یادداشت
دست ترامپ را خوانده‌ایم
حسن بهشتی پور/ کارشناس مسائل سیاست خارجی
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در تازه‌ترین اقدام علیه ایران تصمیمی را در رابطه با برجام اعلام کرده که ضمن تمدید برخی معافیت‌های هسته‌ای مرتبط با ایران در دو مورد تحریم‌هایی را وضع کرده است.
براساس برجام، ایران تا‌کنون ملزم بود سقف انباشت اورانیوم غنی‌شده را در عدد 300کیلو حفظ و مازاد آن را به خارج صادر کند و همچنین ضمن حفظ سقف 170تن برای آب سنگین مازاد آن را در بازار بین‌المللی به فروش برساند اما با تصمیم جدید آمریکا درصورتی که سایر طرف‌ها آب سنگین و اورانیوم غنی‌شده ایران را خریداری کنند هدف تحریم آمریکا قرار می‌گیرند.
با عنایت به اینکه پیش‌تر روسیه اقدام به خرید آب سنگین ایران و نیز تبادل اورانیوم غنی‌شده کرده است به‌نظر می‌رسد بخشی از تحریم‌های تازه ترامپ با این هدف وضع‌شده که دیگران در موضع نقض برجام قرار گیرند؛ بنابراین در درجه نخست باید دید واکنش روسیه نسبت به این تحریم‌های جدید چه خواهد بود چون اگر سایر طرف‌ها به تحریم‌های آمریکا تن دهند به‌معنای نقض برجام توسط آنان خواهد بود.
از سویی ترامپ درصدد است با تنگ‌ترکردن عرصه برای ایران مقامات تهران را به خروج از برجام وادار نماید تا زمینه برای بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران فراهم و رژیم‌های حقوقی بین‌المللی علیه ایران دوباره احیا شوند اما به اعتقاد من ایران دست ترامپ را خوانده و در تله او نخواهد افتاد. به‌عبارتی، اگرچه آمریکا اینک دو مورد جدید را در برجام هدف تحریم قرار داده اما ایران به خوبی می‌داند در هفته‌ها و ماه‌های آینده آمریکا موارد جدیدی را نیز مشمول تحریم خواهد کرد.
به‌نظر می‌رسد مهم‌ترین هدف آمریکا از تحریم‌های هسته‌ای ایران، هدف قراردادن برنامه غنی‌سازی ایران است درحالی‌که ایران قاعدتا براساس برجام عمل خواهد کرد و ضمن تداوم غنی‌سازی به ترامپ اجازه نخواهد داد رژیم‌های حقوقی علیه ایران را احیا کند؛ چون در این صورت طرف‌هایی که حتی در ظاهر علیه آمریکا صحبت می‌کنند نیز ایران را محکوم و با آمریکا همراهی خواهند کرد. بنابراین خروج از برجام در شرایط فعلی به نفع کشور نیست و بعید به‌نظر می‌رسد این گزینه در دستور کار فعلی ایران باشد. از طرف دیگر اقدامی که هم‌اکنون ایران می‌تواند در دستور کار خود قرار دهد استناد به ماده26 برجام است که براساس آن ایران مجاز است درصورت بازگشت تحریم‌ها بخشی از تعهدات خود را تعلیق کند و بر همین اساس ایران می‌تواند افزایش سقف نگهداری اورانیوم غنی شده و آب سنگین و نیز توقف برخی اقدامات در حوزه رآکتور اراک را به آژانس اطلاع دهد و با عنایت به اینکه اقدام ایران عمل متقابل محسوب می‌شود از نظر حقوقی دارای منطق است و به‌معنای نقض برجام تعبیر نخواهد شد و علاوه بر این یک پیام مهم به طرف‌های مقابل خواهد بود که در مقابل یکجانبه‌گرایی آمریکا از خود ایستادگی نشان دهند.
در پایان بر این باورم که در مقطع کنونی باید از هرگونه اقدام احساسی و شعاری اجتناب کرد و سیاست منطقی داشت و اجازه نداد آمریکا اقدامات غیرقانونی خود را به اقدامات حقوقی مستند کند و به آن جنبه قانونی بدهد.
در همینه زمینه :
