مجلس
بازی فراکسیون‌ها در انتخاب رئیس مجلس
انتخابات هیات‌رئیسه در سال آخر مجلس دهم قرار است پنجم خرداد برگزار شود
فرزانه آیینی/ خبرنگار
قرار است، پنجم خرداد‌ماه انتخابات هیأت‌رئیسه مجلس برگزار شود؛ انتخاباتی که بیشتر از آنکه مدیریت بهارستان را در سال پایانی مجلس دهم تحت‌تأثیر قرار دهد، وزن‌کشی 3 فراکسیون سیاسی خواهد بود.
برخلاف 3 دوره گذشته انتخابات هیأت‌ر ئیسه مجلس دهم که تصاحب اکثریت کرسی‌های این جایگاه برای 3 فراکسیون سیاسی- امید، مستقلین و ولایی‌ها- حائز اهمیت بود، در انتخابات پیش رو ایجاد تغییرات در ترکیب مثلث ریاستی این هیأت یعنی علی لاریجانی، رئیس مجلس، مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس اول و علی مطهری، نایب‌رئیس دوم مجلس محل رقابت واقع شده است.
نبود اکثریتی قاطع در مجلس دهم به‌دلیل داشتن 3فراکسیون سیاسی امید با حدود 109عضو، فراکسیون مستقلین با حدود 80عضو و فراکسیون ولایی‌ها با حدود 60عضو- قریب به 40نماینده از مجموع 290 نماینده مجلس رأی فراکسیونی نمی‌دهند و براساس نگاه شخصی‌شان در رای‌گیری‌ها شرکت می‌کنند- پیش‌بینی در مورد سرانجام این رقابت‌ها را مبهم و دشوار می‌کند و سبب شده است مجلس دهم به مجلس تصمیمات پیش‌بینی نشده بدل شود؛ آنچنان که قریب به اتفاق نمایندگان معترفند حتی در دقیقه 90 هم نمی‌توانند نظر و رأی مجلس را پیش‌بینی کنند.
لاریجانی؛ سیبل انتقادات
علی لاریجانی در حالی در 3 سال گذشته مجلس دهم بر کرسی ریاست تکیه زده است که فقدان اکثریت سیاسی در بهارستان به سود او تمام شده است و طیف حامی او یعنی فراکسیون مستقلین- با 80 رأی سازماندهی شده - در چرخش رأی به سود او نقش مؤثری ایفا کرده‌اند. صدرنشینی لاریجانی برای فراکسیون مستقلین چنان مهم است که برای حفظ آن در 3سال گذشته کرسی‌های نواب رئیس را پیشکش امیدیی‌ها کرده و دغدغه جدی‌ای برای 9کرسی دیگر این جایگاه نداشته است. صدرنشینی علی لاریجانی در قوه قانونگذاری در حالی 11ساله شده است- لاریجانی از مجلس هشتم تا‌کنون بی‌وقفه رئیس مجلس بوده است- که انتقادات از سبک مدیریتی و ریاستی او از همان سال اول محل مناقشه اصولگرایان قرار گرفت و به خاطر همین مسئله فراکسیون اصولگرایان ولایی مشتق و به 2 فراکسیون مستقلین و ولایی‌ها تبدیل شد. در این میان برخی از اعضای فهرست امید که در سال اول در رقابت عارف و لاریجانی رأیشان را به سبد لاریجانی ریخته بودند نیز از امید جدا شدند به مستقلین پیوستند.
ریاست لاریجانی بر مجلس دهم ریاست پرحاشیه و پرنقدی بوده است. ولایی‌ها از همان سال اول به مدیریت و ریاست لاریجانی تاختند و با به جریان انداختن طرح تحقیق و تفحص از عملکرد هیأت‌رئیسه مجلس نقدهایشان را به لاریجانی و مدیران ارشد او رسانه‌ای کردند؛ طرحی که البته هرگز به مرحله اعلام وصول نرسیده و همچنان ناکام است. نقدهای ولایی‌ها به لاریجانی در حالی است که امیدی‌ها با داشتن چهره‌ای چون محمدرضا عارف، ریاست مجلس را از همان سال اول حق خود می‌دانستند اما به‌دلیل زد و بند‌های سیاسی در داخل و خارج مجلس از تصاحب آن ناکام ماندند.
