مجمع از فضای سیاسی دور بماند

مصلحت‌های پیوستن ایران به کنوانسیون‌های پالرمو و FATF ظاهرا هفته به هفته تغییر می‌کند و علت اصلی آن هم تشدید اقدامات ضدایرانی آمریکا علیه ایران است. ظاهرا به همین علت هم همه‌‌چیز به آخرین هفته‌ها و روزهای مهلت FATF به ایران موکول شده است. از لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهور درباره تعیین‌تکلیف این لوایح و شکایت و مستندات دادخواهی ایران در دادگاه لاهه پرسیدیم. دادگاه بین‌المللی دادگستری در پی شکایت ایران از آمریکا دستور توقف فوری اقدام علیه ایران را داده است و قرار بود روز 21فروردین ایران مستندات خودش را درباره خساراتی که تحریم‌های آمریکا برای ایران داشته است به لاهه تحویل دهد. گفت‌وگوی همشهری با جنیدی درباره لوایح FATF و همچنین روند بررسی شکایت‌های ایران از آمریکا در محاکم بین‌المللی را بخوانید:

 آقای باهنر گفته‌اند بدمان نمی‌آید بررسی پالرمو و FATF طول بکشد. این جمله چه معنایی دارد؟ مگر صرف بررسی‌های کارشناسی مدنظر مجمع نیست؟
در جلسه‌ای که قبل از عید در مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد و بنده نیز در آن حضور داشتم، لایحه FATF نیز به مجمع رسیده بود و اعضا تصمیم گرفتند به‌صورت مستقل درباره پالرمو تصمیم نگیرند، بلکه بررسی‌های کارشناسی FATF نیز در کمیسیون‌ها انجام شود و سپس تأثیر متقابل این 2معاهده بر یکدیگر را بررسی کنیم و بعد ببینیم اثرش بر مسئله تحریم‌ها چه می‌تواند باشد و وقتی نظرات کارشناسی تکمیل شد، تصمیم بگیریم. این پیشنهاد نیز از طرف دولت یا جانب خاص دیگری نبود، بلکه چند راهکار توسط اعضای مجمع، نمایندگان دولت و ... مطرح شد و بین آن راهکارها این راهکار ترجیح داده شد که روی لوایح تعمق بیشتری شود تا تأثرات 2معاهده و اثر آنها در شرایط تحریم احراز شود.

 این گمانه بسیار قوی بوده است که چون نظر اعضای مجمع نسبت به کنوانسیون‌های FATF منفی بوده است و نمی‌خواهند دامنه تأثیرات این مخالفت گریبانگیر اقتصاد کشور شود، اعلام نظر نهایی را به آخرین مهلت گروه ویژه اقدام مالی یعنی همان خردادماه انداخته‌اند. چنین نیست؟

ببینید، بحث مثبت و منفی مطرح نیست. لوایح موافق داشت، مخالف هم داشت؛ بنابراین ما نمی‌توانیم بگوییم اکثریت منفی یا مثبت دارد ولی بله، مخالفانی هم داشت. در عین حال در همان فضا چند راهکار مطرح شد و تصمیم به تأخیر گرفته شد. علت نیز همان مسائل بود. لوایح به‌طور حتم مخالفانی دارد ولی من به‌طور حتم نمی‌توانم تأیید کنم که مجمع رأی قطعی منفی در این خصوص دارد و تنها اعلام نظر را به لحظه آخر موکول کرده است. من فکر می‌کنم اعضای مجمع خیلی بیشتر با یکدیگر بحث خواهند کرد.

 یعنی اتفاقات سیاسی داخل کشور بر اعلام نتیجه نهایی مجمع تأثیر نخواهد گذاشت؟
من امیدوار هستم به‌جای اینکه فضای سیاسی بر تصمیم‌گیری مجمع سایه بیندازد یک فضای کارشناسی باشد.

 مستنداتی که قرار بود ایران در بحث تحریم‌های آمریکا به دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه ارائه کند، ارسال شد؟ 
بله، بخش‌هایی از این مستندات به‌خصوص در رابطه با دستور و نقض دستور ارائه شده است. البته خسارات گسترده است و همچنان دارد خسارات جدید به‌وجود می‌آید که شما نمی‌توانید همه را ارائه کنید، چون از هر تاریخی هم که ارائه کنید - که هیچ‌وقت هم نمی‌تواند جامع باشد- فقط بخش‌هایی از آن مستندسازی می‌شود. ما هر روزی که استنادات خود را ارائه کنیم فردایش هم خسارت جدیدی خواهد بود؛ بنابراین اگرچه باید به‌صورت مستمر کار شود ولی بخش‌هایی ارائه شده است.

 دادگاه توقیف 2میلیارد دلاری اموال ایران در ماجرای انفجار مقر تفنگداران آمریکایی و شکایت آمریکایی‌ها به دادگاه لوکزامبورگ در موضوع حمله به برج‌های دوقلو به کجا انجامید؟
در ماجرای لوکزامبورگ اوراق ١.٦ میلیارد دلاری توقیف شده ایران، با دفاع وکلای ایرانی در دادگاهی در لوکزامبورگ رفع توقیف شد.
بعضی از بازماندگان حادثه 11سپتامبر با طرح ادعا علیه ایران از دادگاه آمریکا حکم سنگینی علیه ایران تحصیل کرده بودند و اجرای این حکم را از دادگاه‌های مختلفی در دنیا ازجمله دادگاهی در لوکزامبورگ درخواست کرده‌اند. دفاعیاتی که وکلای بانک مرکزی انجام داده‌اند، به رفع توقیف از اوراق ایران منجر شد.

 تعیین وقت مجددی در این پرونده صورت خواهد گرفت؟ 
باید دید که اصولا اعتراضی به آن خواهد شد یا نه. اگر اعتراض ثبت شود، ما بررسی می‌کنیم که مبانی اعتراض‌شان چیست ولی به هر حال رأی داده شده یک رأی مفصل 164صفحه‌ای است و دادگاه استدلال‌های قابل توجهی برای رد درخواست شناسایی اجرای خواهان‌ها کرده است. این پرونده 2ردیف 102تایی و 50تایی خواهان دارد. البته معروف‌ترین این خواهان‌ها همان هاولیش (بیوه یکی از قربانیان 11سپتامبر2001) است ولی خیلی‌های دیگر نیز به آن منضم شده‌اند. دادگاه لوکزامبورگ در حکم خودش در چند قسمت وارد ارزیابی حرف‌های خواهان‌ها می‌شود؛ استدلال‌هایی که دادگاه برای رد پرونده مطرح می‌کند استدلال‌های بسیار خوبی است و برای همین به‌نظر می‌رسد که اگر اعتراضی شود لزوما مورد تأیید قرار نخواهد گرفت. شانس اینکه همین حکم موجود تأیید شود بسیار بالاست.