همکاری شهری تهران و بغداد

محمد سرابی/ خبر‌نگار
«بغداد ‌آماده همکاری با تهران برای ساخت متروی بغداد است و تنها در انتظار اعلام آمادگی شهرداری تهران هستیم» این سخن «ذکری علوش» شهردار بغداد در سفر پیروز حناچی، شهردار تهران به بغداد بود. همکاری‌های 2 شهرداری که در سال‌های گذشته از حوزه جمع‌آوری پسماند آغاز شد و به فعالیت‌های دیگر گسترش پیدا کرد، اکنون تا اقدامات کلان عمرانی و ترافیکی رشد یافته است.

پس از سقوط رژیم بعث و زمانی که روابط میان 2 کشور افزایش یافته بود نمایندگان شهرداری‌ها نیز تماس‌هایی با یکدیگر برقرار کردند و زمانی که رفت‌وآمد‌های زائران مخصوصا در ایام اربعین بیشتر شد نیاز به همکاری‌های مستقیم همراه با اعزام نیروی‌های متخصص بیشتر دیده می‌شد.

شهردار تهران که پس از رئیس‌جمهور و وزیر خارجه به عراق رفته بود در ملاقات با شهردار بغداد گفت: با توجه به اینکه بغداد در سطح کلانشهر متوسطی مانده است، درصورت آمادگی شهرداری بغداد می‌توانیم در بحث مطالعات جامع ترافیک بغداد و ایجاد خطوط مترو همکاری کنیم. اکنون 300کیلومتر خط مترو در تهران داریم و 80درصد از خطوط متروی تهران براساس مطالعات تکمیل شده است. از 10خط متروی مورد نیاز در تهران 7خط تکمیل شده و تونل‌های 3خط دیگر هم آماده است.

 پیروز حناچی افزود: چنانچه یک هسته کارشناسی و یک پیش‌نویس از دستاوردهای سفر شهردار بغداد به تهران تهیه کنیم، می‌توانیم به متن توافقنامه دست پیدا کنیم و اقدامات اجرایی آن را آغاز و با تشکیل کمیته مشارکت و پیگیری می‌توانیم موارد مطرح شده را پیگیری کنیم.

شهردار تهران با بیان اینکه اگر ضمانت دولت عراق برای سرمایه‌گذاران ایرانی وجود داشته باشد، سرمایه‌گذاری از طریق بخش خصوصی امکان‌پذیر است، تصریح کرد: درخصوص جذب سرمایه‌گذاری برای ساخت مترو نکته کلیدی «قیمت واقعی بلیت» مترو است. در تهران بلیت مترو یک‌دهم قیمت واقعی است و این مسئله جذب سرمایه‌گذار را با مشکل روبه‌رو می‌کند. درحالی‌که اگر بلیت قیمت واقعی داشته باشد بخش خصوصی می‌تواند بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاری را برای ساخت مترو انجام دهد.

حناچی درخصوص ساخت خطوط مترو در بغداد گفت: برای آغاز ساخت مترو در بغداد می‌توانید با برگزاری یک مناقصه بین شرکت‌های ایرانی و حتی کشورهای دیگر دنیا این کار را آغاز کنید، اما اطمینان دارم شرکت‌های ایرانی از نظر قیمت ارجحیت دارند.

شهردار درباره تجربیات جمع‌آوری پسماند نیز تصریح کرد: روزانه حدود 9هزار تن زباله شهر تهران به مناطق جنوبی پایتخت و 45هزار تن نخاله ساختمانی به سایت‌های بیرون شهر تهران منتقل می‌شود.


سرمایه‌گذاری در مترو
در سال‌های 85و 86شمسی بین کلانشهرهای تهران و بغداد تفاهم همکاری امضا شده است اما ارتباط میان2 ارگان تاکنون به‌صورت مقطعی و در مواقع لازم برقرار می‌شد. در سفر شهردار تهران به بغداد تصمیم گرفته شد که این همکاری شکلی منظم و مستمر پیدا کند.

