مقصران همیشگی

 هیوا یوسفی

جامعه التهاب دارد، درست. فشار اقتصادی آرامش را از مردم گرفته، صبر و تحمل‌شان کمتر شده، زود عصبانی می‌شوند و دنبال این هستند که در استادیوم‌های ورزشی خودشان را تخلیه کنند، همه اینها می‌تواند درست باشد و بخشی از دلیل پرخاشگری‌هایی که جمعه در بازی پرسپولیس با سپاهان اتفاقا افتاد. علت اصلی اما نه این موضوعات فرامتنی، که ضعف مدیریت است. فدراسیون فوتبال ایران هنوز در برگزاری یک رویداد ساده و روتین مانند بازی‌های لیگ ناتوان است. این ناتوانی در بازی جمعه آشکار بود.
 داستان از 2روز قبل از بازی شروع شد. از اظهارنظر نسنجیده سعید فتاحی، مسئول کمیته برگزاری مسابقات سازمان لیگ که با توجه به سکوت خودخواسته مهدی تاج، عملا سخنگوی فدراسیون فوتبال شده و هر هفته ده‌ها گفت‌وگوی باربط و بی‌ربط از او در رسانه‌ها منتشر می‌شود. فتاحی 2روز قبل از بازی گفت: «طبق قانون ۱۰درصد سکوهای ورزشگاه برای هواداران سپاهان است و اگر پرسپولیسی‌ها تا یک ساعت قبل از بازی ورزشگاه را پر نکنند، جا به سپاهانی‌ها می‌رسد.» بخش دوم این جمله نه‌تنها به قانون ربطی ندارد که قانون را هم زیر سؤال می‌برد. این چه قانونی است که تماشاگری را که بلیت اینترنتی خریده، مجبور می‌کند برای اینکه جایش را به دیگران ندهند، حداقل یک ساعت قبل از بازی، در استادیوم باشد؟ 
فتاحی عملا با این جمله به پرسپولیسی‌ها پیام داد که اگر نمی‌خواهند تیم‌شان در بازی خانگی تنها بماند، هجوم ببرند و ورزشگاه را پر کنند.
در روز بازی هم، طبق معمول همه بازی‌های پرتماشاگر، به‌نظر می‌رسید تعداد کسانی که وارد استادیوم شده‌اند بیش از تعداد صندلی‌هاست. گروهی روی پله‌ها نشسته بودند، گروهی هم روی دیوارهای طبقه دوم. در یکی دو سال اخیر بارها تیم‌های باشگاهی ایران در لیگ‌قهرمانان آسیا، به‌خاطر ورود بیش از اندازه تماشاگران جریمه شده‌اند. هر بار چند ده هزار دلار از درآمد این باشگاه‌ها کم می‌شود، با وجود این هیچ اراده‌ای برای کنترل ورود تماشاگران براساس بلیت‌های فروخته شده وجود ندارد. ظاهرا موضوع خیلی ساده است. فقط کافی است روی بلیت‌هایی که فروخته می‌شود، شماره صندلی بنویسند و مثل سالن‌های سینما و تئاتر، هر کسی روی صندلی خودش بنشیند. به همین سادگی. اما در کمال ناباوری، اراده عجیبی وجود دارد که این اتفاق نیفتد و نظم برقرار نشود. حتی جریمه‌های میلیاردی ای‌اف‌سی هم در برابر این اراده آهنین کاری از پیش نمی‌برد.
این چه اراده‌ای است و از چه منافعی دفاع می‌کند که حتی جان آدم‌ها هم برایش اهمیتی ندارد؟ وقتی روی پله‌های بین صندلی‌ها آدم می‌نشیند، یعنی برای برگزارکنندگان مسابقه مهم نیست که در صورت بروز حادثه، امکان کمک‌رسانی سریع وجود دارد یا ندارد.
اگر روی بلیت‌ها شماره صندلی نوشته شود، چرا باید تماشاگر‌ها از ساعت‌ها قبل، پشت در ورزشگاه بست بنشینند، خسته شوند و تشنه و گرسنه منتظر شروع بازی بمانند؟ وقتی روی بلیت‌ها شماره نوشته شود، چه نیازی هست مسئول برگزاری مسابقه هشدار بدهد که اگر یک ساعت قبل از بازی ورزشگاه را پر نکنید، صندلی‌تان را به تماشاگران حریف می‌دهیم؟
هزار دلیل قانونی، شرعی و عرفی وجود دارد که مثل جوامع متمدن بلیت‌ها را شماره‌گذاری کنیم، اما شماره‌گذاری نمی‌کنیم بدون اینکه در ظاهر حتی یک دلیل برایش داشته باشیم.
 قانون فوتبال می‌گوید مسئول برگزاری یک بازی فدراسیون فوتبال و مجموعه‌های مرتبط با آن است. هر نیرویی هم که قرار باشد به برگزاری یک بازی کمک کند، باید به خواست و با هماهنگی فدراسیون باشد. می‌خواهد اورژانس و آتش‌نشانی باشد یا حراست و نیروی انتظامی. تنها در این صورت است که می‌توان هنگامی که اتفاقی می‌افتد، آدم‌ها و سازمان‌ها را متناسب با مسئولیت‌شان بازخواست کرد.
اگر امروز بعد از هر اتفاقی، برای پیدا کردن دلایل، سردرگم می‌شویم و حرف‌های ضد‌ونقیض می‌شنویم، به‌خاطر این است که بسیاری از تصمیماتی که در داخل و بیرون ورزشگاه گرفته می‌شود، خارج از اراده فدراسیون و زیرمجموعه‌هایش است.
کافی است یک‌بار برای تماشای بازی‌های پرتماشاگر به استادیوم بروید تا متوجه شوید یک مسابقه ساده فوتبال چند صاحب دارد و کدام سازمان‌ها تصمیم‌گیرنده هستند.