آموزش
مختصر و مفید درباره امدادرسانی به مناطق سیل‌زده
صادق، سالم و آگاه باشیم!
اگر امدادگر حرفهای نیستید یا به هرنحوی برای حضور در مناطق آسیب‌دیده آموزشی ندیده‌اید نباید به منطقه بحران‌زده بروید. این یک اصل کلی است که متأسفانه در برخی بحران‌ها رعایت نمی‌شود. اما اگر حضورتان مفید است، مثلا پزشک هستید یا عضو تیم‌های حمایت روانی یا امدادرسانی تازه‌کار بهتر است از قبل با برخی موارد ضروری آشنا باشید. نکاتی که در زیر مطرح می‌شود حاصل تجربه لیلا پاپلی است که دکتری باستان‌شناسی فاجعه دارد، یکی از شاخه‌های باستان‌شناسی معاصر. او به همراه یک تیم برای مدت زیادی در زلزله بم حضور داشته است.
نباید در فرهنگ منطقه آسیب‌دیده دست ببرید. گاهی کسانی که از شهرهای بزرگ به منطقه آسیب‌دیده می‌روند گمان می‌کنند چون از فرهنگ غالب رفته‌اند می‌توانند هرکاری انجام دهند درحالی‌که این مسئله ایجاد آسیبی تازه می‌کند. باید به تمام خرده‌فرهنگ‌ها مانند شیوه‌های سوگواری، تقسیم‌بندی جنسیتی و... احترام گذاشت.
اگر ما در گذشته در یک فاجعه آسیبی ندیده‌ایم و حال مردم مصیبت‌زده را درک نمی‌کنیم، نیازی نیست همدردی کاذب داشته باشیم. مثلا نباید درحالی‌که واقعا آنها را درک نمی‌کنیم بگوییم شما را درک می‌کنم. تنها کاری که می‌توان کرد این است که به حرفهای آنها گوش داد و اگر کسی مشکل جدی‌ای از نظر روحی و جسمی داشت تیم امدادگر را مطلع کرد، در غیراین صورت مداخله روانشناسانه باعث ایجاد آسیب بیشتر می‌شود.
هرکس که برای امدادرسانی می‌رود باید بداند که نخستین اولویت، بهداشت بدن و جسم و روح خودش است. اگر امدادرسانی احساس می‌کند دچار افسردگی شده است باید منطقه را ترک کند. از نظر بدنی هم باید سلامت باشد، فردی که برای کمک می‌رود، نباید خودش باری بر دوش مردم آسیب‌دیده شود.
بحران بعدی در سیل، بیماری‌های واگیردار و عفونی است که در هر جنسیتی متفاوت است. در بچه‌ها خطر اسهال و استفراغ بیشتر است. اگر با مواردی مانند اسهال و استفراغ و شکم‌درد و بی‌حالی کودکی مواجه شدید باید به سرعت اطلاع دهید. در زنان هم عفونت‌های زنانه بسیار شایع می‌شود. ژل‌ها و دیگر موارد بهداشتی در این زمینه بسیار کمک می‌کند.
دفع زباله مسئله بسیار مهمی است که نباید از آن غافل شد و باید بین مردم کیسه زباله توزیع کرد. درست است که اوضاع بحرانی است اما برای جلوگیری از بیماری‌های عفونی باید به مردم آموزش داد که زباله‌های خشکی مانند قوطی کنسرو را از زباله‌های تر شیرابه‌دار جدا کنند. ترها را هم در چند لایه پلاستیک قرار دهند که شیرابه‌هایشان به‌ویژه در کنار آب‌های روان مشکلات بهداشتی و عفونی را ایجاد نکند.
توزیع جمعیتی در یک منطقه بحران‌زده دچار تغییر شده و همین باعث ایجاد خطر می‌شود. جمعیت زیادی وارد منطقه بحران می‌شوند که غریبه‌اند. این مسئله ممکن است برای بچه‌ها ایجاد آسیب کند؛ به‌ویژه اینکه خانواده‌های غم‌زده و مضطرب کمتر مواظب بچه‌ها هستند. برای همین باید به بچه‌ها آموزش داد که همیشه کنار یکی از افراد خانواده باشند. همچنین به والدین یادآوری کرد که بچه‌ها را از خود دور نکنند.
برخی بیماری‌های بومی وجود دارد مانند گزش از طریق جانوران محلی که تنها افراد همان محل از آن مطلع هستند و شیوه مبارزه با آن بیماری را می‌دانند. امدادرسانانی که محلی هم نیستند ممکن است به این بیماری دچار شوند. حتما در این زمینه از مردم محلی اطلاعات بگیرید و کمک بخواهید.
چند روز بعد از فاجعه به‌دلیل عدم‌استحمام و زندگی بین جمع‌های بزرگ امکان شیوع شپش بالا می‌رود. درصورت امکان موهای بچه‌ها را کوتاه کنید. از زن‌ها هم بخواهید حتما موهای خود را شانه و روسری‌ها را دائم عوض کنند و... مادربزرگ‌ها و افراد قدیمی راه‌های سنتی مبارزه با شپش را به خوبی بلد هستند. از آنها برای آموزش دیگران کمک بخواهید.
لاشه حیوانات حتما باید دفن شود. آهک یکی از نیازهای مهم منطقه آسیب‌دیده است که معمولا کمتر از آن صحبت می‌شود. در مرحله اول باید لاشه در چاله‌ای به عمق یک متر دفن شود. در غیراین صورت باید روی لاشه و اطرافش آهک و خاک ریخت و دور شد.
اگر امکان ایجاد توالت صحرایی نیست باید این آموزش داده شود که در جاهای خاصی اجابت مزاج و بعد حتما از دستمال کاغذی استفاده کنند. این مکان باید دور از آب‌های جاری باشد.
گزارش‌های پزشکی را جدی بگیرید. فردی که گمان بیماری عفونی درباره او می‌رود باید از جمع جدا شود، بدون هیچ اغماضی. توضیح بدهید که فرد مبتلا به تنهایی خوب می‌شود اما درصورت شیوع درمان افراد سخت می‌شود.
شیشه شیر و شیردوش از نیازهای کمتر دیده‌شده مادران شیرده در منطقه آسیب‌دیده است. مادرها در بحران به‌دلیل اضطراب بالا شیر اضافه را نمی‌دوشند و این باعث عفونت و ایجاد آبسه در سینه می‌شود. باید مرتب به زنان این مسئله را یادآوری کرد و شیردوش‌ها را در اختیارشان گذاشت.
مسائل بدیهی مانند شستن دست و رعایت بهداشت و... را هر روز یادآوری کنید. این مسائل را مردم به خوبی می‌دانند اما در زمان بحران به سادگی فراموش می‌شوند.
مردم نباید آب نجوشیده یا غیرمعدنی مصرف کنند.
اولویت امدادرسانی نجات جان همه جانداران است؛ انسان و حیوان‌ها.
هیچ‌گاه قولی ندهید که نمی‌توانید به آن عمل کنید. هم باعث ناراحتی بیشتر آسیب‌دیدگان می‌شود و هم عذاب وجدان خود شخص.
در همینه زمینه :
