گزارش ویژه
گفت‌وگو با رئیس فراکسیون کارگری مجلس در آستانه روز جهانی کارگر
قدر دستان پینه‌بسته را می‌دانیم
الناز عباسیان|خبرنگار
بسیاری افراد «علیرضا محجوب» را با حمایت‌های بی‌دریغش از قشر زحمتکش کارگران می‌شناسند. کسی که 6دوره نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی بوده و اکنون به‌عنوان رئیس فراکسیون کارگری مجلس دهم بیشترین تلاش را برای بهبود وضع معیشتی کارگران می‌کند. او از معدود مسئولانی است که برای حضور در جمع مردم به‌ویژه کارگران پیشقدم و هر 2هفته یکبار در خانه کارگر شهرری پیگیر مشکلات شهروندان جنوب شهر تهران می‌شود. در آستانه 11 اردیبهشت و روز جهانی کار و کارگر پای صحبت‌های او نشستیم تا از پیگیری‌های جدیدش برای کارگران به‌ویژه این قشر زحمتکش در جنوب تهران بیشتر برایمان بگوید.
مناطق جنوبی شهر تهران اغلب کارگر‌نشین هستند. به‌عنوان دبیرکل خانه کارگر چقدر با وضع معیشت این قشر و شرایط زندگی‌شان آشنا هستید؟
به‌طور کلی هرهفته چند ملاقات با قشر کارگر در نقاط مختلف شهر دارم و برای تسریع یا تسهیل در حل مشکلات آنها تلاش می‌کنیم. در پهنه جنوبی شهر تهران 3خانه کارگر در مناطق 16، 19 و 20 آماده ارائه خدمات به کارگران ساکن در این محدوده است. خانه کارگر شهرری در خیابان بهشتی، خانه امید بسیاری از کارگران جنوب تهران است و حداقل ماهانه 2بار از نزدیک پای صحبت‌های شهروندان این محدوده به‌ویژه کارگران می‌نشینیم.
از این دیدارهای رودر‌رو با اهالی برایمان بگویید. بیشترین مراجعه شهروندان این محدوده برای پیگیری چه موضوعی است؟
در گذشته مهم‌ترین و بیشترین علت مراجعه‌کنندگان، موضوع اشتغال بود. بعد از اشتغال هم درخواست وام بیشترین مطالبه شهروندان بود، اما متأسفانه در حال حاضر بیشترین درخواست‌ها حل اختلاف‌های حقوقی یا قضایی و مسائل حاشیه این اختلاف‌هاست. تعداد پرونده‌های قضایی در دادگاه‌ها هم مؤید این موضوع است که میزان اختلاف‌های حقوقی با شهری شدن ساختارهای اجتماعی افزایش پیدا کرده است. ما نگرانی‌مان را از این موضوع اعلام می‌کنیم. درست است که در جامعه شهری قوانین مدون ایجاب می‌کند تا اگر اختلاف پیدا کردیم، در مراجع قضایی حل کنیم اما میزان این اختلاف‌ها هر روز بیشتر می‌شود. بنابراین در این دیدارها یکی از وکلای پایه یک دادگستری هم با ما همراه و پیگیر حل مشکلات حقوقی این شهروندان می‌شود.
منظور شما پرونده‌های قضایی کارگران و کارفرمایان است؟
خیر، کلی عرض کردم؛ از اختلاف‌های خانوادگی گرفته تا تظلم‌خواهی کارگران و شکایت از کارفرمایان متخلف و سازمان‌های مختلف، همگی در این دیدارها مطرح می‌شود. در زمینه کارگران هم بخشی از اعتراض‌های آنها مربوط به بخش نامه‌های سازمان تأمین اجتماعی است که بیشترین اقدام ما در این دیدارها، ابطال برخی از این بخشنامه‌هاست.
شما برای حل این اختلاف‌ها به‌ویژه در حوزه قانون کار و کارگر پیشنهادی دارید؟
باید برای افزایش آگاهی شهروندان در زمینه شناخت حقوق و مسئولیت‌هایشان فرهنگسازی کرده و ترکیب اجتماعی جدیدی داشته باشیم.
