برکتی که سیل با خود آورد

فراوانی آب ناشی از سیلاب و بارندگی‌ها سبب شد تا امسال کشت ارقام پرمحصول برخلاف سال گذشته که محدودیت آب وجود داشت از ۳۰ هزار هکتار به ۶۰ هزار هکتار افزایش یابد.

به گزارش ایرنا، طرح توسعه کشت ارقام پرمحصول برنج در استان‌های گیلان و مازندران در وزارت جهاد کشاورزی دولت تدبیر و امید از 4 سال پیش برنامه‌‌ریزی و در حال پیگیری و اجرا بوده است، اما کاهش بارندگی و خشکسالی و به دنبال آن کاهش حدود ۵۰ درصدی ذخیره آب پشت سدها و آب‌بندان‌های مازندران در سال گذشته سبب شد تا سطح زیر کشت این ارقام از میانگین ۴۵ هزار هکتار 3 سال قبل در سال ۹۷ به حدود ۳۰ هزار هکتار برسد.

بر اساس طرح خوداتکایی برنج، سطح زیر کشت ارقام پر محصول در شالیزارهای ۲ استان مازندران و گیلان باید به ۲۵۵ هزار هکتار افزایش یابد. 

هم‌اکنون در کمتر از ۱۳۰ هزار هکتار از شالیزارهای استان‌های شمالی رقم پر محصول کشت می‌شود.
مازندران و گیلان دارای ۵۵۰ هزار هکتار شالیزار هستند و سالانه ۸۵ درصد برنج کشور را تولید می‌کنند.


نشاکاری ۹۵ درصد شالیزارهای استان 
مهم‌ترین ارقام برنج مورد توجه کشاورزان در مازندران از نوع محلی نظیر طارم و هاشمی است. 

ارقام پرمحصولی مانند شیرودی، فجر و ندا نیز در استان طبق شرایط آبدهی رودخانه‌ها، ذخیره آب پشت سدها و آب‌بندان‌ها و مکانیزاسیون کشت می‌شود.

طبق آمار شرکت آب منطقه‌ای مازندران بارش باران در آخرین روزهای سال گذشته و اوایل سال جدید در مناطق جلگه‌ای و برف در مناطق کوهستانی و ییلاقی استان سبب شد تا مخازن سد‌های استان به میزان حدود ۳۳۰ میلیون مترمکعب پر شوند. این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹۰ درصد بیشتر است.

 مازندران دارای ۲ سد بزرگ شهید رجایی در ساری و البرز در سوادکوه و ۶ سد کوچک با ظرفیت ذخیره ۳۵۰ میلیون مترمکعب است.

بر اساس آمار سازمان جهاد کشاورزی هم‌اکنون ۹۵ درصد شالیزارهای استان نشاکاری شده است و عمده زمین‌های ۱۱۰ هزار هکتاری حوضه آبریز هراز در شهرستان‌های آمل، بابل، بابلسر، فریدونکنار و قائمشهر نیز در مرحله پنجه‌دهی و به بار نشستن خوشه قرار دارند.

 استان با ۸۰۰ قطعه آب‌بندان و ظرفیت حدود ۳۷۰ میلیون مترمکعب نقش مهمی در تامین آب مورد نیاز زمین‌های کشاورزی و پرورش ماهی دارد.

 بر اساس گزارش آب منطقه‌ای امسال 100 درصد از ظرفیت آب‌بندان‌ها پر شده است.


درآمد بیشتر برای کشاورزان

یکی از شالیکاران جویباری با بیان این‌که امسال نیمی از زمین یک هکتاری خود را با رقم شیرودی به عنوان رقم پرمحصول نشاکاری کرده است، گفت: آب مهم‌ترین عامل برای کشت این رقم است که با افزایش تولید، درآمد بیشتری نصیب کشاورز می‌کند.

«عباس رضازاده» توضیح داد: بارندگی مناسب امسال سبب شد تا آب‌بندان 7 هکتاری بالادست زمین کشاورزی در منطقه ما پرآب شود. رقم شیرودی علاوه بر فروش مناسبی که دارد، برای مصرف خودم هم جوابگوست.

وی افزود: شرکت خدمات کشاورزی منطقه نیز امسال بذر شیرودی و فجر را با قیمت مناسب در اختیار کشاورزان قرار داده است. 


افزایش سطح زیر کشت شالی در مازندران 

رئیس اداره برنج سازمان جهاد کشاورزی مازندران هم با اعلام این‌که امسال محدودیت و خط قرمزی در کشت برنج استان برخلاف سال قبل وجود نداشت، گفت: با توجه به وضعیت مناسب آب، امسال کشت ارقام پرمحصول کیفی از جمله فجر و شیرودی ۲ برابر بیشتر از سال گذشته شده است.

