران در زمینه کشاورزی است، مدیریت صحیح در این زمینه بسیار حائز اهمیت است. افزایش کارایی مصرف آب با برنامه‌‌ریزی صحیح و به‌کارگیری روش‌های مناسب آبیاری 2‌راهکار استفاده بهینه از آب است. در اقلیم خشک یا نیمه‌خشک البرز به‌خصوص منطقه ساوجبلاغ، انتخاب روش‌های آبیاری بهینه، نه‌تنها یک فن، بلکه یک هنر است.  

روش‌های سنتی آبیاری، همراه با نوآوری‌های جدید، هنوز هم می‌توانند کاربرد داشته باشند. یکی از روش‌های آبیاری بهینه، آبیاری زیرسطحی و روش دیگر آبیاری قطره‌ای است. در روش زیرسطحی، آب در زیر خاک سطحی و در منطقه نفوذ ریشه تامین می‌شود. هدایت آب از طریق لوله‌های سفالی یا فلزی مشبک که در زیر سطح خاک نصب شده‌اند صورت می‌گیرد و آب از این سوراخ‌های مشبک در خاک نفوذ کرده و آن را مرطوب می‌کند.

در روش آبیاری قطره‌ای آب با فشار کم از روزنه یا وسیله‌ای به نام قطره‌چکان از شبکه خارج و به صورت قطراتی کوچک، پای گیاه ریخته می‌شود. این نوع آبیاری را آبیاری موضعی نیز می‌نامند که در آن شبکه‌ای که آب را در سراسر مزرعه توزیع می‌کند به کمک قطره‌چکان و با فشار کم در روی زمین پاشیده می‌شود.  از مشخصات این روش تحویل آب به گیاه با فشار کم در منطقه توسعه ریشه‌ها، در سطح زمین و زیر خاک است تا مساحت و عمق کوچکی از سطح خاک خیس شود.

مهم‌ترین تفاوت آبیاری قطره‌ای با سایر روش‌های آبیاری در این است که بین تبخیر، تعریق و مقدار آبی که باید به زمین داده شود، در یک دوره زمانی محدود (۲۴ تا ۷۲ ساعت) توازن برقرار می‌شود. این امر باعث می‌شود که با توجه به محدود بودن میزان آب در دسترس، بیشترین بهره‌وری از آب صورت بگیرد. با استفاده از این روش‌ها می‌توان برای تقلیل بیابان‌زایی گام برداشت و اراضی بیشتری را زیر کشت برد.

البته باید توجه داشت که سیستم‌های آبیاری دیگری نیز برای مناطق گرم و خشک مانند البرز جنوبی، توصیه شده است اما امکان بهره‌گیری از برخی از این سیستم‌ها در نظام آبیاری فضای سبز شهری وجود ندارد. به طور مثال روش آبیاری کوزه‌ای یکی از راه‌های آبیاری بهینه است اما معمولا برای کاشت صیفی و سبزی استفاده می‌شود و شیوه مناسبی برای آبیاری فضای سبز درون‌شهری و درختان چندین ساله نیست.