در آستانه روزکارگر برنامه خاصی برای این قشر در جنوب تهران اجرا می‌شود؟
برنامه‌های متنوع و زیادی در هفته گرامیداشت کارگر، از چهارشنبه چهارم اردیبهشت آغاز شده و به‌صورت سراسری در شهر تهران پیگیری و اجرا می‌شود. یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی که جمعه گذشته در جنوب تهران و بوستان ولایت اجرا شد، مراسم پیاده‌روی خانوادگی کارگران بود که با حضور حداکثری کارگران و خانواده‌هایشان و اجرای برنامه‌های شاد همراه بود. همچنین مطابق هر سال، در روز کارگر راهپیمایی خواهیم کرد زیرا فلسفه اصلی روز کارگر تجمع‌ها و هویت مطالبه‌گرانه آن است. این مناسبت، زمان مناسبی برای توجه و رسیدگی به موضوع معیشت کارگران است. مشکل معیشتی به قوت خود باقی است. در حال حاضر وضع معیشتی کارگران و خانواده‌هایشان دچار مشکلاتی است و ما پیگیر این موضوع و افزایش حقوق آنها هستیم.
به نکته خوبی اشاره کردید. آیا افزایش دستمزدهای اخیر برای کاهش مشکلات کارگران راه گشاست؟
برای هماهنگی گرانی موجود در بازار با دستمزدها باید میزان افزایش دستمزدها 2برابر می‌شد. دستمزد حقیقی در سال۹۷ عملاً بیشتر از دستمزد حقیقی سال۹۸ است. ما همچنان بزرگ‌ترین معضل سال۹۸ را معیشت می‌دانیم و مجلس و دولت هم بر این موضوع خیلی تأکید دارند.
این افزایش حقوق‌ها برای کارفرمایان کوچک قابل قبول نیست؟
درست است که کارفرما‌های کوچک فشاری برای پرداخت همین میزان از دستمزد کارگران متحمل می‌شوند، اما برای جبران قدرت خرید از دست رفته کارگران نباید اهمال کنیم. از طرفی ما معتقدیم افزایش حقوق کارگران حمایت از کالای ایرانی است. اگر قدرت خرید کارگران افزایش یابد، کالای ایرانی روی زمین نمی‌ماند و به تبع کارفرما ضرر نمی‌کند. اگر کالای ایرانی به فروش نمی‌رسد، چون کارگر ایرانی قدرت خرید ندارد.
شما رفت وآمد زیادی به محله‌های جنوبی شهر تهران به‌ویژه شهرری دارید. این محله‌ها را چگونه می‌بینید؟
شهرری از محله‌های قدیمی و کهن تهران است. این منطقه در رشته‌های ورزشی به‌ویژه ورزش پهلوانی پیشینه قوی دارد و به عقیده من کانون پرورش قهرمانان ایران و جهان است. ورزشکاران شهرری با امکانات کم دست به کارهای بزرگ می‌زنند که حاصل تلاش آنها ایستادن روی سکوها و افتخارآفرینی در میدان‌های جهانی و المپیک برای کشور
است.
3خانه کارگر در جنوب شهر تهران برای خدماتدهی به کارگران ساکن در مناطق 16، 17، 18، 19 و20 خدمات‌رسانی می‌کنند.
80000 کارگر عضو خانه کارگر شهرری هستند که این آمار برای تنها یک مرکز در شهر تهران، رقم قابل توجهی است.