حالا اما در سال چهارم مجلس دهم نقدهای2 جریان امید و ولایی به بیشترین حد آن رسیده است و آنطور که محمدجواد ابطحی، نماینده خمینی‌شهر و عضو فراکسیون ولایی به همشهری می‌گوید حتما برای رسمیت بخشیدن به این نقدها کاندیدای ریاست خواهند داشت و حتی اگر فراکسیون بر سر فردی مشخص به اجماع نرسد، خودش وارد میدان خواهد شد. او می‌افزاید: فراکسیون ولایی‌ها اگر در سال سوم از لاریجانی حمایت نمی‌کرد عارف قطعا به ریاست مجلس می‌رسید امسال اما دیگر این ائتلاف شدنی نیست و حتما رأی ولایی‌ها مستقل خواهد بود و به‌سود یا ضرر فردی نخواهد بود؛ چرا که در سال پایانی مجلس دهم، ولایی‌ها باید تمایزشان را با دیگر جریان‌های سیاسی مجلس به مردم نشان دهند. عیان کردن تمایز رفتار سیاسی در سال پایانی مجلس دهم، اصلی است که حمیدرضا حاجی‌بابایی، رئیس فراکسیون ولایی هم بر آن تأکید می‌کند و به همشهری می‌گوید: ولایی‌ها هنوز بر سر چگونگی ورود در انتخابات هیأت رئیسه به اجماع نرسیده‌اند اما قطعا به‌گونه‌ای وارد خواهند شد که وزنه سیاسی‌شان برای حامیانشان در خارج از مجلس هویدا شود.
تاکتیک جدید امید برای قدرت‌نمایی
هرچند عدم‌انسجام امیدی‌ها در سال اول کرسی ریاست را به سهولت در اختیار لاریجانی قرار داد و این عدم‌انسجام و انفعال در سال دوم هم استمرار ریاست لاریجانی را در پی داشت اما فراکسیون امید با مطرح کردن مجدد نام محمدرضا عارف برای کاندیدایی ریاست مجلس و در شرایطی که حمیدرضا حاجی‌بابایی هم از جانب ولایی‌ها به مصاف لاریجانی آمده بود، عرصه را برای لاریجانی تنگ کرد. اما ولایی‌ها در مرحله بعد، از هراس باختن کرسی ریاست مجلس به جریان اصلاحات رأیشان را به سبد لاریجانی ریختند و ریاست او را استمرار بخشیدند.
تهدید جایگاه لاریجانی با چهره محبوب‌تری چون پزشکیان در حالی در دستور کار امیدی‌هاست که این فراکسیون ایده‌های دیگری چون عدم‌ورود به بحث ریاست و طرح مجدد کاندیداتوری عارف را هم در دستور کار خود دارد و قرار است روز شنبه در مورد آن تصمیم‌گیری کند.
رویگردانی امید از مطهری
در کنار تلاش امید برای تغییر ریاست بهارستان، سبک سخنگویی و مواضع علی مطهری در قریب به 18ماه گذشته چنان کام امیدی‌ها را تلخ کرده است که حداقل نیمی از اعضای پای کار این فراکسیون تمایلی به ابقای او در کرسی نایب‌رئیسی ندارند و مدام اعلام می‌کنند حمایت امید از چهره‌ای که در پی آن است که فاصله‌اش را از جریان اصلاحات حفظ کند و به آن ببالد، عقلانی و دور‌اندیشانه نیست.
مکث
سکوت مستقلین
در این میان اما فراکسیون مستقلین به نظاره برنامه‌ریزی‌ها و طرح‌های مختلف 2 فراکسیون دیگر نشسته است تا در نهایت تصمیم بگیرد ریختن آرا و ائتلافش با امیدی‌ها یا ولایی‌ها ضامن استمرار ریاست لاریجانی بر مجلس دهم خواهد شد و کرسی ریاست را همچنان در اختیار داشته باشد. در همین راستا هم هست که مهرداد لاهوتی، سخنگوی فراکسیون مستقلین حفظ لاریجانی در جایگاه ریاست را خط قرمز مستقلین می‌داند و تأکید می‌کند که اعضای فراکسیون در جلسه‌ای روی ریاست آقای لاریجانی تفاهم کردند اما در مورد نواب رئیس قرار شد نظر فراکسیون‌های دیگر را ببینیم و اگر آنها تصمیمی به ائتلاف داشتند ما هم آمادگی این امر را داریم.