شهردار بغداد در نشست با حناچی گفت: بغداد چالش‌های زیادی را پشت سر گذاشته و پس از پیروزی بر داعش در 2سال گذشته توانستیم این شهر را به حالت عادی برگردانیم. همانطور که می‌دانید برای حفظ امنیت بغداد باید طرح‌های توسعه شهری داشته باشیم. یکی از مهم‌ترین مواردی که شهرداری برای آن اهمیت قائل است دفع پسماند و ساخت مترو است.

«ذکری علوش» در این دیدار افزود: متروی بغداد یک موضوع قدیمی از دهه 80 قرن اخیر است که از 5 سال اخیر آن را به‌طور جدی دنبال می‌کنیم و در مورد آن کار کردیم. همچنین دراین خصوص با یک شرکت فرانسوی برای طراحی و جزئیات خطوط مترو قرارداد بسته‌ایم.

شهردار بغداد گفت: خوشحال هستیم از تجارب شهرداری تهران استفاده کنیم. علوش درخصوص توافقات شهرداری‌های تهران و بغداد برای ساخت مترو عنوان کرد: این پروژه بسیار سنگین است و نیاز به حمایت دولت عراق و مشارکت سرمایه‌گذاران دارد. درصورتی که شهرداری تهران این اراده را داشته باشد می‌توانیم موضوعات اصلی را تعیین و یادداشت تفاهمی را برای همکاری امضا کنیم.

شهردار بغداد ادامه داد: در مورد مترو ما جدی هستیم. فقط منتظریم طرف ایرانی موافقت خودش را اعلام کند. همچنین موضوعاتی که مطرح شد را به دولت عراق منتقل می‌کنم و جای امیدواری است که همراه با تمایل همچنان سازوکار پیشنهادی برای اجرا و تامین مالی هم مطرح شود.

معضل یارانه بلیت مترو
شهردار تهران همچنین در دیدار با «فلاح حسن الجزائری» استاندار و «ریاض العضاض» رئیس شورای استان بغداد از ظرفیت شرکت‌های ایرانی برای احداث مترو در عراق خبر داد و گفت: می‌توان این موضوع را از سوی کمیسیون‌های مشترک 2 کشور پیگیری کرد.
حناچی در این دیدار با اشاره به اینکه سفرش به بغداد دستاوردهای خوبی را به‌دنبال داشته است، گفت: با خانم شهردار مذاکراتی در زمینه‌های مختلف داشتیم. برای ساخت مترو در بغداد دیر شده و هر چه سریع‌تر باید درباره این موضوع تصمیم بگیرید؛ البته شما می‌توانید از مشکلی که ما اکنون با آن روبه‌رو شده‌ایم به‌عنوان تجربه استفاده کنید چراکه ما یارانه زیادی در مترو می‌دهیم و مردم در واقع یک دهم قیمت واقعی سفر را می‌پردازند؛ این امر باعث شده است که بار عمده بر دوش شهرداری و دولت باشد و بخش خصوصی برای توسعه مترو اقدام نکند.  در ادامه این دیدار العضاض پیشنهاد برگزاری یک کنفرانس مشترک برای شناسایی و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بغداد با حضور فعالان اقتصادی و سرمایه‌داران و شرکت‌های ایرانی را ارائه داد. استاندار بغداد نیز با دعوت از شرکت‌های معتبر ایرانی برای کار در پروژه‌های عمرانی و شهری بغداد گفت که شروع بازسازی در عراق برای شرکت‌های ایرانی می‌تواند از پایتخت کشورش باشد. الجزائری تأکید کرد که پایتخت عراق بعد از پیروزی عراق بر گروه تروریستی داعش، اکنون شرایط آرام و نسبتا باثباتی دارد.