نشانی خانه‌های کارگر جنوب تهران
منطقه16
خیابان اکبر مشهدی، ساختمان دبیرستان امام خمینی(ره)
شماره تماس: 55055520
نام مدیر: محمد موسولو
منطقه19
عبدل‌آباد، خیابان شکوفه، 19متری رحمان، تقاطع خیابان بخشنده، پلاک46
شماره تماس: 55842329
نام مدیر: مهرداد خسروی
منطقه20
بزرگراه قم، خیابان بهشتی، پلاک36
شماره‌های تماس: 55230222 و 55232059
نام مدیر: محمدعلی ترکاشوند
شرایط دریافت بیمه بیکاری
یکی از دغدغه‌های این روزهای کارگران، تعدیل نیرو در برخی کارگاه‌ها و سازمان‌ها و به تبع آن بیکاری است. از این‌رو سؤالات فراوانی در زمینه دریافت مقرری و بیمه بیکاری از سازمان تأمین اجتماعی برایشان پیش می‌آید. «جهانگیر شاهواری» وکیل پایه یک دادگستری در این زمینه به سؤالات تعدادی از کارگران پاسخ می‌دهد؟
جهانگیر شاهواری|وکیل پایه یک دادگستری
چه افرادی می‌توانند بعد از بیکار شدن از سازمان تأمین اجتماعی بیمه بیکاری دریافت کنند؟
به‌صورت کوتاه می‌توان گفت کارگری که تحت پوشش بیمه اجباری تأمین اجتماعی بوده و برخلاف میل و اراده‌اش بیکار شده و آماده به کار است می‌تواند از حمایت بیمه بیکاری برخوردار شود. به عبارتی فرد متقاضی دریافت بیمه کارگری باید شرایط ذیل را داشته باشد:
1ـ مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی بوده و بیمه شده باشد، به استثنای افراد تحت پوشش بیمه صاحبان مشاغل آزاد و اختیاری
2ـ به‌صورت غیر‌ارادی از کار اخراج شده باشد که ضروری است ظرف مهلت 30روز مراتب بیکاری و آمادگی خود را برای اشتغال به واحدهای کار و امور اجتماعی اطلاع دهد.
3ـ تبعه کشورهای خارجی نباشد.
4ـ مستمری بگیر، بازنشسته یا از کار افتاده کلی نباشد. با توجه به اینکه لازم است کارگر برای برخورداری از بیمه بیکاری آماده به کار باشد، لذا به نظر می‌رسد به هر دلیل که در زمان اخراج و ایام بیکاری قادر به کار در تخصص خود یا مشابه آن نباشد، واجد شرایط محسوب نخواهد شد.
5ـ بیمه شده قبل از بیکار شدن حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. به استثنای بیمه‌شدگانی که به علت بروز حوادث غیرمترقبه مانند سیل و زلزله بیکار می‌شوند که برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، نیاز به داشتن حداقل سابقه پرداخت حق بیمه ندارند و حتی اگر در روز اول کار بر اثر این حوادث بیکار شوند می‌توانند مقرری بیمه بیکاری دریافت کنند.
مدت زمان پرداخت مقرری برای افراد بیکار شده چقدر است؟
ماده 7 از قانون بیمه بیکاری، حداکثر مدت پرداخت مقرری را برای مجردها 36 ماه و برای متأهل‌ها و مکلفین 55 ماه تعیین کرده است.
در چه صورت می‌توان از بیمه بیکاری تا سن بازنشستگی استفاده کرد؟
در تبصره همان ماده در حمایت از افراد مسن در صورتی که سن آنها در زمان وقوع بیکاری 55سال تمام و بیشتر باشد، به شرط عدم اشتغال به‌کار تا رسیدن به سن بازنشستگی می‌توانند از مقرری بیمه بیکاری بهره‌مند شوند.
آیا به افرادی که واجد شرایط دریافت مقرری بیمه بیکاری تشخیص داده می‌شوند، در پایان هر سال عیدی تعلق می‌گیرد؟
خیر! هیچ‌گونه عیدی و پاداش به مقرری بگیران در طول دوره پرداخت تعلق نمی‌گیرد، زیرا به موجب قانون مقرری روزانه بیکاری 55درصد متوسط مزد، حقوق یا کارمزد روزانه تعیین شده است که به ازای هریک از افراد تحت تکفل تا 4 نفر 10درصد به آن اضافه می‌شود و در هر حال مجموع مستمری پرداخت شده نباید از 80درصد متوسط مزد یا حقوق او بیشتر و حداقل دستمزد کمتر باشد.
آیا استفاده از بیمه بیکاری در کاهش حقوق بازنشستگی تأثیر دارد؟
بیمه بیکاری تأثیری در میزان محاسبه مزد بازنشستگی ندارد و در زمان دارا بودن شرایط بازنشستگی در تعیین مستمری به میزان پرداختی قبل و بعد بیمه بیکاری توجه شده و ملاک بازنشستگی قرار خواهد گرفت و حتی مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری در میزان سابقه مفید و مؤثر خواهد بود.
در همینه زمینه :
