ضرورت بازمهندسی در محله‌های تهران

علی نوذرپور/ شهردار منطقه 22
تهران براساس محله‌بندی‌های موجود حدود 374محله دارد که جمعیت برخی از این محله‌ها به بیش از 100 هزار نفر می‌رسد. درحالی‌که براساس دستورالعمل صادره ازسوی وزارت کشور مستند به قانون تعاریف و ضوابط که در سال 1395ابلاغ شد؛ حداکثر جمعیت محله می‌باید 12هزار نفر باشد. همچنین حداکثر مساحت محله‌ها می‌باید 110هکتار باشد هریک که زودتر اتفاق افتد. همچنین محدوده محلات می‌بایست طوری تعیین شود که از دورترین نقطه مرزی محله تا مرکز محله حداکثر یک کیلومتر باشد به‌گونه‌ای که ساکنان محله بتوانند در کمتر از 15 دقیقه به خدمات مستقر در مرکز محله دسترسی یابند. بدیهی است مقدمه این امر تأمین سرانه‌های خدمات محله‌ای در مرکزیت محله است.

بر این اساس از سال 1395، شهرداری‌های سراسر کشور - سوای تهران- بازمهندسی محله‌های خود را آغاز کرده و با همکاری مشاور طرح جامع خود، محله بندی جدید شهر را به وزارت کشور جهت بررسی و تصویب ارسال می‌دارند و تاکنون در تعداد قابل توجهی ازشهرها ؛محله‌بندی صورت پذیرفته است. اما شهرداری تهران چون از جهت قانون می‌تواند خارج از این دستورالعمل عمل کند یا می‌تواند براساس دستورالعملی که خود تهیه می‌کند، عمل کند و یا اینکه دستورالعمل وزارت کشور را پذیرفته و برآن اساس اقدام کند.

بازمهندسی محله بندی صحیح در شهرتهران، فواید متعددی به همراه دارد ازجمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

اول اینکه شکل‌گیری روابط و مناسبات انسانی و ایجاد شبکه‌های اجتماعی درون محله و در نتیجه افزایش اعتماد بین مردم محله و نیز تقویت و افزایش سرمایه اجتماعی را موجب خواهد شد.

دوم آنکه انعطاف پذیری و عدم‌تمرکز اداری و سازمانی با رویکرد و افزایش اثربخشی با سرعت و کیفیت را به همراه خواهد داشت.

سوم؛ کارآمدی و هماهنگی ساختارها و شیوه‌های نظارت و کنترل مدیریت را ایجاد خواهد کرد.

چهارم؛ امکان پیش‌بینی و ارائه خدمات مورد نیاز روزمره ساکنان محله در مرکزیت محله را فراهم می‌آورد.

پنجم؛ افزایش خود کنترلی و مشارکت شهروندان در ارتقای انضباط شهری را موجب می‌شود.

ششم؛ شکل‌گیری سفرهای درون محله‌ها در مسیرهای دوچرخه و پیاده‌روی و نتایج آن در بهبود حمل‌ونقل، تلطیف هوا و ارتقای سلامت را باید لحاظ کرد.

هفتم؛ مدیریت بهینه بحران در برابر سوانح، بلایای طبیعی و حوادث غیرمترقبه و کاهش هزینه‌های مالی و جانی را موجب می‌شود.

هشتم؛ شکل‌گیری مدیریت محله به‌معنای درست و واقعی آن، امکان تصمیم‌سازی‌ گروهی مؤثر را فراهم می‌سازد.

نهم اینکه کاهش فاصله میان شهروندان و مدیریت شهری را خواهیم داشت.

در نهایت اینکه محله‌بندی؛ کمک به تقویت و ارتقای هویت محله‌ای در محله‌های شهر و درنتیجه تقویت هویت شهری را موجب خواهد شد.

در پایان پیشنهاد می‌شود شهرداری تهران تا قبل از برگزاری انتخابات شورایاری‌ها؛ بازمهندسی نظام محله‌بندی را انجام داده و سپس در چارچوب محله‌های جدید؛ انتخابات را برگزار کند.