«ابراهیم قربان نژاد» توضیح داد: امسال سطح زیر کشت ارقام پرمحصول تا ۶۰ هزار هکتار هم رسید که با توجه به میانگین تولید 7 تن شالی در هکتار در کشت ارقام پرمحصول کیفی، تولید ۲۱۰ هزار تن شالی بیشتر از سال گذشته پیش‌بینی می‌شود.

وی افزود: فراوانی آب سبب شد تا امسال سطح زیر کشت شالی در مازندران تا ۱۰ هزار هکتار نسبت به سال قبل افزایش یابد. 

پارسال حدود 8 هزار هکتار از شالیزارهای شرق مازندران به دلیل کمبود آب به ویژه کاهش ۷۰ درصدی ذخیره آب پشت سد شهید رجایی زیر کشت برنج نرفت و حدود ۲ هزار هکتار از شالیزارهای منطقه هم پس از نشاکاری به دلیل خشکسالی به مرحله رشد و برداشت نرسید. 

قربان‌نژاد گفت: امسال حدود ۸۰۰ تن بذر شالی گواهی شده که عمده آن ارقام پرمحصول بوده و از طریق شرکت خدمات حمایتی کشاورزی مازندران بین کشاورزان توزیع شده است.

رئیس اداره برنج سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان این‌که امسال میزان کشت مکانیزه از ۵۵ هزار هکتار در سال گذشته به ۶۵ هزار هکتار در سال جاری افزایش یافته است، ادامه داد: امسال تعداد بانک نشا نیز از ۸۰ واحد به ۸۵ واحد افزایش یافت.

این مسئول وضعیت آب در سدها و آب‌بندان‌های مازندران را بسیار مطلوب توصیف و بیان کرد: امسال شرایط برای کشت دوباره به ۲ روش رتون و نشا مهیا‌تر است و افزایش چشمگیری خواهد داشت.


آمار دوباره نشاکاری سال گذشته

پارسال ۲۵ هزار هکتار از شالیزارهای مازندران دوباره نشاکاری و ۳۵ هزار هکتار نیز به روش دونوچ یا پرورش ساقه شالی کشت دوباره شد.


کشت ارقام پرمحصول برنج با هدف دستیابی به خودکفایی

معاون مؤسسه تحقیقات برنج کشور مستقر در آمل علاوه بر فراوانی آب، توزیع بذر اصلاح شده پرمحصول، مکانیزاسیون و توجه به بازار خرید و فروش را از مهم‌ترین عوامل برای رسیدن به اهداف طرح افزایش ضریب خوداتکایی تولید برنج با گسترش کشت ارقام پرمحصول برشمرد.

«رحمان عرفانی» با بیان این‌که کشت ارقام پرمحصول برنج با هدف دستیابی به خودکفایی در تولید این محصول راهبردی از دهه ۶۰ در دستور کار قرار داشت، گفت: این موسسه در کنار معرفی ارقام کیفی پرمحصول توقع دارد تا سدسازی، لایروبی رودخانه‌ها، مدرن‌سازی سردهنه‌ها، یکپارچه‌سازی شالیزارها و استفاده از ماشین‌آلات پیشرفته کشاورزی به طور جدی انجام شود.

وی با اعلام این‌که موسسه تحقیقات برنج مازندران درصدد معرفی ارقام کیفی پرمحصول متناسب با شرایط جدید اقلیمی شمال کشور است، توضیح داد: در یک دهه اخیر چندین رقم پرمحصول کیفی در موسسه تحقیقات برنج کشور به کشاورزان معرفی شد، اما هر بار به دلایل مختلف از جمله واردات بی‌رویه، نبود خرید تضمینی با قیمت مناسب، پرداخت نکردن به‌موقع مطالبات شالیکاران و کمبود آب، سطح کشت ارقام پرمحصول کم و زیاد شده است.


 اهمیت ارقام پرمحصول

عرفانی از ارقام شیرودی، فجر و ندا به عنوان ارقام کیفی پر محصول برنج در مازندران نام برد و گفت: در سال زراعی جاری رقم تیسا و روشن به عنوان ارقام کیفی پرمحصول جدید به کشاورزان معرفی شد که نسبت به آفات مقاوم و کم‌آب‌بر هستند و می‌توان از هر هکتار ۸ تا ۹ تن شلتوک برداشت کرد. 

ضمن این‌که پا کوتاه بوده و در مقابل ورس شدن (خوابیدگی) مقاوم هستند.

 وی از توزیع 3 تن بذر اصلاح شده رقم تیسا بین شالیکاران در سال زراعی جاری خبر داد و افزود: این رقم گرفته‌شده از بذر ارقام محلی و بومی طارم و بهنام است که در فرایند رگه‌گیری از آنها تلاش شده تا عطر، طعم و کیفیت پخت ارقام کیفی کم محصول را با خود داشته باشد. 

این مسئول تاکید کرد: مکانیزاسیون در کشت شالی هم باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد، اگر چه با توجه به رویکرد حمایتی دولت تدبیر و امید در چند سال اخیر تسهیلات مکانیزاسیون قابل توجهی به کشاورزان پرداخت شده است.