خوشنامی و حرفه‌ای‌گری
شهردار تهران در دیدار با سفیر ایران در عراق نیز گفت: ظرفیت توسعه ارتباطات تنها درمورد بغداد نیست؛ بصره هم این توانایی‌ها را دارد. تا به ‌حال در صحبت‌هایی که با مقامات عراقی داشته‌ام همکاری‌های تخصصی مورد درخواست هر دو طرف بوده است. در اینجا از شرکت‌های خوبی بازدید داشتم.

حناچی تأکید کرد: باید این زمینه را فراهم کنیم که هم خوشنامی و هم حرفه‌ای بودن را به عراق بیاوریم. اینها سرمایه‌هایی هستند که در طول زمان شکل پیدا می‌کنند و نباید بگذاریم بر اثر مسائل اقتصادی از بین بروند.

ایرج مسجدی نیز در این دیدار گفت: با توجه به پیش‌بینی افزایش حجم زوار اربعین حسینی در سال‌جاری از مدیریت شهری تهران می‌خواهیم مانند سال‌های گذشته در خدمت‌رسانی حضور فعال داشته باشد. حتی می‌توان از بخش خصوصی برای سرویس‌دهی در حوزه حمل‌ونقل استفاده کرد. او افزود: عراق با ۴۰میلیون نفر جمعیت ظرفیت بزرگی برای ایران محسوب می‌شود، هم‌اکنون سالانه ۹میلیارد دلار مبادله تجاری و 2میلیارد دلار مبادله در حوزه فروش برق و گاز با عراق داریم و ۸۰ شرکت خدمات فنی و مهندسی در عراق فعال هستند و اقداماتی مانند ساخت تصفیه خانه، نیروگاه، هتل و ورزشگاه را در این کشور انجام می‌دهند.
علاوه بر بغداد، شهرداران نجف و کربلا نیز شهردار تهران را دعوت کرده‌اند و احتمال می‌رود، حناچی در مدت اقامت خود در عراق، از این شهرها نیز بازدید کند.

مکث

اولین شهردار زن


«ذکری محمد جابر علوش العبایجی» شهردار فعلی بغداد از فوریه2015 است که جایگزین نعیم عبعوب الکعبی شد. علوش دارای مدرک لیسانس مهندسی از دانشگاه صنعتی بغداد، استاد مدیریت پروژه‌های ساختمانی از دانشگاه بغداد و دکتری مدیریت پروژه‌های ساختمانی از دانشگاه صنعتی بغداد است. او کار خود را در سال1993 به‌عنوان مهندس در پروژه‌های ساختمانی آغاز کرد و به‌عنوان تکنوکرات بسیار متخصص شناخته می‌شود. از دیدگاه مدیریت کلان، علوش با حیدر العبادی، نخست‌وزیر پیشین عراق مرتبط است. علوش در سخنان خود بر چالش‌های حاکم بر یک شهر جنگ‌زده و مسئولیتی که برای ارتقای حقوق زنان دارد تأکید می‌کند. او نخستین شهردار زن بغداد است که پیش از این سمت مدیرکل وزارت تحصیلات عالی بود.

   حضور شهرداری با حداکثر شفافیت
شهربانو امانی در دیدار با سفیر ایران در عراق: تلاش شورای پنجم شهر تهران شفاف‌سازی‌ است، چرا که ما وکیل مردم هستیم و خود را مقید به این می‌دانیم که به شهروندان اعلام کنیم عوارضی که پرداخت می‌کنند، به چه شکل هزینه می‌شود. رویکرد شورا این است که با فرهنگ اصیل و باورهای دینی خودمان همواره همراه باشیم و در عین حال با رعایت شفافیت، تمامی هزینه‌های شهرداری تهران در مراسم اربعین را مصوب کنیم. اگر درایت دولت عراق نبود و کردستان عراق تجزیه می‌شد، امروز مشکلات جدی در کشورهای همسایه ازجمله ایران ایجاد می‌شد.