آمریکا
از استیضاح تا زندان
گمانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت ترامپ میان دمکرات‌ها و رسانه‌های آمریکایی بالا گرفته‌است
جواد نصرتی _ خبرنگار
هفته گذشته زمانی که دونالد ترامپ سفر بلندمدت خارجی خود را شروع کرد، زمزمه‌های استیضاحش از سوی دمکرات‌ها مطرح می‌شد اما شرایط در بازگشت او به واشنگتن، به‌شدت افراطی شده؛ نه‌تنها حامیان استیضاح با صدای بلندتری خواسته‌شان را فریاد می‌زنند، که چشم‌انداز زندانی‌شدن هم به مصایب داخلی رئیس‌جمهور آمریکا اضافه شده است. نکته قابل تامل این است که ایده زندانی‌شدن ترامپ را، آنطور که برای نخستین‌بار پولیتیکو گزارش داده، نانسی پلوسی، رهبر دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در یک جلسه خصوصی مطرح کرده است. پلوسی از سوی دمکرات‌های حامی استیضاح ترامپ متهم است که موضعی میانه‌روانه اتخاذ کرده و عملا با تلاش‌های آنها برای استیضاح همراهی نمی‌کند. او البته آشکارا گفته است که ایده استیضاح ترامپ در شرایط کنونی، تصمیمی «تفرقه‌افکنانه» است و به همین‌خاطر با احتیاط درباره آن صحبت می‌کند.
ترامپ در زندان؟
اما به‌نظر می‌رسد او پشت درهای بسته، چندان با احتیاط صحبت نمی‌کند. پولیتیکو گزارش داده که پلوسی در یک جلسه با نمایندگان ارشد دمکرات‌ها، در میانه بحث داغ بر سر اینکه آیا باید ترامپ استیضاح شود یا نه، در پاسخ به اصرار جروم نادلر، رئیس کمیته قضایی مجلس نمایندگان گفته است: «من نمی‌خواهم که او استیضاح شود، بلکه می‌خواهم که او زندانی شود.» پلوسی و ترامپ، به‌عنوان 2 تن از رهبران پرقدرت در آمریکا، روابط نسبتا خصمانه‌ای با یکدیگر دارند و عموما یک جنگ لفظی بدون پایان بین این دو در جریان است. این صحبت‌های منتسب به پلوسی هم البته بدون پاسخ ترامپ باقی نماند و رئیس‌جمهور آمریکا که برای بزرگداشت «روز حمله بزرگ» (روز حمله سراسری متفقین به ارتش آلمان در ساحل نرماندی فرانسه در جنگ جهانی دوم که در نهایت منجر به شکست کامل ارتش آلمان شد) در فرانسه بود، به تندی و با ادبیات تحقیرآمیزی گفت: «من به نانسی پلوسی می‌گویم نانسی عصبی. او یک فاجعه است. بگذارید او هر کاری که می‌خواهد بکند، می‌دانید چرا؟ چون فکر می‌کنم آنها (دمکرات‌ها) به دردسر بزرگی افتاده‌اند.»
استیضاح، با قوت تمام
جدا از این ایده افراطی که پلوسی در یک جلسه خصوصی مطرح کرده است، درخواست‌ها برای استیضاح ترامپ در واشنگتن به اوج خود رسیده است. یکی از عواملی که این شرایط را به‌وجود آورده، سنگ‌اندازی کاخ سفید در راه تحقیقات مجلس نمایندگان است. تیم ترامپ، بارها با احضار مشاوران و نزدیکان رئیس‌جمهور به جلسات استماع کمیته‌های مجلس مخالفت کرده و به‌شدت خشم دمکرات‌ها را برانگیخته است. کنگره چنان از این دخالت ترامپ در تحقیقات خودش عصبانی شده که موضوع «بحران قانون اساسی» را پیش کشیده و ترامپ را به نقض استقلال قوه مقننه آمریکا متهم کرده است.
