سیل و سبزی‌های کوهی

اگرچه جاری شدن سیل در پی بارش‌های استثنایی امری دور از انتظار نیست، اما مسلم است که اگر پوشش گیاهی کوهستان‌ها و دشت‌های کشور وضعی طبیعی داشت، چنین خسارت‌های سنگینی را که به‌ویژه در مورد خاک از دست رفته‌‌ میهن جبران‌ناشدنی است، نمی‌دیدیم. در چند هفته‌ گذشته، بسیاری از کارشناسان و کنشگران محیط‌زیست کشور، به نابودی جنگل‌های کشور به‌عنوان یک عامل‌ بروز سیل‌های ویرانگر اشاره کرده‌اند اما کمتر درباره‌ گیاهان علفی کوهستان (که در محیطِ طبیعی خود، به‌اندازه درختان جنگلی ارزش دارند) و بسیار کمتر درباره‌ «علف‌چینی» گفته شده است. منظور از علف‌چینی، کندن گیاهانی است که به‌عنوان سبزی صحرایی یا گیاه دارویی فروخته می‌شوند. بیشترِ این دسته گیاهان، معطر و بسیاری از آنها پیازدار هستند و توسط دام چریده نمی‌شوند و به همین دلیل تا اندازه‌ای جبران کمبود گیاهان علوفه‌ای مرتع را می‌کنند؛ به این معنا که نقشِ حفاظت از خاک و جلوگیری از جاری شدن سیلاب‌های مخرب را بازی می‌کنند.

فروش آزادانه و بی‌ضابطه‌ سبزی‌های خودرو در سبزی فروشی‌ها و در کنار خیابان‌ها و جاده‌های مختلف (حتی در پای کوه دماوند که به‌عنوان «اثر طبیعی ملی» به ثبت رسیده)، همچنین راه افتادن دکان‌های عطاری پرشمار که با ادعاهای غیرعلمی، برای بیماری‌های مختلف نسخه‌های گیاهی می‌پیچند، بازار غیرقانونی پررونقی را برای یغماگران بی‌انصاف رُستنی‌های طبیعی فراهم ساخته است. واقعیت این است که فروشندگان سبزی‌های صحرایی و گیاهان به‌اصطلاح دارویی و همچنین خریداران این رستنی‌ها، مشوق دارودسته‌هایی هستند که با غارت بی‌رحمانه‌ گل و گیاه، آسیب‌های جبران‌ناپذیر به آب و خاک کشور وارد می‌سازند. بدیهی است که طبیعت‌پیمایانی هم که برای مصرف خودشان گیاهان کوه و دشت را می‌چینند، به‌ویژه کسانی که عرصه‌های بیرون از راه‌های پاکوب را در فصل بهار لگدکوب می‌کنند، در این جرم شریکند.

گر میهن خود را دوست داریم و نمی‌خواهیم که پهنه‌های طبیعی کشورمان هر سال خاکستری‌تر و فرسوده‌تر شود، باید چند نکته را رعایت کنیم: 
هیچ سبزی و گل و گیاهی را از محیط‌های طبیعی (که دیگر ظرفیت تحمل این همه جمعیت و فشار را ندارند) نچینیم و برداشتِ گیاهان خودرو را محدود به زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها کنیم.
 گیاهانی را که از محیط‌های طبیعی برداشت شده‌اند، نخریم.
 از شهرداری‌ها و مسئولان حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست بخواهیم که خرید و فروش سبزی‌های صحرایی را ممنوع کنند.
 هرجا که فردی را در حال چیدن گیاهان کوه و دشت می‌بینیم، با وی گفت‌وگو کنیم و او را از این کار منع کنیم.