یادداشت
مشارکت در بهبود کیفیت شاخص‌های محیط‌زیستی
پیروز حناچی/ شهردار تهران
جهان کنونی ما کم و بیش در تمامی نقاط و نواحی آن از مشکلات فراوان محیط‌زیستی رنج می‌برد. البته این مشکلات در همه‌جا یکسان نبوده و اصولاً ماهیت آن هم در نقاط مختلف متفاوت است. لذا، توجه به اقدامات ملی و فراملی امری ضروری و لازم است.
امروزه پیشرفت‌های صنعتی و ماشینی شدن زندگی، افزایش جمعیت شهرها و نیاز به مسکن منجر به کاهش فضای سبز و آلودگی محیط‌زیست به‌ویژه آلودگی هوا شده است.
تأثیرات مخرب آلودگی محیط‌زیست بر همه ساکنان کره زمین یکسان بوده و مربوط به کشور و منطقه‌ای خاص نیست، این بدان معنی است که ما در یک دهکده جهانی زندگی می‌کنیم و بحران‌های محیط‌زیستی هرچند در همه نقاط جهان یکسان نیست، اما همگان از آن متاثرند و در آینده میزان این تأثیر بیشتر خواهد شد.
مصرف سوخت فسیلی در منازل، خودروها و فعالیت غیراستاندارد واحدهای صنعتی و مصرف بی‌رویه انرژی در واحدهای مسکونی، اداری و تجاری، طیف وسیعی از آلاینده‌ها را تولید و منتشر می‌کنند که سلامت انسان را تهدید می‌کند و اثرات زیانباری بر محیط‌زیست می‌گذارد.
لذا برای بهبود این وضعیت و عاری شدن هوا از منابع آلاینده که بر سلامت همه جانداران تأثیرگذار است اقداماتی از قبیل بهینه‌سازی مصرف انرژی، تغییر الگوهای سفر، معاینه فنی خودروها، توسعه حمل‌ونقل عمومی، توسعه محورهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، تغییر تفکر و روش زندگی، توسعه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، گسترش خدمات الکترونیکی جهت کاهش تردد، کنترل آلاینده‌هایی چون دود حاصل از کارخانه‌ها، از رده خارج کردن ماشین‌های فرسوده و غیرایمن باید با هماهنگی سایر نهادها و با عزمی راسخ جهت حفظ محیط‌زیست و بهبود کیفیت زندگی اجرا شود.
در این راستا، مدیریت شهری با توجه به اهمیت ارتقای زیست‌پذیری و بهبود شاخص‌های محیط‌زیستی شهر، توسعه حمل‌ونقل عمومی را با اولویت پیاده‌محوری و دوچرخه‌محوری در دستور کار خود قرار داده که این امر بدون مشارکت آحاد جامعه و عرق ملی و همبستگی همه دستگاه‌های ذیربط میسر نخواهد شد و البته در این زمینه نه‌تنها فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای همراهی و مشارکت شهروندان در اولویت قرار دارد، بلکه باید نسبت به فرهنگسازی و آموزش مستمر برای همه رده‌های سنی به‌ویژه کودکان و نوجوانان جهت حساس شدن جامعه در زمینه اهمیت دادن به مسائل محیط‌زیستی اقدام شود تا با توجه به احساس مسئولیت اجتماعی و اهمیت بهبود کیفیت و ارتقای سطح زندگی، در اداره محیط زندگی خود، فرزندان و نسل‌های آینده سهیم بوده و نقش مؤثر و فعال داشته باشند.
بدون تردید مشارکت، لازمه توسعه شهری است. مشارکت علاوه بر به‌وجود آمدن آثار مثبت در جامعه و روحیه همکاری جمعی، رشد استعداد‌ها و خلاقیت‌ها، احساس مسئولیت‌پذیری و متعهد بودن را افزایش می‌دهد. البته همه موارد فوق متضمن یک مدیریت یکپارچه است که بتواند همه فرایندها، اقدامات و فعالیت‌ها را در چارچوب مشخص با کارایی بالا جهت کمترین آسیب به محیط‌زیست هدایت کند. هفته محیط‌زیست (15 الی 22خردادماه) با شعار «با هم برای مقابله با آلودگی هوا» فرصت مناسب و تمرینی هرچند کوچک جهت همراهی، تعامل و یکی شدن در راستای رسیدن به شهری زیست‌پذیر با تمامی شاخص‌های محیط‌زیستی آن است.