در چنین شرایطی، حضور پرتعداد نامزدهای دمکرات در رقابت درون‌حزبی برای انتخاب به عنوان نامزد نهایی برای انتخابات ریاست‌جمهوری، بر آتش استیضاح دمیده است و تعداد زیادی از آنها، ازجمله الیزابت وارن، سناتور سرشناس دمکرات، با جدیت تمام بر مسئله استیضاح ترامپ تأکید کرده‌اند.
کارزار پنهانی در کمیته حیاتی
در کنار این فریادهای اعتراضی، کمیته قضایی مجلس نمایندگان، جایی که طبق قانون روند استیضاح را کلید می‌زند، کارزاری سخت و فنی را به رهبری جروم نادلر پیگیری می‌کند. نادلر، به‌عنوان یکی از حامیان سرسخت استیضاح ترامپ، در چرخ ملاحظات سیاسی و فنی گرفتار شده و به سختی تلاش می‌کند راه را برای استیضاح ترامپ در کنگره باز کند. او از یک‌سو با درخواست‌های فوری اعضای کمیته برای شروع تحقیقات استیضاح مواجه است و از سوی دیگر، نمی‌خواهد بدون چراغ سبز پلوسی چنین کاری را شروع کند. به گزارش سی‌ان‌ان، نادلر در همان جلسه‌ای که پلوسی در آن صحبت از زندانی‌کردن ترامپ را پیش کشیده، تلاش زیادی کرده تا مواضع پلوسی را در مخالفت با استیضاح نرم کند. او اینطور استدلال کرده که با شروع روند استیضاح در کمیته قضایی، تمام تحقیقاتی که در دیگر کمیته‌ها درباره تخلفات احتمالی ترامپ در جریان است، در یک‌جا متمرکز خواهد شد. درخواست‌های او البته فعلا با مخالفت پلوسی مواجه شده است.
زندان، بعد از کاخ سفید؟
یک احتمال که از سوی برخی رسانه‌ها و البته چهره‌های سیاسی واشنگتن مطرح شده، زندانی‌شدن ترامپ بعد از پایان دوران ریاست‌جمهوری‌اش است. بر این اساس، ترامپ بعد از ترک کاخ سفید و زمانی که دیگر از حمایت‌های قانونی برخوردار نیست، به‌خاطر جرایمی که مرتکب شده، زندانی خواهد شد. الیزابت وارن چند روز پیش گفته بود که ترامپ اگر رئیس‌جمهور نبود، همین حالا با دستبند به زندان برده می‌شد. چندین دادستان سابق آمریکا هم در ماه‌های اخیر بر این موضوع تأکید کرده‌اند که جایگاه ریاست‌جمهوری در قانون آمریکا اجازه برخورد قضایی با ترامپ را نمی‌دهد. قانون اساسی آمریکا، درباره برخورد قضایی با رئیس‌جمهور آمریکا کمی مبهم است و تفاسیر متنوع و متفاوتی از سوی حقوقدان‌ها درباره اعلام جرم علیه رئیس‌جمهور مستقر در آمریکا وجود دارد.
شرایط استیضاح رئیس‌جمهور آمریکا
براساس قانون اساسی آمریکا، می‌توان رئیس‌جمهور آمریکا را به جرم «خیانت، ارتشا و دیگر جرایم سنگین» استیضاح کرد. استیضاح، بعد از مطرح‌شدن در کمیته قضایی مجلس نمایندگان، برای تصویب به اکثریت در مجلس نمایندگان نیاز دارد. در مرحله بعد، موضوع استیضاح در سنا مطرح می‌شود. در سنا، استیضاح تنها زمانی رأی می‌آورد که دو‌سوم اعضا با آن موافق باشند. هم‌اکنون، مجلس نمایندگان آمریکا در اختیار دمکرات‌هاست و عملا می‌توان از تصویب آن در مجلس نمایندگان مطمئن بود، اما در سنا، که اکثریت آن در اختیار جمهوریخواهان است، اوضاع به نفع ترامپ و مخالفان استیضاح است.
